Sütün faydaları bilindiği üzere oldukça fazladır. Sağlıklı bir gelişimin gerçekleşebilmesi için yaşamın ilk günlerinden itibaren başlayıp, yaşamın sonuna kadar tüketilmesi gerekli olan sütün zararlarının da olabileceği son zamanlarda yoğun olarak konuşuluyor. Tüm bu kafa karışıklığını gidermek adına Prof. Dr. Yavuz Yörükoğlu hazırladığı bir video içeriği ile sütün yararları ve sütün zararları hakkında bilgilendirmeler yaptı.
Anne Sütünün Faydaları ve Önemi
Anne sütü, bebeklerin beslenmesini ve gelişimlerini sağlıklı bir şekilde gerçekleştirmesi, ihtiyacı olan enerjiyi sağlaması için oldukça önemlidir. Bununla birlikte çocukların ilerideki yaşamlarını da büyük ölçüde etkilemektedir. Çünkü sütün faydaları arasında bağışıklık sistemini güçlendirmek de yer almaktadır. Dolayısı ile bebeklerin ilerideki yaşamlarında hastalıklarla daha kolay mücadele edebilmesi için süt tüketmesi önemlidir. Bebekler için süper bir besin olan süt, yetişkinler için aynı özelliği taşımamaktadır.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), bilimsel kuruluşlar ve Sağlık Bakanlığımız tarafından anne sütünün önemi her fırsatta vurgulanmaktadır. Kısacası; anne sütü bebekler için oldukça yararlı bir süper gıdadır ve sütün içindeki maddeler bebekler için gereklidir. İdeal koşullarda bir bebeğin anne sütü tüketme süresi 6 ile 12 ay arasında değişmektedir. Anne sütünün kesilmesi de bebeklerin dişlerinin çıkması ile birlikte yavaş yavaş gerçekleşmeye başlamaktadır.
İnek Sütü Nedir | Sütün Faydaları Nelerdir ?
Tıpkı insan sütü gibi inek sütü de, yavrusunu beslemek ve hızlıca büyütmek üzere tasarlanmış bir süper gıdadır. Süt bir süper gıdadır çünkü sütün faydaları oldukça fazladır. Sütün içeriğinde yüksek oranda protein, yağ, laktoz, kolesterol, kalsiyum ve çeşitli hormonlar bulunmaktadır. Ayrıca sütün içeriğinde bebeklerin bağışıklık sistemlerini güçlendirecek olan bazı maddeler yer almaktadır. Ayrıca süt ile birlikte annelerden bebeklere probiyotik maddeler geçmektedir.
Sütün faydaları okul öncesi dönemdeki yaşlarda daha fazladır çünkü sütün zararları yetişkin dönemlere doğru ortaya çıkmaktadır. Yaşın ilerlemesine bağlı olarak faydaları değil, sütün zararları söz konusu olmaktadır. Sütün faydaları kısaca bebekler ve çocuklar için geçerlidir. İlerleyen yaşlarda ise yararından çok zararı yaşanmaktadır. Bebekliğinden itibaren süt içen kişilerde gelişim için gerekli olan maddeler karşılanmaktadır ancak belirli bir yaştan sonra bebeklik ve çocukluk döneminde olduğu gibi sütün faydaları gözlemlenmemektedir.
İnek Sütünün İçeriği Nedir?
İnek sütünün içeriğinde kalsiyum ve protein zengin olarak bulunmaktadır. Bu nedenle de sütün faydaları olduğu düşünülmektedir. Fakat sütün yaklaşık olarak yüzde 70’i su olduğu için içeriğinde bulunan kalsiyum ve proteinin çok da önemi bulunmamaktadır. Çünkü başka besinlerle de kalsiyum ve protein ihtiyacı kolaylıkla sağlanabilmektedir. Kısacası; inek sütü içmek çok da önem arz etmemektedir.
Sütün İçeriğindeki Laktoz ve Latozun Önemi
Sütün içerisinde oldukça önemli bir madde olan süt şekeri lakoz bulunmaktadır. Bunun yanı sıra bebeklerin karbonhidrat ve enerji ihtiyacını karşılana en önemli madde laktozdur. Fakat süt şekeri olan laktozun sindirilebilmesi ve şeker olarak kullanılabilmesi için bebeklerin bağırsaklarında bol miktarda bir enzim olan laktaza ihtiyaç duyulmaktadır.
Laktaz enzimi, laktozu alıp glikoz ile glaktoza çevirmekte, böylelikle de bağırsaklarda emilerek kana karışmaktadır. Laktaz enzimi bebeklerde oldukça bol miktarda bulunmakta ancak zamanla azalmaya başlamaktadır. Erişkin yaşlara gelindiğinde de laktaz enziminde oldukça fazla bir düşüş görülmektedir. Dolayısı ile laktaz enzimi azalan erişkin kişiler, süt ve süt ürünleri tükettiğinde çeşitli sorunlarla karşılaşabilmektedir. Bu sorun da laktoz intoleransı olarak bilinmektedir. Sonuç olarak sütün faydaları ve zararları söz konusu olmaktadır.
Laktoz İntoleransı Nedir?
Kısaca laktoz intoleransı, süte karşı duyarlılık, hassasiyet anlamına gelmektedir. Erişkin kişilerde, laktaz enziminin azalmış olmasına bağlı olarak ortaya çıkan bu durum yaş gruplarına, toplumlara ve aynı zamanda ırklara göre değişmektedir. Sütün faydaları dışında sütün zararları da bu noktada ortaya çıkmaktadır.
merak ediyorsanız, yazımızı incelemenizi tavsiye ederiz.
Sütün Faydaları Yetişkinler için Geçerli mi?
Yetişkinlerde süt içmenin faydaları başta olmak üzere sütün yetişkinler üzerindeki etkileri merak ediliyor. Genel olarak bebeklik ve çocukluk çağlarında sütün faydaları nedeniyle ebeveynler çocuklarına sıklıkla süt içirmektedir ve bu alışkanlığı sürdürmektedir. Ancak dünya genelinde başka bir canlının sütünü tüketen tek canlı; insanlardır. Dolayısı ile insanların inek sütü içmesi aslında çok da doğal bir durum değildir.
Dünya geçmişine bakıldığında, sütün faydaları 1950’li yıllarda yaygın olarak kamuoyuna anlatılmaya başlanmıştır ve insanlara günde 5 bardak süt içmesi önerilmiştir. Çünkü özellikle bu yıllarda özellikle de ABD’de süt endüstrisi gelişmeye başlamıştır. Türkiye’de o yıllarda yaygın olarak süt içilmesi için teşviklerde bulunulmuştur. Ancak yaşa bağlı olarak laktaz enziminin gün geçtikçe azalması sebebiyle aslında metabolizmamız bizlere süt içmememiz gerektiğini söylemektedir.
Sütün içerisinde bol miktarda doymuş yağlar, kolesterol bulunmaktadır. Bunlar da sağlık üzerinde oldukça olumsuz etki yaratmaktadır. Ayrıca erişkinlerin süt tüketmesi ile kalp damar hastalıkları, şeker hastalığı ve bazı kanser hastalıkları arasında bir ilişki olduğu düşünülmektedir ve bu konuda hala bilimsel çalışmalar yapılmaktadır.
Kemik Sağlığı ve Sütün Faydaları
Sütün içerisinde yüksek oranda kalsiyum ve protein bulunmaktadır. Bu da sütün faydaları açısından halk tarafından olumlu karşılanmakta, süt tüketimi bu nedenle sıklıkla yapılmaktadır. Hatta bu nedenle süt tüketiminin kemik sağlığı için oldukça için olduğu düşünülmektedir. Ancak yapılan pek çok bilimsel çalışma, kemik sağlığının süt tüketmekle güçlendirildiğini ortaya koyamamıştır. Hatta yapılan çalışmaların sonucunda süt tüketen erişkinlerin daha fazla kemik ve kalça kırığı gibi sorunlar yaşadığını ortaya koymuştur. Dolayısı ile yapılan bilimsel çalışmalar sütün zararları açısından oldukça bilgilendiricidir. Kısacası; sütün zararları erişkinler için geçerlidir ve yetişkin beslenmesinde sütün yeri bulunmamaktadır.
Süt Endüstrisinin Etik Sorunları
İstisnasız tüm süt reklamlarında, yemyeşil çayırlarda otlayan inekler kullanılmaktadır ve bu ineklerden elde edilen sütlerin sofralara geldiği mesajı tüketicilere verilmektedir. Gerçekte ise bu durum hiç de böyle değildir. Çünkü sanayi tipi süt üretiminde, ineklerin süt verebilmesi için öncelikle hamile kalması ve doğum yapması gerekmektedir.
Günümüzde doğum yapan ineklerin yavruları hemen alınmakta ve böylelikle de yeni doğan inekler annelerinden bir damla dahi süt emememektedir. Bu nedenle de süt endüstrisinde etik sorunlar söz konusudur ve hayvan hakları ihlali bulunmaktadır. Kısacası, yetişkinler için sütün zararları söz konusudur ve özellikle hazır sütün faydaları bulunmadığı gibi etik yönden de sarsıcı yanları bulunmaktadır.