Canlıların genelinde kanın kırmızı renkli olması kanın içeriğindeki aşırı miktarda demir içeren hemoglobin proteini olmasındandır. Oksijen molekülleri, alyuvar hücrelerindeki hemoglobine yapışması, buradan da tüm dokulara yayılması sonucu vücudu besler. Peki tüm canlılarda Kan Kırmızı Olmak Zorunda mı ?
Kan Kırmızı Olmak Zorunda mı ?
Bu sorunun kısa cevabı Hayır, tüm canlılarda kanın kırmızı olması zorunlu değildir. Kanın rengi, canlıların anatomik ve fizyolojik özelliklerine bağlı olarak farklılık gösterebilir.
İnsanlar ve çoğu memeli türünde, kanın rengi kırmızıdır. Bu, kanın içerisinde bulunan hemoglobin adlı proteinin demir içermesi ve oksijen taşıma işlevini yerine getirmesiyle ilgilidir. Hemoglobin, oksijen taşıyıcısı olduğu için oksijenle etkileşim sonucunda kırmızı renkte görünür.
Ancak bazı canlılarda, özellikle bazı deniz canlılarında ve böceklerde, kanın rengi farklı olabilir. Örneğin, bazı deniz solucanları ve bazı deniz salyangozlarındaki kan mavi renkte olabilir. Bu canlılarda, hemoglobin yerine oksijeni taşıyan farklı bir pigment olan hemosiyanozin bulunur. Hemocyanin, bakır içerir ve oksijenle etkileşim sonucunda mavi renkte görünür.
Diğer bir örnek ise bazı böceklerde görülen kan rengidir. Böceklerde, kanın rengi genellikle renksiz veya sarımtırak olabilir. Bunun nedeni, böceklerin kanında oksijeni taşıyan hücrelerin olmaması ve solunumun diğer yollarla gerçekleşmesidir.
Sonuç olarak, tüm canlılarda kanın kırmızı olması zorunlu değildir. Farklı canlı gruplarında farklı pigmentler veya solunum mekanizmaları nedeniyle kanın rengi değişebilir. Bu canlıların fizyolojik ihtiyaçlarına ve yaşadıkları çevreye bağlı olarak farklı adaptasyonlar gösterirler.
Farklı Renkte Kan Renkleri
Sarı Kan:
Sarı kana sahip böcek kanında hemoglobin yerine vanadyum vardır. Vanadyum içeren vanabin proteini bulunan canlıların kanı sarı renktedir. Hemen hemen bütün böcek türleri bu gruba girer. Bu canlıların kanında hemoglobin değil Vanabin oksijen taşır.
Yeşil Kan:
Bazı solucan ve sülüklerin kanları hava ile temas ettiğinde yeşil renk alır. Bunun sebebi bu canlıların kanında bulunan klorokruorin maddesidir. Kara ve deniz solucanlarının çoğu ile sülüklerin kanlarında klorokruorin maddesi bulunur.
Mavi Kan:
Mavi kana sahip en bilindik canlı At Nalı Yengeçleridir. Dinazorlardan bile daha eski bir tür olan At Nalı Yengecinin mavi kanı bazı bakterilerin belirlenmesinde tıp alanında bile kullanılmaktadır. Kandaki mavi rengin sebebi kan proteinlerinde bol miktardaki bakırdır. At Nalı Yengeçleri dışında örümcekler, deniz kabuklularında, ahtapotlar, ve mürekkepbalıklarının kanları da mavi renktedir.
Mor Kan:
Omurgasız deniz canlılarının bir kısmında mor-pembe renkli kan görülür. Omurgasız deniz canlılarının bir kısmında kanlarında bulunan hemoeritrin proteini nedeniyle mor-pembe renkli kan görülür.