Bir erkek ile hali hazırda soybağı bulunan bir çocuğun bu soybağı, ancak soybağının (nesebin) reddi davası ya da babalık davası ile değiştirilebilir. Bu yazımızda soybağının reddi ya da diğer bir ifade ile nesebin reddi davası ne demektir? Bu dava nasıl açılır? Soybağının reddi davasını kimler açabilir? gibi sorulara yanıt vereceğiz. İşte, merak edilen yönleriyle “Nesebin Reddi Davası”…
Babalık Karinesi Nedir?
Babalık karinesi, erkeğin baba olarak kabulü anlamına gelir. Babalık karinesi; Evlilik sürerken ya da evliliğin neticelenmesinden başlayarak üç yüz gün içinde doğan çocuğun babasının erkek eş olarak kabulüne verilen addır. Babalık karinesi uyarınca çocuk, erkek eşin nüfusuna kayıt edilir.
Evliliğin neticelenmesinden sonraki üç yüz günlük süre dolduktan sonra doğan çocuğun, erkek eşe bağlanabilmesi ise annenin evlilik esnasında gebe kaldığının ispatı ile mümkündür.
Soybağının Reddi Davası Nedir?
Bu karinelerin aksine olarak eğer erkek eş, dünyaya gelen çocuğun kendisinden olmadığı iddiasında ise soybağının yani nesebin reddi davası açarak ve bu hususu ispatlayarak babalık karinesini çürütme imkanına sahiptir. Bu yenilik doğurucu bir davadır. Çocuk ile nüfus kayıtlarında baba olarak görülen erkek eş arasında, gerçek anlamda bir soybağı bulunmuyorsa, bu görünürdeki husus, soybağının reddi davası açılmasıyla ortadan kaldırılır.
Erkek eş tarafından açılan soybağının reddi davası, anne ve çocuğa karşı açılır.
Erkek eş dışında, çocuğun da soybağının yani nesebin reddi davası açma hakkı bulunur. Çocuğun açtığı soybağının reddi davası ise anneye ve erkek eşe karşı açılır.
Ergin olmayan çocuğa atanan kayyım da, atama kararının tebliğinden başlayarak, bir yıl içerisinde soybağının reddi davasını açabilir.
Bunların haricinde, erkek eşin altsoyu, anası, babası ya da baba olduğunu iddia eden kişi de, erkek eşin dava açma süresi dolmadan ölmesi veya gaipliğine karar verilmesi ya da sürekli biçimde ayırt etme gücünü kaybetmesi durumlarında, bu durumu ve doğumu öğrenmelerinden başlayarak bir yıl içinde soybağının reddi davasını açabilir.
Türk Medeni Kanunu uyarınca anneye, soybağının reddi davasını açma hakkı ise tanınmamıştır.
Soybağının Reddi Davasında İspat Hususu
Soybağının reddi davalarında, farklı durumlarda ispat yükümlülüğü değişir.
Eğer çocuk devam eden evlilik içerisinde ana rahmine düşmüşse davayı açan, erkek eşin baba olmadığını ispatlamakla yükümlüdür. Evlilik başladıktan en az yüzseksen gün geçmesinden sonra ve evliliğin neticelenmesinden başlayarak en çok üç yüz gün içerisinde doğan çocuk, evlilik içinde ana rahmine düşmüş olarak kabul edilir.
Eğer çocuk evlilikten önce ya da ayrı yaşam esnasında ana rahmine düşmüş ise davacıdan başka kanıt sunması istenmez. Fakat, gebe kalınan dönemde erkek eşin anne ile cinsel ilişkisi olduğuna dair inandırıcı deliller ve kanıtlar bulunuyorsa, erkek eşin babalığına yönelik karine geçerliliğini korur.
Günümüz koşullarında gen analizi gibi tıbbi yöntemlerle babalığın ispatı mümkündür. Taraflar ve de üçüncü kişiler soybağının belirlenmesi için zorunlu olması halinde (sağlıkları açısından da bir tehlike oluşturmaması koşuluyla) araştırmalara ve incelemelere rıza göstermek ile yükümlüdürler.
Soybağının Reddi Davasında Süreler
Erkek eş, soybağının reddi davasını, doğumu ve baba olmadığını ya da annenin gebe kaldığı esnada başka bir erkekle cinsel ilişkide bulunduğunu öğrendiği tarihten başlayarak, bir yıl içerisinde açmak zorundadır.
Çocuk bu davayı açacak ise, ergin olduğu tarihten başlayarak bir yıl içerisinde söz konusu davayı açmak zorundadır.
Sonradan Evlenme Durumunda Soybağı
Evlilik dışında dünyaya gelen çocuk, ana ve babasının birbiriyle evlenmesiyle, kendiliğinden evlilik içinde doğmuş olan çocuklara ilişkin hükümlere tâbi olur.
Ana ve babanın yasal mirasçıları ya da çocuk veya Cumhuriyet savcısı sonradan evlenme yolu ile soybağının kurulmasına itiraz etme hakkına sahiptirler. Bu durumda itiraz eden, erkek eşin baba olmadığını ispat etmekle yükümlüdür.
Çocuğun altsoyunun da, çocuğun ölmesi ya da ayırt etme gücünü sürekli olarak kaybetmesi halinde itiraz hakları bulunur.
Soybağının Reddi Davasında Görevli Mahkeme
Soybağının reddi davasına bakma görev ve yetkisi ise, davacı ya da davalının yerleşim yeri Aile mahkemesine aittir.