Resesyon sebepleri nelerdir sorusu, siyaset ve ekonomi gündeminde resesyon adının anılmasıyla daha da merak edilir hale geliyor. Türkiye resesyona girdi mi, girecek mi tartışmaları beraberinde resesyon nedir merakını da getiriyor. Peki, resesyon nedir? Resesyon sebepleri nelerdir? Resesyon olursa ne olur?
Bu yazımızda finansal bir terim olan resesyon nedir açıklayacak ve resesyon sebepleri nelerdir belirteceğiz… İşte, ekonomide resesyon hakkında merak edilenler…
Resesyon Nedir?
Resesyon; ekonomik durgunluk anlamına gelen finansal bir kavramdır. Bir ekonominin en az altı ay süreyle yani en az iki çeyrek boyunca gerileme, küçülme ve daralma göstermesi, resesyon olarak adlandırılır.
Bir ekonominin resesyona girmesi, ivme kaybettiğini ve ekonominin zora girdiğini ifade eder. Çünkü bir ekonomide resesyon olduğunda, arz ve talep dengesizleşir, talep cansızlaşır. Bu nedenle bir ekonomide resesyon sebepleri yoğunlaştığında, ekonominin krize girmemesi için gerekli önlemler alınmalıdır.
Ekonomide resesyon hakkında daha kapsamlı ve ayrıntılı bilgi için tıklayınız: Resesyon Nedir?
Resesyon Sebepleri Nelerdir | Bir Ekonomide Neden Resesyon Olur?
Resesyon küresel bazda olabildiği gibi sadece tek bir ülke ekonomisinde de görülebilir. Genel olarak resesyon sebepleri ise şunlar olarak sıralanabilir:
- İşsizlik artması
- Perakendenin daralması
- Endüstri üretiminde yavaşlama ya da durağanlık
- Toptan ticaretten değer kaybı
- Kişi başına düşen milli gelirin durağan hale gelmesi ya da artmaması
- İstihdamın azalması
- Nüfus artış hızının fazla, ekonomik büyümenin nüfus artış hızından az olması
- Üretim faaliyetlerinde düşüş olması
- Ekonominin durağanlaşması ve/veya gerilemesi
Bu etkenler, resesyon sebepleri arasındadır. Ancak koronavirüs salgınında olduğu gibi küresel salgın hastalıklar, savaşlar, ülkeler arası gerginlikler gibi nedenler de ekonomilerin kötü etkilenmesine neden olabildiği için resesyon sebepleri arasında sayılabilir.
Ekonomide Resesyon Olursa Ne Olur? Resesyon Sonuçları Nelerdir?
Başka açıdan resesyon nedir açıklamak gerekirse; bir ekonomide büyüme hızı, nüfus artış hızından düşükse o ülkede kişi başına düşen milli gelir artmaz. Bu nedenle de talep olmaz ve piyasalarda durgunluk yaşanır. Hatta buna negatif büyüme adı da verilir.
Hiçbir ekonomide resesyona girilmesi istenmez çünkü bu, bir anlamda ekonomik krizdir. Çünkü ekonomi resesyona girdiğinde şunlar yaşanır:
- Gayri safi yurt içi hasıla negatif büyüme gösterir
- İşsizlik artar
- Enflasyon daha da yükselir
- Üretim faaliyetleri yavaşlar, durağanlaşır
- Resesyon olan ekonomide para değer kaybı yaşar
Tüm bunlar ile birlikte eğer resesyon için gereken önlemler alınmazsa daha büyük bir sorun olan stagflasyon söz konusu olabilir. Çünkü resesyon, bir diğer ekonomik kriz olan stagflasyon nedenlerindendir.
Stagflasyon; bir ekonomide yüksek enflasyonun ve durgunluğun yani resesyonun aynı dönemde birlikte görülmesi durumudur. Fakat resesyon stagflasyon aynı şey değildir.
Stagflasyon hakkında daha kapsamlı bilgi için tıklayınız: Stagflasyon Nedir Nasıl Çözülür?
Resesyona Girmemek için Neler Yapılabilir?
Anlaşıldığı üzere ekonominin resesyona girmesi hiç istenmeyen bir durumdur. Çünkü resesyon olursa ne olur; piyasa durgunlaşıp ekonomi büyümez hale gelir. Peki, negatif büyümenin olmaması, resesyondan korunması için neler yapılabilir? İşte cevapları:
- Üretim sektörü ve ticaret sektörü için teşvikler yapılmalı
- Yüksek enflasyon ile mücadele edilmeli
- İstihdam artırıcı politikalar izlenmeli, işsizlik azaltılmalı
Türkiye Resesyona Girdi mi? Türkiye Resesyon Tehlikesinde mi?
Başka ülkeler gibi Türkiye ekonomi tarihinde de resesyon söz konusu olmuştur. 2008 yılında yaşanan küresel çaptaki ekonomik kriz pek çok ülkenin resesyona girmesine yol açmıştır. Türkiye de 2008 krizinden nasibini almış ve resesyon yaşamıştır.
Günümüzde koronavirüs salgını ve sonrasında yaşanan Rusya-Ukrayna savaşı küresel ekonomik sorunlara neden olmuştur. Bu sorunlardan biri de resesyondur. Pek çok ülke gibi bu olumsuz gelişmeler karşısında Türkiye için de resesyon tehlikesi doğmuştur.
Resesyon Altın İlişkisi | Resesyonda Altın Ne Olur?
Resesyon olursa ne olur altın ve diğer yatırım ürünleri konusunda net konuşmak pek mümkün değildir. Çünkü bu kriz döneminde piyasaya çok fazla güven duyulmaz. Ancak altın genel olarak her dönem güvenli görüldüğü için yatırımcılar altın yatırımına yönelebilir.
Resesyon Borsa İlişkisi | Resesyonda Borsa Ne Olur?
Resesyon sürecinde piyasa durumu belirsiz olacağında yatırımcılar da bu belirsizlik ortamından dolayı nakde dönmeyi tercih edebilir. Dolayısı ile resesyonun borsayı olumsuz olarak etkileme riski vardır. Genellikle bu dönemde hisse senedi fiyatlarının düşmesi beklenir. Bu durum, çoğu yatırımcı içi hisse senedi alım fırsatı olarak da değerlendirilebilir.
Geçiş küresel resesyon örnekleri incelendiğinde; yaşanan küresel resesyonların borsaların kapatılmasına neden olduğu da görülmektedir. Dolayısı ile resesyonun gerçekleşmesi değil; resesyondan söz edilmesi bile borsa piyasasını olumsuz yönde etkileyebilir. Örneğin; 1914’te gerçekleşen resesyon ile hem ABD hem de Londra borsası kapanmış, 4-5 ay sonra açılmıştır.