Turkuaz kart, Amerika Birleşik Devletleri’nin Green Card’ı, Avrupa Birliği’nin Mavi Kart’ı gibi benzer özelliklere sahiptir. Yabancı kişilerin Türkiye’de oturum hakkı elde etmesine, çalışma izni elde etmesine ve ileriki zamanlarda vatandaşlık alabilmesine olanak sağlamaktadır.
Karta sahip olmak isteyen kişilerin hangi kriterlere sahip olması gerektiği belirlenen kanun ile belirlenmiştir. Kriterleri sağlayan kişiler bu kartı almak isterlerse yetkili birimlere giderek başvurularını yapmaktadırlar. Biz de sizlere bu sürecin nasıl işlediği, hangi kriterlere uyulması gerektiği konusunda bilgiler vereceğiz.
Turkuaz Kart Nedir?
Bu kart, 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu ile ihdas edilmiştir. En basit tanımı ile yabancı ülke vatandaşlarının başvuru yapabileceği bir karttır. Yabancı bilim insanları, sporcular, sanatçılar ile Türkiye’den ev alan ya da yatırım yapanlara süresiz çalışma ve oturum izni verir. Ve ileriki zamanda vatandaşlığa geçiş imkanı da sağlar. Ayrıca bu kartı alan yabancı uyruklu kişinin eşine ve çocuklarına da oturum izni hakkı tanınır.
Turkuaz Kart Yönetmeliği
Yukarıda bahsi geçen konular kapsamında bu kart;
Eğitim düzeyi, ücreti, mesleki bilgisi ve deneyimi, bilim ve teknolojiye katkısı ve benzeri nitelikleri itibarıyla yüksek nitelikli işgücü olarak değerlendirilen,Yatırım veya ihracat düzeyi, sağlayacağı istihdamın büyüklüğü, bilimsel ve teknolojik gelişmeye yaptığı katkı ve benzeri özellikleri itibarıyla yüksek nitelikli yatırımcı olarak değerlendirilen,Bilimsel ve teknolojik gelişmeye katkı sağlayan veya bilim, sanayi ve teknoloji alanlarında uluslararası düzeyde ülke menfaatleri açısından stratejik kabul edilen çalışmalar ve araştırmalar yapan bilim insanı veya araştırmacı,Kültürel, sanatsal veya sportif faaliyetler açısından uluslararası düzeyde başarılı olan,Türkiye’nin veya Türk kültürünün uluslararası tanınırlığına veya tanıtımına katkı sağlayan. Türkiye’nin milli menfaatlerine ilişkin hususlarda uluslararası düzeyde faaliyette bulunan, yabancılara verilebilir” hükümlerine yer verilmiştir.
Turkuaz Kart Nasıl Alınır?
Verildiği yabancıya Türkiye’de süresiz olarak çalışma ve ikamet hakkı tanıyan, yakınlarına da ikamet hakkı veren bu kart için başvuru yapılmalıdır. Yurt içinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na ait “Yabancı Başvuru, Değerlendirme ve İzleme Sistemi” üzerinden başvuru yapılmaktadır. Yurt dışında ise başvuru sahibinin vatandaşı olduğu veya yasal olarak bulunduğu ülkedeki Türk dış temsilciliği aracılığıyla yapılır.
Yurt dışından yapılan başvurulara dair bilgi ve belgeler Türk dış temsilciliği tarafından elektronik ortamda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına iletilir.
Türkiye’de yasal bir şekilde bulunan bir yabancı, yurt içinden kendisine ait yabancı kimlik numarasıyla başvuru yapabilir. Yukarıda belirtilen Yabancı Başvuru, Değerlendirme ve İzleme sistemi üzerinden doğrudan kendisi başvuru yapabilir. Ya da bu kart başvurusu yurtiçi ya da yurtdışından yabancı adına yetkili aracı kurum tarafından da gerçekleştirilebilir.
Kart başvurusu esnasında yabancıya ve yakınlarına ilişkin Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen bilgi ve belgelerin söz konusu sisteme girilmesi ile başvuru tamamlanır.
Turkuaz Kart Başvurusunda Gerekli Belgeler
Başvuru esnasında başvuranın dilekçesi, pasaportu ya da pasaport yerine geçen belgesi istenir. Bulunuyorsa ilgili kamu kurum veya kuruluşundan verilen uygunluk belgesi ile birlikte verilmelidir.
Nitelikli iş gücü olarak görülen yabancının diploması, öz geçmişi, iş sözleşme, atama ya da görevlendirme yazısı, iş tecrübesi ve bildiği yabancı dilleri gösteren belgeleri,Nitelikli yatırımcı olarak görülen yabancı açısından yatırımının büyüklüğünü, istihdam derecesini, ihracat kapasitesini, mali yeterliliğini, iş kolunu ve sektörünü gösterir belgeleri,Araştırmacı ya da bilim insanı olarak görülen yabancı için diploması, akademik kariyerini ve unvanını gösterir belgeleri, akademik çalışmaları,https://www.youtube.com/watch?v=nIboTvsxgQs
Kültür, sanat ya da sportif faaliyetler noktasında ulusal veya uluslararası düzeyde başarılı olan yabancı için, başarılarını gösterir belgeleri,
Türkiye’nin tanıtımına katkı sağlayan yabancılar açısından Turkuaz gönüllüsü olarak uluslararası düzeyde yürüttüğü faaliyetlerine ilişkin belgelerinin başvuruya eklenmesi gerekir.
Kart Başvurularının Değerlendirilmesi
Kart başvurusunda yapılacak değerlendirme ise Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğünce belirlenen kıstaslara göre oluşturulan puanlama sistemi kullanılarak yapılır.
Turkuaz Kart, ilk üç yılı geçiş süresi olmak kaydı ile verilir. Bu geçiş süresi içinde kart sahibi yabancının faaliyetlerinin ve taahhütlerinin izlenmesi amacı ile bir uzman görevlendirilir. Ve yıllık periyotlar halinde izleme raporu hazırlanır.
Geçiş süresi içinde iptal edilmeyen ve geçiş süresi kaydının kaldırılmasına ilişkin talebi uygun bulunan yabancının kartta ki geçiş süresi kaydı kaldırılır. Ve kart bu şekilde süresiz hale gelir.
Kart Sahibinin Hak ve Yükümlülükleri
https://www.youtube.com/watch?v=-agmZy1Qc40
Kart sahibi olan yabancı kişi süresiz çalışma izninin sağladığı tüm haklardan yararlanabilir. Bu kart sahibi olan yabancılar;
Türkiye’de askerlik yapma yükümlülüğünden muaf tutulurlar.Seçme ve seçilme ile kamu görevlerine girme haklarından yararlanamazlar.Sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı olup, bu hakların kullanımında ilgili mevzuattaki hükümlere tabi olurlar.
Bu yabancıların, Türkiye’de ki ikamet, seyahat, çalışma, yatırım, ticari faaliyet, miras, taşınır ve taşınmaz iktisabı ile ferağı gibi konulara dair işlemleri, ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından Türk vatandaşlarına uygulanmakta olan mevzuata göre yürütülür.Turkuaz kart sahibi yakınları için de bu kart süresi içinde kart, ikamet izni yerine geçer.
Bu kart sahibi ile yakınları Bakanlıkça teklif edilmesi durumunda Türk vatandaşlığını kazanabilirler. Bunun için Milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil eden bir halin bulunmaması gerekir. Ve geçiş süresi kaydının da kaldırılması şartı konulur.