Türk yemekleri Dünya’ya nam salan lezzetleri ile UNESCO’ nun da dikkatini çekmeye devam ediyor. Dünya Gastronomi şehirleri arasında Hatay ve Gaziantep illerinden sonra son olarak Afyon yemekleri de artık UNESCO koruması altında. Aslında yöresel lezzetler bakımından markalaşma yolunda çok ciddi bir adım olan bu durum tabi dünya geneline en güzel lezzetlerimizin de duyurulmasında çok büyük avantaj.
https://www.youtube.com/watch?v=9IKyQx-r3g0
UNESCO gastronomi şehirleri 2020 listesine baktığımızda artık Afyon’un da yer aldığı bir lezzet şöleni ile karşı karşıyayız. Türkiye gezi turuna çıkacak olursanız ve gurme iseniz bu üç şehre uğramadan asla turunuzu tamamlamayın deriz. Türklere özgü yemekler ile Türkiye aslında her ilinde ayrı bir yemek şöleni sunma kapasitesine sahip bir ülke.
Türk mutfağı yemekleri oldukça zengindir. Türkiye’de en çok tüketilen yemekler haricinde unutulan Türk yemekleri için de bir sıralama yapılacak olsa Dünya geneline nam salacak lezzetlere sahibiz.
Peki UNESCO yaratıcı şehirler ağı Türkiye illeri dediğimizde sizce hangi il hangi yemeği ile koruma altına alınmıştır? Belki de hiç duymadığınız ya da tadına bakmadınız bu özel yöresel yemekleri yerinde tatmak da herkese kısmet olur inşallah diyerek devam edelim.
Türk yemekleri 99 kere yense de yine istenecek lezzetlerdir. Bu lezzetlerin tadına bakan vazgeçemez! Biz demiyoruz UNESCO diyor! İşte UNESCO tarafından koruma altına alınan en ünlü Türk Yemekleri!
UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı ‘na Giren İllerimiz ve En Güzel Türk Yemekleri
Antep yemekleri Hatay yemekleri dendi mi kimin canı hemen yemek istemez ki! Buna bir de Afyon’un kaymağı lokumu sucuğu eklenirse yeme de yanında yat derler! Türk mutfağı aslında her yörede çok ayrı lezzetlere sahip. En meşhur Türk yemekleri dendiğinde Türk mutfağından örnekler vermeye gelince söz, elbette Hatay yemekleri ya da Antep yemekleri demeden olmaz.
İşte bu güzel illerimizin UNESCO da farkına varmış olsa gerek ki koruma altına almış bu güzelim yemekleri. Peki siz hangi yemeklerin koruma altına alındığını biliyor musunuz? Gelin hep birlikte inceleyelim!
1- Baklava – Gazi Antep
Baklava bir de Antep olursa ne olur? İncecik yufkası zar gibi açılan bir hamur ve nefis antep fıstığı! Antep mutfağının kralı elbette Antep Baklavası! Antep’e yolunuz düşerse asırlık bir lezzet olan baklava ustalarının maharetlerini duyacaksınızdır. Dünyaya nam salan en güzel lezzetlerimizin de başında gelir.
2- Zeytin Böreği – Gaziantep
Zeytinli börek mi demeyin! Bu sadece Antep yöresine has zeytin ile yapılan içli bir börektir. Gaziantep mutfağına has bir yemek olan bu güzel böreği sıradan zeytinler ile yapmaya kalkışmayın. Acımsı ve ekşimsi bir tat ile aynı lezzeti yakalamanız asla mümkün değil. İşte bu yüzden Antep mutfağı başka diyoruz.
3- Künefe – Hatay
Türkiye lezzetleri dendi mi akla gelen tatlılar başında elbette künefe gelir. Hatay mutfağı diyorsak künefeden başlanmalı deriz. Nefis kadayıfların Hatay demir tavalarına dizimi ile içine mis gibi Hatay peyniri konulur ve bol tereyağlı antep fıstıklı bir tatlı hazırlanır. Şerbetli tatlılar arasında dünyaya nam salmış en kıymetli lezzetlerimizdendir.
4- Damat Dolması- Gaziantep
Türk yemekleri içerisinde bir diğer lezzet damat dolması… Bu dolma aslında etli Türk yemekleri içerisinde sayılabilir. İçerisinde etli, fıstıklı, bademli ve bol baharatlı bir karışımla hazırlanan kabak dolmasıdır. İç harcının bu kadar zengin ol sebebi ile damat dolması ismini almış.
5- Omaç – Gaziantep
Taze taze tüketilen yufkadan ekmekler… Nefis bir lezzet olmasının yanında aslında diyet yemekler konusunda da oldukça dikkat çekici. İnce ince açılan hamur aynı şekilde saçta pişirilir ve bu lavaş bu şekilde Antep mutfağı na eşlik eder.
6- Abugannuş – Hatay
Hatay mezeleri ile ünlü bir şehrimizdir. UNESCO da bu lezzetlerin gerçekten farkına varmış buna ayrıca seviniyoruz. Ama birçoğumuz daha abugannuşun ne olduğunu bilmiyoruz. Abugannuş nedir? Hatay yöresel lezzetleri içerisinde yer alan abugannuş aslında közlenmiş patlıcan, domates, biberlerin kıyılıp sarımsak, zeytinyağı ve nar ekşisi ile servis edilmesidir. İnanılmaz güzel bir lezzet!
7- Yuvalama- Gaziantep
Antep sofrası dediysek yuvalama demeden olmaz. Hemen şunu not düşelim bir Antepli için yemeği ne kadar sulu da olsa asla çorba değildir. Ola ki Gaziantep gezisine çıkarsanız aklınızda olsun. Antepliler yemeklerine çorba denmesinden pek hoşlanmazlar. Yuvalama da zaten tadı ile muhteşem bir yemektir ki bulgur karışımlı toplar ile yapılır. Yemeğin suyuna lavaş banabilir kaşık kaşık afiyetle yiyebilirsiniz.
8- Öcce – Hatay
Öcce Hatay sofrasının en güzel yemeklerindendir. Aslında bir çeşit mücver denebilir. Kabakların nefis Hatay biberi ve antep fıstığı ile yoğurulup zeytinyağında kızartılması ile hazırlanır.
9- Ekşili Ufak Köfte – Gaziantep
Etli Türk yemekleri dendi mi Antep sofrası demeden olmaz. Gelelim yeni bir sulu yemeğimize daha… Ekşili ufak köfte! Yemeğin en önemli noktası hazırlanan yemek suyuna servis anında ufak köfteler eklenir ve hemen üzeri yağlanır. Bu sayede köfteler ufak kalır. Kaşık kaşık yemeğe doyulmayacak enfes bir yemektir.
10- Oruk – Hatay
Hatay mutfağı için özellikle ramazan ayında yenmek üzere hazırlanan oruk bakır tepsilere dizilen ve odun atesşinde pişirilen bir yemektir. Aslında görünüm içli köfte benzeridir. Ancak iç harcı ve kullanım bakımında diğer yemeklerden ayrılır. Hatay’a ramazan ayında yolunuz düşerse hemen her evde iftar ya da sahurda oruk ile karşılaşmanız mümkün. Antakya sofrası bir diğer önemli lezzeti şam oruğu… Aslında bir çeşit içli köfte olan şam oruğu dış zarın inceliği ve kızartmadaki zerafeti ile hem göze hem de mideye hitap eden bir lezzet.
11- Ali Nazik – Gaziantep
Ali nazik yemeği aslında tüm Türkiye’nin ismini bildiği yemek. Türk mutfağı için önemli bir sunuma ve yere sahip olan Ali nazik közlenmiş patlıcan ile yoğurdun üzerine şiş kebap konulması ile hazırlanan yeşil biber ve domates ile süslenen bir yemektir.
12- Lokum – Afyon
Afyon ilimiz UNESCO tarafından koruma altına alınan Türk yemekleri konusunda 2019 yılında UNESCO yaratıcı şehirler ağı kapsamında adını duyurmayı başardı. Afyon mutfağı da başlı başına özgün yemekleri ile zaten bir efsane. Afyon’un meşhur yerleri gezisine çıkarsanız karşınıza ilk olarak Afyon Lokumu çıkacaktır. Mutlak tadına bakmalısınız.
13- Kaymak – Afyon
Eğer hala Afyon Kaymağı yemediyseniz ilk fırsatınızda Afyon’a bir gezi düzenlemeyi düşünün. Her noktasında yeni lezzetlerin de tadına bakabileceğiniz dehşet güzel bir memleket.
14- Sucuk – Afyon
Bu sucuk başka sucuk. Hakiki Afyon sucuğu tadı ile görünümü ile bambaşka bir lezzet. Gerçek sucuk tadını alarak yediğiniz bir kuru fasulye bir de sahanda yumurta düşünün sizce de süper bir gurme keyfi değil mi?
15- Şiyezdiz – Gaziantep
Gelelim Antep’imizin Şiyeydiz’ine… Şiyeydiz aslında tam bir protein deposu! Sulu yemekler içerisinde belki de en harmanlısı denebilir. Zaten güzelim Antep sofrasında buram buram sağlık diye bağıran birçok lezzet var. işte bunlardan birisi de Şiyeydiz yemeği. Bahar aylarının antibiyotik etkisi yaratan leziz yemek! Kuzu eti ile sarımsak depolu, pırasa ve nohutla taçlandırılan nefis bir lezzetten bahsediyoruz!
16- Pöç Çorbası – Afyon
Şifa kaynağı etli Türk yemekleri sıralamasında bir diğer durağımız Afyon’da! Dananın kuyruk sokumundan alınan etin haşlanarak etin tiftiklenmesi ve et suyu ile pişirilmesi sonucu hazırlanan doğal doping etkili yemek. Bu çorba doğal antibiyotik etkisi ile dört mevsim şifa kaynağıdır.
17- Mumbar Dolması – Gaziantep
Mumbar… Güneydoğu illerinde sıklıkla yapılsa da Antep sofrası için hazırlanışı daha başka. Üstelik sadece ince değil kalın bağırsak ile de yapılabiliyor. Antepliler bu işi çözmüşler ellerine sağlık!
18- Lahmacun – Gaziantep
Tabi etli Türk yemekleri diyorsak lahmacun demeden olmaz. Urfa yemekleri, Hatay Yemekleri ya da Adıyaman’a kadar uzanan ağda lahmacunun yeri başkadır. Antep mutfağı ise lahmacuna ayrı bir format getirmiş ve içine ayva katmış. Ayvalı lahmacun çok da mayhoş bir lezzet ile sevenlerini Antep’te karşılıyor.
19- Katmer – Gaziantep
https://www.youtube.com/watch?v=B5DKfZE3VWo
Katmer deyince akla içi etli ya da patatesli hamur gelir. Ancak bu katmer başka katmer. Gaziantep tatlıları içerisinde en özgün ve dillere destan tatlıdır Katmer! İncecik bir tatlı hamuru ile dört köşeli bohça yapılır ve içi tıka basa antep fıstığı doludur. Yani bu lezzeti tatmadan dünyaya gözlerini kapamamalı insan diyoruz ve listemizi diğer yöresel lezzetlerimizi de başka yazılarımızda ele almak üzere burada kapatıyoruz.
UNESCO Dünya Gastronomi Şehirleri
UNESCO dünya lezzetleri koruma altına alarak yemek kültürünün doğallığını korumak amacı ile çalışma battı. Bu çalışma kapsamında gastronomi şehirleri ağı ile dünya genelinde ülkelerin en orijinal ve doğal yemeklerini tescilledi! İşte Türkiye’nin de içinde olduğu UNESCO gastronomi şehirleri!
1- Türkiye
Gaziantep, Hatay ve Afyon
2- Amerika Birleşik Devletleri
San Antonio ve Tuscon,
3- Meksika
Ensenada,
4- Panama
Panama City
5- Brezilya
Belem, Paraty, Florianopoli,
6- Bolivya
Cochabamba,
7- Kolombiya
Popoyan ve Buenaventura,
8- Japonya
Tsuruoka,
9- Güney Kore
Jeonju,
10- Çin
Macao, Shunde, Chengduİtal
11- Tayland
Phuket,
12- İran
Rasht,
13- Lübnan
Zahle,
14- İspanya
Burgos ve Denia,
15- İtalya
Parma ve Alba,
16- Norveç
Bergen,
17- İsveç
Östersund.