Son dönemde meydana gelen sağlık çalışanları corona virüs testi pozitif vakaları ile sağlık kuruluşunda çalışan kişilerin vazife malullüğü kapsamına girip giremeyeceği konuşulmaya başlandı.
Son dakika haberleri ile sıklıkla gündemde olan corona virüsü sosyal güvenlik kurumu bildirileri ve cumhurbaşkanlığı kararı ile 65 yaş üstü ve 20 yaş altı vatandaşların herhangi zorunluluk olmadığı sürece dışarı çıkmaları yasaklandı.
Bu kapsamda emekli aylığı ve engelli aylık gibi ödemeler kişilerin kapılarına kadar yapılacak ve bu noktada emekli aylığı alan kişilerin de sabırlı olması beklenecektir.
Peki, hala çalışmak zorunda olan sağlık alanındaki kamu görevlileri ve hastane çalışanları ne yapacaklar? Corona testi pozitif çıktığından hangi haklara sahip olacaklar?
Corona Virüs Sebebiyle 5510 Sayılı Kanun Kapsamında “Vazife Malullüğü”, Yargıtay’ın Korona Virüs Konusunda da Emsal Kabul Edilebilecek Kararı İle “ İş Kazası” Olarak Sayılabilecek Durumlar nelerdir ?
Vazife Malullüğü Nedir ?
Vazife Malullüğü , sosyal sigortalar kurumuna kayıtlı bir şekilde çalışılan iş yerinde, görev başında iken yaralanma ya da ağır iş kazaları sonucunda iş göremez hale gelen çalışanın devlet güvencesine alınmasıdır. Son dönemde yaşanan doktor ve sağlık personeli ölümleri ise bu konunun gündeme gelmesine neden olmuştur.
Korana Virüs ile mücadele tüm dünyada hız kesmeden devam ederken ülkemizde de sürdürülen mücadele kararlılıkla devam ediyor. Pandemik salgın etkileri artık tam anlamı ile dünyayı sarmış ve bu salgında şu an itibariyle küresel çapta 75 binden fazla insan hayatını kaybetmiş iken mücadelenin en ön safında sağlık çalışanları ve bu alanda görev alanlar yer alıyor.
Ülkemizde bulunan her kademeden sağlık görevlisi ve çalışanı da, ülkemizin Kovid 19 salgını ile yürütülen kararlı mücadelesinde yine ön safta yer alarak hastalık konusunda büyük riskleri de almak sureti ile fedakar bir şekilde çalışıyorlar.
Ülkemizde de şu an için 600’den fazla sağlık çalışanı daha şimdiden korona virüse yakalanmış durumda. Maalesef aralarında Prof. Dr. Cemil Taşçıoğlu gibi bilim insanlarının da bulunduğu bazı sağlık çalışanları ise korona virüs nedeni ile hayatlarını kaybettiler.
Peki bu fedakarca çalışma sonucu hayatlarını kaybeden sağlık çalışanları şehit olarak kabul edilecekler mi?
Gündeme Gelebilecek Bir Konu
Bu konuda daha önce açıklamaları bulunan Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, korona virüs ile mücadele esnasında hayatlarını kaybeden sağlık çalışanlarının şehit olarak kabul edilmesi ile alakalı olarak, “ Gönül hiçbir sağlık çalışanımız ve görevlimizin kaybedilmesini asla istemez. Benim de gönlümde bu çalışanlarımızın en az şehit olarak kabulleri yatar. Bu konu önümüzdeki günlerde gündeme alınabilecek bir husus” şeklinde açıklamalarda bulunmuştu.
Bu kapsamda korona virüs ile ilgili yürütülen mücadele kapsamında hayatlarını kaybeden sağlık çalışanlarının şehit olarak kabulleri ancak bu konuda yapılabilecek yasal düzenlemeler ile mümkün olabilir.
Hukuki Mevzuat Kapsamında Sağlık Çalışanlarının Durumu
Kısaca değindiğimiz konuda hukuksal durum nedir? Korana virüs ile mücadele eden sağlık çalışanlarının bu virüs nedeni ile hayatlarını kaybetmeleri ya da tedavi edilseler dahi kalıcı derecede sağlık sorununa maruz kalmaları halinde hukuki durumları nasıl değerlendirilecek? Şimdi bu soruları hali hazırda mevcut yasa ve Yargıtay Kararları kapsamında değerlendirelim.
Vazife Malulü Sayılma
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 47. Madde düzenlemesinde Vazife Malullüğü tüm detayları ile ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. Bu düzenlemede dikkat edilecek konular maluliyete sebep olan hususun vazifenin yapılması esnasında gerçekleşmesi ve yapılan vazifenin neden ve tesiriyle ortaya çıkmasının gerekliliğidir.
Bu açık düzenleme kapsamında korona virüs ile ilgili yürütülen mücadele esnasında görev alan Üniversite ve Kamu hastanelerinde görevli sağlık çalışan ve personellerinin virüs nedeniyle yaşamlarını yitirmeleri veya bu hastalık sebebiyle kalıcı derece sağlık sorunlarına maruz kalmaları halinde “vazife malulü” kararı verilebilir.
Vazife Malulü olma halinde çalışan kişi hayatta ise kendisine, hayatını kaybetmesi durumunda ise ailesine Malullük aylığı bağlanabilir.
Devlet Görevlisi Olmayan Özel Hastane Çalışanları
Özel hastanede görevli olan sağlık çalışanlarının ise bu virüs nedeni ile karşılaşabilecekleri ölüm ya da kalıcı sağlık sorunlarında ise durum “ İş Kazası ” kapsamında değerlendirilmelidir. Bu noktada tartışılması gereken konu iş yerinde veya işverence gönderildiği görev esnasında bulaşıcı hastalığa tutulan çalışanın durumu iş kazası olarak kabul edilebilir mi?
Bu noktada emsal teşkil edebilecek bir karar ise Yargıtay 21. Hukuk Dairesi tarafından 15.04.2019 tarihinde verilen 2019/ 2931 sayılı karardır.
Bu karar içeriğinde, bir tır şoförünün Trabzon ilinden Ukrayna’ya şoför olarak gönderildiği belirtilerek, yolculuk esnasında rahatsızlanan bu Şoföre Trabzon iline döndüğünde H1N1 domuz gribi teşhisi konulduğu, işveren tarafından yürütülen iş kapsamında Ukrayna’ya yaptırılan sefer sırasında Şoföre söz konusu hastalığın bulaştığı anlaşıldığından, H1N1 virüsü nedeniyle, daha sonra gerçekleşen ölümün iş kazası olarak mahkemece kabul edilmesinin gerektiği bildirilmiş ve aksi yönde verilen yerel mahkeme kararı da bozulmuştur.
Emsal olarak alınabilecek bu karar kapsamında korona virüs nedeni ile yaşamını yitiren özel hastanede çalışan sağlık çalışanlarının vefatları da iş kazası kapsamında değerlendirilebilir. Burada özel hastaneler tarafından yürütülen iş nedeni ile iş yerinde bulaşıcı hastalığa yakalanma durumu var olarak kabul edilebilir.
Bu durum ise özel hastanede görevli olan sağlık çalışanlarının iş kazası sebebi ile tazminat haklarının bulunması, ölümleri durumunda ise yakınlarının bu haklardan yararlanabilmesini sağlar.
Tüm dünya gibi ülkemizin de oldukça zor mücadeleden geçtiği bu dönemde arzumuz, tüm vatandaşlarımız ile birlikte sağlık çalışanlarımızın da en güvenilir ve sağlıklı şekilde bu zorlu süreci atlatabilmeleridir.
Bonus : Malullük Tespitini Kim Yapar ?
