Covid-19 salgının tüm dünyayı sarması, aşı için tüm ülkelerin seferber olmasını sağladı. Salgın hastalık denilince akla ilk gelen ve en etkili olan aşı tedavisi olduğundan tüm ülke doktorları korona virüs aşısını bulmak için çalışıyorlar. Corona virüs pandemisinin tam anlamıyla geçmesi için aşı bulma süresinin 12-18 ay arası olduğunu söyleyen uzmanlar, bu yönde çalışmalarını sürdürüyorlar.
Aşı Üretme Aşamaları Nelerdir? Hangi Yolların sonunda Aşı Üretilir?
İlaç ve aşı üretiminin oldukça detaylı ilerlemesi gerekir. Konu salgın hastalık olunca her ne kadar uzmanlar daha çabuk davranmaya çalışsa da bir salgın hastalığa aşı bulunduğunda öncelikle o aşıların laboratuvar da denenmesi gerekiyor. Tabii bir aşı bir kez laboratuvar ortamında denendikten sonra bunun sürdürülmesi ve tutarlı sonuçlar elde etmek de gerekiyor. Laboratuvar da aşı olumlu sonuç gösterirse daha sonra şu aşamalara geçiliyor;
Üç fazda denemeler oluyor.İlk fazda 50-100 kişilik küçük bir grupta bulunan aşı deneniyor.İlk fazda deneyimlenen aşı tutarlı ve olumlu sonuçlar gösterirse sayısı giderek artan gruplar üzerinde aşı denemeleri devam ediyor. Uzun bir bekleyiş süreci başlıyor.Aşılar olumlu sonuçlar göstermeye devam ederse, bulunan aşı bu defa on binlerce kişide deneniyor.Eğer aşı tüm denemelerde başarılı olursa tescilleniyor ve laboratuvar ortamında üretime geçiliyor.
Aşı Üretme Aşamaların Ne Süresi Ne?
Aşı üretme aşamaları için kesin bir süre vermek ne yazık ki mümkün değil. Özellikle konu salgın hastalık olunca bu süre tamamen belirsiz bir hal alıyor. Yine de bir aşının tam olarak üretime geçirilebilmesi için ortalama sürenin 5 yıl kadar olduğu uzmanlarca söyleniyor.
1996 da yapılan bir araştırmaya göre aşı çalışmaları; laboratuvar çalışması, 3 faz çalışmaları, tescil öncesi ve tescil sonrası çalışmalar olarak yaklaşık 10 yıl sürüyordu. Salgın hastalık için aşı çalışmasıysa biraz daha kısa sürüyordu. Bunun nedeni ise, bir anda ortaya çıkan salgın hastalık yüzünden fazla sayıda insanın can kaybına uğramamasıydı.
Eski Aşılar Ne Kadar Sürede Üretildi?
Eski aşıların ne kadar sürede üretildiklerine dair net bir bilgi yok. Çünkü bu hastalıkların ortaya çıkış tarihleri kesin olarak belli değil. Yine de araştırması Peter Hurford ile Marcus Davis’in bazı kaynaklara dayanarak yaptıkları araştırma bazı aşıların üretilme sürelerini tespit etmede yardımcı oldu. O aşılar ve süreleri ise şöyle;
Kuduz Aşısı: 4 yıl (1881-1885)
Kızamıkçık Aşısı: 7 yıl (1962-1969)
Boğmaca Aşısı: 8 yıl (1906-1914)
Kızamık Aşısı: 9 yıl (1954-1963)
Grip Aşısı: 14 yıl (1931-1945)
Çocuk Felci Aşısı: 20 yıl (1935-1955)
Tüberküloz Aşısı: 21 yıl (1900-1921)
Kabakulak Aşısı: 22 yıl (1945-1967)
Hepatit A Aşısı: 24 yıl,(1967-1991)
Rotavirüs Aşısı: 26 yıl (1980-2006)
Çiçek hastalığı Aşısı: 26 yıl (1770-1796)
Sarıhumma Aşısı: 27 yıl (1912-1939)
Kolera Aşısı: 30 yıl (1854-1884)
Su çiçeği hastalığı Aşısı: 34 yıl (1954-1988)
Hepatit B Aşısı: 38 yıl (1943-1981)
Difteri Aşısı: 40 yıl (1883-1923)
Tetanos Aşısı: 40 yıl (1884-1924)
Hemofilus influenza Aşısı: 44 yıl (1933-1977)
Tifo Aşısı: 58 yıl (1838-1896)
Pnömokok Aşısı: 66 yıl (1911-1977)
Menenjit Aşısı: 68 yıl (1906-1974)
Salgın hastalık aşıları acilen bulunması gereken aşı türleri olsa da bu liste de ortalama olarak 29,5 yıllık geçen bir süre görüyoruz. Ancak bu sürelerin kesin bir kanıtı yok. Hangi aşı ne zaman üretildi bilmek için hastalıkların çıkış ve bitiş tarihlerini iyi bilmek gerekir. Elimiz de bu veriler olmadan yapılan çalışmalar pek sağlıklı olmasa da çeşitli kaynaklardan çıkan bilgiler bu yönde.
Salgın hastalıklar ile meydana gelen ölümler genellikle dünya çapında büyük bir yankı uyandırır. Koronavirüs de bu salgınlardan biridir. Yeni tip Covid-19 salgını mart ayında ülkemizde başlamış olup hala devam etmektedir. Hala aşı çalışmaları deva etmektedir ve dünya sağlık Örgütü bu virüsü pandemi kabul etmiştir. Avrupa, Amerika, kongo demoktratik cumhuriyeti hatta batı afrika dahi bu salgınla mücadele ediyor. Eski yıllar da İspanyol gribi de aynı etkiyi yaratarak adeta bir salgın rüzgarı estirmişti.