Tripofobi nedir sorgulaması, özellikle delikli yapılara karşı rahatsızlık hissedenlerin araştırdığı konulardandır. Daha önce delik fobisi hakkında bilgi duymadıysanız bu oldukça normal.
Fakat internetin gelişmesi ve bilgiye kolay ulaşım sayesinde günümüzde birçok insanın bu konuda rahatsızlık duyduğu görülüyor. Delik fobisi bir diğer ismiyle Tripofobi, atalarımızdan gelen etkilerle birlikte ortaya çıkan bir hastalık.
Psikolojik olarak korkulan olan, korkuyu temsil eden ‘fobi’ olarak adlandırılır. Psikolojik anlamda tanılaması da bulunmaktadır.
Eğer siz de internette ya da yaşamda gördüğünüz delikli görüntüden rahatsız oluyorsanız Tripofobi olmuş olabilirsiniz.
Peki Tripofobi nedir? Tripofobi testi var mı? Delik fobisi belirtileri neler, nasıl geçer? İşte duydukça şaşıracağınız o fobiye dair bilgiler!
Tripofobi Nedir? Delik Fobisi Ne Anlama Gelir?
İlk olarak 2005 yılında adı koyulan bu hastalığın kelime tarihi Yunancaya dayanmaktadır. Tripo ‘delik’, fobi ise ‘korku’ anlamına gelir.
Tripofobi hastalığı basit yollarla anlatılamayacak kadar karışık bir fobi olarak karşımıza çıkıyor. Örneğin bu durum karanlık fobisi ya da yükseklik fobisi ile açıklanamayacak bir duruma sahip.
Bunun farklı sebepleri bulunsa da Tripofobi nedir sorusuna cevap olarak temelde kişiler tarafından; delikli yapılar ve görseller görüldüğünde ciddi bir rahatsızlık hissetme durumu olarak adlandırılır.
Aslında fobi olarak adlandırılsa da örnek vermek gerekirse yılan gördüğünde korkan bir insan gibi korku oluşmaz. Daha çok tiksinme ve çeşitli fiziksel belirtiler ortaya çıkar.
Delik fobisi ortaya çıkış noktası hakkında farklı bilgiler verilse de genellikle kişilerin normal yaşamlarında gördüğü; ayran köpüğü, çilek delikleri, bal peteği gibi delikli yapıları gördüğünde tiksinti duyması olarak adlandırılabilir.
Psikoloji kapsamında ele alınan delik fobisi günümüzde giderek yaygınlaşmaya devam eder. Kişilerin normal yaşantısını gerçek anlamda zorlayan bu fobi, rahatsızlık hissini en üste çıkarır.
Tripofobi Hastalığı Sadece Delikli Yapıyla mı Alakalı?
Aslında temelde hayır. Çünkü 2017 yılında yapılan araştırmaya göre delikli yapıdan etkilenen insanlar aynı zamanda delik olmasa bile kendini tekrarlayan şekillere de aynı tepkiyi veriyor.
Nasıl mı?
Örneğin gözenekli yapılar, ayçiçeği çekirdeklerinin yan yana dizilmiş hali bile bu insanları rahatsız edebilir. Tripofobi nedir sorusu bu anlamda, organik olarak kendini tekrarlayan yapılardan kötü etkilenmeyi de temsil eder.
Delik fobisi olan insanların tam olarak delik halinde bulunmasa bile süngerlerin üstünden, sabunların oluşturduğu köpüklerden rahatsız olmaktadır.
Tripofobi Neden Olur? İnsanlarda Delik Fobisi Neden Olur?
Günümüze kadar Tripofobi hastalığı üzerinde yapılan araştırmaların kapsamı oldukça azdır. Bu yüzden Tripofobi neden olur sorusuna yanıt olarak geniş bir cevap verilemiyor.
Fakat delik fobisi nedenleri arasında biyolojik ve psikolojik olarak sebepleri olabileceği üzerinde yapılıyor. Nadir olarak yapılan araştırmalardan birisi bu fobi hakkında bilgiler edinmemizi sağlıyor.
Geçmiş yıllarda insanların yaşadığı ortama bağlı olarak günümüzde evrimleşmeye bağlı olarak belirli fobiler yaşadığı görülüyor. Örneğin, dinazor gibi tehlikeli hayvanlardan korunmak adına yüksek mağaralarda yaşama, günümüzde yükseklik korkusu olarak adlandırılabiliyor.
Tripofobi hastalığı da tam olarak bu açıdan belirli ipuçları bizlere veriyor. Araştırmacılar tarafından yapılan araştırmalar da kişilerin hangi görsellerde rahatsızlık duyduğu araştırılıyor.
Bir deneğe, yemek menüsü verilerek mavi ahtapot yemeği seçip seçmeyeceği sorulduğunda denek deliklerde verdiği tepkinin aynısını burada verdi.
Daha sonra bu deneğe zehirli bir yılan derisi ya da zehirli başka hayvanların görselleri gösterildi. Özellikle derisinde deliği andıracak ya da kendini tekrar eden yapılardan oluşan durumlarda aynı rahatsızlık ortaya çıkmıştır.
İnsanlar üzerinde genelleyecek kadar bir bilgi elde edilmemiş olsa da Tripofobi nedenleri arasında bu araştırma sayesinde evrimleşme etkisi göz önüne koyuldu.
Aslında insanların, geçmiş dönemlerde yaşadığı tehlikeli hayvan algısı ve bu hayvanlardan uzak kalması gerektiği konusunda bir uyarıcı olduğu görüşü hakim.
Elbette delik fobisi nedenleri sadece bununla açıklanmıyor. Bununla birlikte kişilerin psikolojik anlamda daha önce yaşadığı travmatik yaşantılara bağlı olarak bu fobinin ortaya çıkması muhtemeldir.
Psikolojik anlamdaki bu sebeplerin ortadan kaldırılması evrimsel sürece nazaran daha kolaydır. Bunun için önce kişinin bu fobiye sahip olup olmadığı fark edilmeli daha sonra Tripofobi tedavisi sürecine geçilmeli.
Tripofobi Testi Var mı? Tripofobi Testi Yap Kısa Sürede Tripofobi Olup Olmadığını Öğren!
Daha öncede değinildiği üzere Tripofobi hastalığı hakkında araştırmalar istenen bir yoğunlukta bulunmuyor. Bu yüzden tanıyı alma konusunda net bir Tripofobi testi varlığından bahsetmek mümkün değil.
Bu testleri bir uzman size uyguladığını belirtse de insanların genelinde kabul gören bir araştırması olmadığı için geçerlik-güvenirlik konusunda sorun yaşatacaktır.
Yine de ‘Tripofobi olduğumu nasıl anlarım?’ konusuna yanıt bulmak istiyorsanız görsellerden yararlanabilirsiniz. Fakat bu başlangıçta sizi zorlayabilir, dikkatli olmalısınız.
Ayçiçeği çekirdekleri, krep üstünde oluşan delikler, ayran köpüğü delikleri, bal peteği delikleri gibi delikli gözeneklere bakmanız vereceğiniz tepkiye bağlı olarak bilgi verecektir.
Eğer bu görsellere baktığınızda içinizde bir rahatsızlık, kaşıntı ve mide bulantısı gibi belirtiler oluşuyorsa yüksek ihtimalle delik fobisi sahibisiniz.
Tripofobi Belirtileri Neler? Kişilerde Ortaya Çıkan Delik Fobisi Semptomları
Delik fobisi oluşup oluşmadığını anlamak için bakacağınız görsellerde birazdan bahsedilecek olan belirtilerin sizde oluşup oluşmadığına bakmalısınız.
Rahatsız edici görseller gördükten sonra kişilerde:
Tüylerin diken diken olması,İstifra edecek şekilde olmasa bile ciddi bir mide bulantısı,Kaşıntı,Deliklerin içinden zararlı bir şey çıkacağı hissi,Kalp çarpıntısı,Sinirlenmek,Görsele dayanamamak ve hatta parçalama isteği,Nadirde olsa bayılma ortaya çıkabiliyor.
Eğer bir krepi pişirirken deliklere dayanamıyorsanız, bal peteği gözenekleri yukarıdaki belirtilerin tamamı olmasa da 2-3 tanesini oluşturuyorsa Tripofobi hastalığı sahibi olabilirsiniz.
Tripofobi Hastalığı Kimlerde Görülebilir?
Tripofobi hastalığı belirli bir kesimde daha mı çok görülüyor, hangi cinsiyette daha fazla bulunuyor konusunda maalesef gerekli konuya sahip değiliz.
Yapılan araştırmaların azlığı yoğunluk konusunda istatistiki bilgi edinme konusunda olumsuzluk yaratıyor.
Fakat bir gerçek var ki bu bir fobi olduğundan ötürü çok küçük yaşlardan itibaren ileri yetişkinliğe bağlı olarak ortaya çıkabilir. Her yaştan ve cinsiyetten insanlarda delik fobisi ortaya çıkabilir.
Özellikle küçükken köpek ısırılması, yılan ısırmasına bağlı olarak vücudunda delik oluşanlarda görülme olasılığı daha yüksektir.
Tripofobi Nasıl Geçer? Delik Fobisi Tedavisi Nasıl Yapılır?
Tripofobi hastalığı tedavisi tahmin edildiği üzere, psikolojik anlamda ele alınabilmektedir. Burada Psikoloji uzmanları tarafından hastanın sahip olduğu bu fobiye dair birkaç adım izlenir.
Önce hastanın var olan delik fobisi hakkında hikayesi alınır. Bu korkuyu ilk ne zaman fark ettiği, ne gibi durumlarda yoğunlaştığı, ailede farklı bireylerde olup olmadığı konusunda bilgiler elde edilir.
Daha sonra uzmanlar tarafından Tripofobi tedavisi planlanır. Bahsedilecek olan bu planlama genelde benzer yöntemlerle oluşur. Çünkü korku yani fobi, ortak kuramlarla çözüme ulaştırılır.
1- Klasik Koşullanma ile Tripofobi Tedavisi
Klasik Koşullanma herkesin Pavlov’un köpeği olarak bildiği deneylere dayanan kuramdır. Psikolojinin temellerini arttığı gibi bu kuram korku tedavileri için tercih edilir.
İçerisinde birden fazla fobiyi ortadan kaldırma yöntemi bulunur. Genellikle fobi tedavisinde kullanıldığı için delik fobisi tedavisi için tercih edilebilir.
Sistematik Duyarsızlaştırma
Sistematik duyarsızlaştırma, Tripofobi tedavisi anlamında tercih edilecek ilk konulardan birisidir. Bu aşamalı gerçekleştirilen bir tedavi yöntemidir.
Kişinin derecelendirme sistemi oluşturması sağlanır. Örneğin; delik korkusu oluşturmayacak ancak anımsatacak bir görsel, daha sonra delikli görüntüde bulunan bir görsel, daha sonra da tam anlamıyla korkuyu oluşturacak bir video tarzında sıralama yapılır.
Burada temel amaç, delik fobisi tedavisi kapsamında her bir adımda kişini rahatlamasını sağlama ve buna bağlı olarak her bir aşamayı rahat geçerek tamamen korkuyu ortadan kaldırmaktır.
2- Maruz Bırakma
Çoğu zaman çok tercih edilmese de en sık fobi tedavisi kapsamında ele alınan bir yöntemdir. Maruz bırakma adından da anlaşılacağı üzere korku nesnesi ya da durumuyla kişiyi karşı karşıya getirir.
Tripofobi hastalığı ortaya çıkarak olan görselle ya da bal peteği ile kişi doğrudan bir araya getirilir. Aslında burada, hayati tehlike yaratacak bir durum olmadığını ve bir arada bulunsa dahi büyük bir sorun olmayacağı düşünesi aşılama hedeflenir.
Yine de kişilerin sahip olduğu fobiye bağlı olarak ileri düzey tepki vererek zarar görme ihtimalleri bulunduğundan sık tercih edilmez.
3- EMDR ( Gözle Duyarsızlaştırma )
Son dönemlerin en sık kullanılan ve travmatik tedavi kapsamında ileri düzey sonuçlar alınmasını sağlayan yöntemlerin başındadır.
EMDR tedavisi kapsamında beynin normal şartlarda vermediği tepkileri yaratmak ve travma sebebini ortadan kaldırmak adına duyarsızlaştırma sağlanır.
Özel bir eğitim gerektiğinden her uzman tarafından uygulanamaz. Belirli uzmanlar tarafından kişilerin Tripofobi hastalığı ortaya çıkaracak olan uyarıcılarla karşı karşıya kaldığında göz hareketlerine göre duyarsızlaştırma hedeflenir.
4- Bilişsel Davranışçı Terapisi (BDT Tedavisi)
BDT kuramı kapsamında uzmanlar meydana gelen fobi ve sorunların temelinde duygu- düşünce ve davranış üçlüsünü barındırır.
Aslında insanın sahip olduğu yanlış ve çarpıtılmış düşünceleri sonrasında duygusunu ve davranışını belirler.
Bu kapsamda BDT, Tripofobi tedavisi kapsamında ele alınmaktadır. Başarı oranı tam olarak saptanmasa da hastanın önce düşüncesinin değiştirilmesi hedeflenir.
Daha çok hastanın bilgilenmesini sağlayacak psikoterapi kapsamında ilerlenir.
5- İlaç Tedavisi
Aslında ilaç tedavisi Tripofobi tedavisi kapsamında ele alınan bir durum değildir. İlaçla tedavisinin gerçekleşmesi adına önce bu hastalık üzerinde derinlemesine bir araştırma yapılması gerekir.
Ancak günümüzde bu derece ayrıntılı bir araştırma yoktur. Kişilerin daha çok karşılaştığı görsellere bağlı olarak anskiyete krizi yaşamasını engellemek adına ancak sakinleştirici ilaçlar verilebilir.
Fakat çoğu zaman uzmanlar tarafından delik fobisi adına ilaç tedavisinden çok sorunu kökünden çözecek olan yöntemler tercih edilir.
Tripofobi Gerçek mi? Tripofobi Olan Ünlüler Hangileri?
Her ne kadar nadir duyulan bir fobi olsa da ve insanlar tarafından anormal görülen bir olay olsa da evet, Tripofobi hastalığı tamamen gerçektir.
İnsanların yaşadığı delik fobisi sandığınızdan daha fazla rahatsızlığa sebep oluyor. Geçtiğimiz dönemlerde ünlü isim Kendall Jenner bu konuda bir açıklama yapmıştır.
Tuhaf bir fobi olarak Tripofobi hastalığı yaşadığını ve bununla birlikte bu korkunun o kadar ileri düzey etkileri oluyor ki ‘anksiyete krizi’ yaşadığını da dile getirmiştir.
Tripofobi Hastalığı Hakkında Merak Edilen Diğer Sorular ve Cevapları
Tripofobi nedir sorusuna cevap verdikten sonra bu hastalık hakkında merak edilen birçok soru bulunabiliyor. İşte merak edilen bu sorular ve cevapları…
Delikli Şeylere Bakamama Neden Olur?
Kişisel sebeplere bağlı olabileceği gibi; atalarımızdan gelen zehirli hayvanlardan korunmak adına evrimsel bir süreç neden olarak gösterilebilir. Bununla birlikte öncesinde yaşanmış köpek ısırması, yılan sokması sonucu deride oluşan delikli yapıya bağlı olarak travmatik yaşantılar sebep olabilir.
Tripofobiyi Ne Tetikler?
Delikli yapıya sahip olan görseller tetiklenmesi için başlıca sebeplerdir. Bunun yanı sıra delik olmasa bile doğal olarak kendini tekrar eden bazı şekillerde tetikleyici unsurdur. En sık belirtilen yapılar; bal peteği, ayçiçeği çekirdeklerinin bir araya gelmesi, ayran köpüğü, kahve köpüğü, krep pişerken oluşan delikler belirtilebilir.
Tripofobi Olduğumu Nasıl Anlarım?
Tripofobi testi olmadığı gibi doğrudan görsellerle karşılaşıp belirli belirtiler olup olmadığını kontrol ederek çözebilirsiniz. Google’a ‘Tripofobi nedir?’ diye yazdığınızda Google görsellerde çıkan görüntülere; mide bulantısı, kaşınma, tiksinme, rahatsızlık duyuyorsanız fobiye sahip olduğunuzu anlayabilirsiniz.