Ünlü şair Necip Fazıl Kısakürek, “Canım İstanbul” şiirinde bu şehre olan büyük sevgisini dile getirirken, unutulmaz şiirine şu dizelerle başlar:
“Ruhumu eritip de kalıpta dondurmuşlar; Onu İstanbul diye toprağa kondurmuşlar”
Görkemli ve Eşsiz Tarihi İstanbul Sarayları
Tarihi İstanbul sarayları da bu kenti eşsiz kılan unsurlardan… Yalnızca sarayları değil; boğazı, yedi tepesi, meydanları, parkları, camileri, köşkleri, çarşıları, köprüleri ile dünya üzerindeki en güzel şehirlerden biri olarak kabul edilen İstanbul, göreni kendine hayran bırakan eşsiz bir kent.
https://www.youtube.com/watch?v=AdZvIk7D-sQ
Bu yazımızda İstanbul ile özdeşleşmiş görkemli ve tarihi İstanbul’daki Osmanlı sarayları hakkında bilgileri sizlere sunacağız. İşte, zamana meydan okuyan, birbirinden güzel İstanbul Sarayları…
1 – Topkapı Sarayı
İstanbul sarayları denildiğinde akla gelen o eşsiz siluetin en önemli parçalarından biri olan Topkapı Sarayı, Osmanlı’dan günümüze ulaşmış bir hazine gibidir. İstanbul’un fethinden sonra Fatih Sultan Mehmet’in talimatıyla 1460 yılında yapımına başlanan bu saray, 1478 yılında tamamlanmıştır. Ancak 19. yüzyıl ortalarına kadar saraya eklenen yeni yapılarla genişlemiştir.
Sarayburnu üzerinde yaklaşık yedi yüz bin metrekare alan üzerine inşa edilen İstanbul sarayları arasındaki bu saray, dört yüz yıl boyunca Osmanlı Devletinin idare merkezi ve Osmanlı hanedanın ikametgahı olmuştur.
İstanbul’un en ikonik yapılarından biri olan Topkapı Sarayı, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilanından sonra 3 Nisan 1924 tarihinde müze haline getirilmiş ve Cumhuriyet’in ilk müzesi unvanını da kazanmıştır. Halen daha dünya üzerindeki en önemli saray müzelerden biri olan Topkapı, dört adet avlu ve bu avluların etrafına yayılan mimari yapılardan oluşur.
Topkapı Sarayı avlularında Revan Köşkü, Bağdat Köşkü, Mecidiye Köşkü, Darphane, Aya İrini Kilisesi, Divan Meydanı, Divan-ı Hümayun, Harem Dairesi, Arz Odası, Has Oda, Esvap Odası, Saray Okulu gibi önemli birçok yapı bulunur.
2 – Dolmabahçe Sarayı | İstanbul Sarayları İçinde En Önemlilerinden
Beşiktaş sahil bölgesinde yer alan ve 16. Yüzyıldan itibaren doldurulmaya başlanan koy üzerine I. Abdülmecit tarafından 1842 ile 1853 yıllarında Dolmabahçe Sarayı inşa ettirilmiştir. Mabeyn, Harem, Saat Kulesi ve Dolmabahçe Camisi’nden oluşan ana yapılar yanında sarayda toplamda 285 oda ve 46 salon bulunur. 110 bin metrekare alan üzerine kurulu saray, 1910 yılında elektrik ve kalorifer sistemi ile donatılmıştır.
Mabeyn’de yer alan Taht Salonu, Hünkar Dairesi, Mavi Salon, Pembe Salon, Valide Sultan Odaları gibi bölümleriyle Dolmabahçe Sarayı, 19. Yüzyılın modern mimarisinden izler taşıyan, Boğaza nazır muhteşem bir manzaraya sahip olan, son derece görkemli bir yapıdır.
Sultan Abdülmecit ve Abdülaziz dönemlerinde hanedanın ikametgahı ve resmi işlerinin görüldüğü yer olan bu saray diğer İstanbul sarayları arasında Cumhuriyet’in ilanından sonra ise büyük önder Atatürk’ün İstanbul’da ki resmi konutu olarak hizmet vermesi nedeniyle de ayrı bir öneme sahiptir.
3 – Yıldız Sarayı | İstanbul’daki Osmanlı Sarayları İçinde Eşsiz Bir Saray
Türk Osmanlı mimarisinin eşsiz eserlerinden biri olan Yıldız Sarayı ise 1789 ile 1807 yılları arası tahtta kalan Sultan III. Selim’in annesi olan Mihrişah Sultan için Beşiktaş Yıldız tepesinde yaptırılmıştır. Padişah II. Abdülhamid döneminde
Osmanlı Devleti’nin ana sarayı olarak hizmet vermiş ve hanedana ikametgah olmuştur. Muhteşem bir boğaz manzarasına sahip olan Yıldız Sarayı, halen daha büyüleyici bir mekan olarak görenleri kendisine hayran bırakır.
Yıldız Korusu içinde, Yıldız Kasrı, Büyük Mabeyn Köşkü, Malta Köşkü, Çadır Köşkü, Çit Kasrı, Has Bahçe, Yıldız Sarayı Camii (Hamidiye Camii), Şale Köşkü, Yıldız Sarayı Müzesi, Ata Köşkü, Cihannüma Köşkü, Yaveran Dairesi, Saat Kulesi gibi yapıları barındıran Yıldız Sarayı, Sultan II. Abdülhamid tarafından daha korunaklı olduğu için ana saray olarak kullanılmıştır.
4 – Çırağan Sarayı
İstanbul’un tarihi sarayları içinde oldukça önemli bir yere sahip olan Çırağan Sarayı, Ortaköy ile Beşiktaş arasında konumlanır. Son derece gösterişli bir mimariye sahip olan sarayın, Sultan Abdülmecit tarafından 1857 yılında inşasına başlanmış, 1871 yılında Sultan Abdülaziz tarafından, Sarkis Balyan ile ortağı Kirkor Narsisyan’a tamamlattırılmıştır.
Batı mimarisi esas alınan bu eşsiz sarayın, dış mekan mimarisindeki görkemi kadar, iç mekan mimarisinde kullanılan oryantalist esintilerde dikkat çeker.
En güzel tarihi İstanbul sarayları arasında öne çıkan Çırağan Sarayı, günümüzde ise Çırağan Palace Kempinski Oteli olarak bu güzel kente ve konuklarına ev sahipliği yapmaktadır.
5 – İstanbul’daki Yazlık Osmanlı Sarayı : Beylerbeyi Sarayı
Sultan Abdülaziz tarafından 1863 ile 1865 yılları arasında Üsküdar ilçesi Beylerbeyi semtinde sayfiye mekanı olarak inşa ettirilen Beylerbeyi Sarayı, mükemmel bir boğaz manzarasına sahiptir.
Yapımından sonra Osmanlı Hanedanı tarafından yazlık saray olarak kullanılan Beylerbeyi Sarayı, Harem ve Mabeyn bölümleri, tarihi tüneli, set bahçeleri, Mermer Köşk ve Sarı Köşk gibi ek yapılarıyla İstanbul’un en nadide saraylarından biridir.
Sarayın dış cephe mimarisinde batılı bir görünüm hakim iken, iç mimari de ise klasik Osmanlı mimari tarzı ağırlık kazanır. Yazlık saray olarak kullanılması yanında devlet konuk evi olarak da kullanılan sarayda dünya siyasetini yönlendiren birçok ünlü misafir de konuk olarak ağırlanmıştır.
İstanbul’un eşsiz tarihi ve kültürel yapısına büyük katkı sunan, tarihin yaşanmışlıklarını içinde barındıran bu ünlü saraylar, kentin nadide hazineleri olarak İstanbul’da yaşayanlara ve kent konuklarına görsel anlamda bir ziyafet sunuyor.