Tenkis davası nedir? Miras hukuku alanında karşımıza çıkan önemli davalarından biri olan Tenkis davası, kamuoyu tarafından sıklıkla sorulan hukuki konular arasında yer alır. Peki, tenkis davası nedir? Tenkis davası şartları nelerdir? Kimlere karşı açılabilir? Bu davayı kimler açabilir? İşte tüm merak edilen yönleriyle “Tenkis Davası”…
Tenkis Davası Nedir?
Tenkis davası nedir, hemen açıklayalım. Tenkis kelime anlamı olarak bakıldığında “azaltma ve eksiltme” anlamlarına gelmektedir. Tenkis davasına ise, miras bırakanın (murisin) mirasçılarından bazılarının haklarını aşacak şekilde pay almaları durumunda, kanunen yeterli paylarını alamayan saklı pay sahibi mirasçıların açtıkları dava türüdür.
Ülkemizde geçerli olan miras hukuku kapsamında, miras bırakanın kendi mal varlığı üzerinde “sınırsız tasarruf hakkı” bulunmamaktadır. Bu kapsamda Türk Medeni Kanunu kapsamında saklı pay hakkına sahip yasal mirasçıların, saklı payları üzerinde miras bırakanın serbestçe tasarruf hakkı yoktur.
Muris muvazaası ya da başka bir ifade ile mirastan mal kaçırma durumlarında, tenkis davası açılması önem taşır. Mirasçılar tarafından açılan tenkis davası ile miras bırakanın, saklı payı olan mirasçılarının hakkını ihlal edecek derecedeki tasarruflarında aşılan kısım, saklı pay sınırına kadar geri çekilir.
Saklı Payı Olan Mirasçılar Kimlerdir?
Saklı pay miras kalır mı? Evet saklı pay, hukuki açıdan miras olarak kalabilecektir. Miras bırakanın mal varlığı üzerinde saklı pay hakkı olan mirasçıları şu şekilde sıralanabilecektir;
Miras bırakanın alt soyu yani çocukları ve de onların alt soyu (murisin çocuğu,torunu, torununun çocuğu gibi),Miras bırakanın eşi,Miras bırakanın ana – babasıdır.
Bu sayılan mirasçıların saklı payları ise; altsoy açısından yasal miras payının yarısı, ana –baba yönünden yasal miras paylarının dörtte biri, eş açısından altsoy ya da ana – baba ile birlikte mirasçı olması durumunda yasal miras payının tamamı, diğer durumlarda ise yasal miras payının dörtte üçüdür.
Tenkis Davasını Kimler Açabilir?
Tenkis davası, yukarıda ayrıntılı olarak açıkladığımız saklı pay mirasçıları tarafından açılabilecek bir davadır. Bu anlamda saklı pay hakkı ihlal edilen saklı pay sahibi mirasçı bu davayı açabilir. Aksi takdirde tenkis davasında ispat yükü ile karşı karşıya kalınabilecektir. Fiil ehliyeti bulunmayan saklı pay sahibi mirasçılar açısından tenkis davasını bu kişilerin kanuni temsilcileri açmalıdırlar.
Ancak yasal olarak sayılan sınırlı hallerde ve eğer diğer koşulları da oluşursa mirasçıların alacaklıları ile iflas idaresi de tenkis davası açabilirler.
Tenkis Davası Nedir? Tenkis Davası Kimlere Karşı Açılabilir?
Tenkis davası, saklı payı olan mirasçıların bu paylarının aşılarak lehine tasarrufta bulunulduğu diğer mirasçılara karşı açılabilir. Başka bir ifade ile saklı pay hakkından lehine tasarrufta bulunulan kişilere karşı tenkis davası açılabilir.
Tenkis Davasında Sıra Nasıl Belirlenir? Tenkis davası, tenkis saklı pay sahibi mirasçıların saklı pay haklarının tamamına ulaşmalarına kadar, diğer mirasçılara yapılan kazandırımlardan sağlanır.
Tenkise miras bırakanın, ölüme bağlı tasarruflarından başlanır, bu yetmezse, en yeni tarihlisinden en eskisine doğru geriye gidilmek üzere sağlararası kazandırmalardan yapılır.
Tenkis Davasında Hak Düşürücü Süre Nedir?
Tenkis davası zamanaşımı süresinin de olduğu bilinmektedir. Tenkis davasında saklı pay hakları zedelenen mirasçılar yönünden, bu durumu öğrenmelerinden başlayarak 1 yıl ve her durumda vasiyetnamenin ve mirasın açılmasından itibaren 1 yıl süre geçmekle hak düşümüne uğrar. Yani başka bir ifade ile tenkis davası bu bir ve on yıllık süreler içinde açılmalıdır.
Hukuk sistemimizde miras paylaşımı hakkında bilgi alabilmek için ”Hukuk sistemimiz içerisinde miras payları ve mirasın paylaşımı” yazımıza göz atabilirsiniz.