Obsesif kompulsif bozukluk; insanların zihnini ve zamanının birçoğunu elinden alan, son zamanlarda ismini popüler olarak duymaya başladığımız hastalıklardan biridir. Psikolojik olan bu hastalık, kişinin hayattan zevk almasını geri plana atarken, hayattan zevk almamasına sebep olmakta ve ruh sağlığını da önemli derecede olumsuz yönde etkilemektedir.
OKB sıklıkla ergenlik dönemlerinde ve 20-22 yaş gruplarında görülmektedir. Hastalık okul öncesi çocuklarda bile görülebilmektedir. Kadınlara oranla erkeklerde, daha erken yaşlarda ortaya çıktığı tespit edilmiştir. Son süreçler de adını duyma oranını ve insanlarda görülme sıklığını artırmakta ve istatistiksel verilere göre her 100 kişiden 2-3 kişide hastalığın bulunduğu tespit edilmiştir.
Hastalığın tedavi edilebilmesi için uzman bir hekimden profesyonel olarak destek alması gerektiği tavsiye edilmektedir. Hastalığı, hasta olan kişinin kendisi de tedavi edebildiği bilinmektedir.
Obsesif Ne Demek? Obsesif Nedir? Obsesif Kompulsif Bozukluk Nedir?
Obsesif kompulsif bozukluk hastalığı, obsesyon ve kompulsiyon olarak terminolojik açıdan iki parça olarak incelendiği görülmektedir.
Obsesyon; bireyin zihnine girerek rahatsız eden fikirler ve zihninden uzaklaştıramadığı dürtülerden oluşan düşüncelerdir. Kişiden bağımsız olarak gelen bu düşünceleri kontrol edememektedir. Hasta, mantıksız ve saçma olduğunun farkına varmakla birlikte saçma düşünceler olduğunu bilmektedir. Aşırı huzursuzluğa ve sıkıntılara sebep olmakla birlikte engellenmesi için uzman desteğinin alınması önemle tavsiye edilmektedir.
Kompulsiyon; kısaca ‘hastanın obsesyonla mücadele etmesidir’ denilebilir. Yani obsesyonlardan kaynaklı oluşan sıkıntılı ve huzursuzluk içeren süreci gidermek için yapmakta olduğu ve tekrarlayıcı(yineleyici) davranışlardır.
Obsesif Kompulsif Bozukluk Belirtileri Nelerdir?
Obsesif kompulsif bozukluk hastalığının belirtileri üzerinde yaşanılan bölge, coğrafya ve kültürlerin etkisinin olduğu bilinmekte ve buna göre hastalık belirtileri değişmektedir. OKB belirtileri şunlardır:
1- Bulaşma Obsesyonu ve Temizlik Kompulsiyonu | Obsesif Kompulsif Bozukluk
Hastanın, kir, mikrop, toz, idrar, gaita gibi etkenlerin kendi bedenine ve aynı etkenlerin eşyalara da bulaşacağını düşünmekle birlikte bu düşünceleri yok etmek için yaptığı davranışlardır.
Kişide sürekli olarak görülen davranışlar; el yıkama, yiyecekleri ve evde kullanılan nesneleri yıkamaktır. Aynı zamanda çatal, bıçak, kaşık gibi eşyaları sık sık takıntılı şekilde yıkamaktadır. İnsanın hem zamanını yok edebilmekte hem de verimliliğini düşürebilmektedir.
2- Kuşku Obsesyonu ve Kontrol Kompulsiyonu
Kuşku obsesyonu, hastalık çeşitleri içinde en çok görülen obsesyonlardan biridir. Hastalığa dair örnek verecek olursak; kişi evden çıkmadan önce prizlerden fişleri çekmiştir fakat kuşkudan kaynaklı şiddetli bir şekilde kontrol etme gereksinimi oluşmaktadır. Başka bir örnekte ise hasta kapıyı kilitlemiştir ama oluşan düşünceden kaynaklı sürekli kontrol etme isteği duymaktadır. Kuşkulardan kaynaklanan bu düşünceler için yapılan davranışlar zaman kaybına neden olmakla birlikte kişinin hayattan aldığı zevki de sömürebilmektedir.
3- Kendisine ve Yakın Çevresine Zarar Verme
Obsesif kompulsif bozukluk hastalığı bulunan kişilerde genellikle kendine, ailesine ve çevresine zarar verme korkusu taşımaktadır. Kalabalık bir ortamda ağzından kötü söz çıkacağı için korkması da hastalığın başka bir boyutudur. Kötü söz çıkma korkusu sebebi ile kişi içine kapanabilmekte ve toplum içine çıkmama durumları gösterebilmektedir.
4- Cinsel İçerikli Obsesyonlar | Cinsel Obsesif Bozukluk Nedir?
Kişilerde görülebilen obsesyon türlerinden biri de cinsel içerikli obsesyonlardır. Kişinin kendisinin beklenmedik düşünceler ve kendine yakıştıramadığı düşünceler kurmasından kaynaklanmaktadır. Kendi zihninde çevresindeki insanlara karşı farklı düşünceler kurabilmektedir. Bu belirtilerden kaynaklı hastalar içlerine kapanabilmekte ve toplumdan kendini soyutlayarak içine kapanma eğilimi göstermektedir.
5- Dini İçerikli Obsesyonlar
Obsesif kompulsif bozukluk hastalığı çeşitleri arasında görülen dini içerikli obsesyonlar genellikle dini yapısı güçlü olan toplumlardaki bireylerde görülmektedir. Kişi kendi inandığı değerlere zıt düşünceler kurmaya başlamakta ve bu bireyi aşırı derecede rahatsız etmekle birlikte hastalarda kendisinin günahkar olduğu düşüncesi oluşabilmektedir.
6- Dokunma Kompulsiyonu
Dokunma kompulsiyonunda bireyler evden çıkmadan önce ya da herhangi bir işe başlamadan önce belirlediği nesneye dokunma ihtiyacı duymaktadır. Nesneye dokunmadığı zaman başına kötü bir olay gelebileceğini ya da o günün kötü geçeceği düşünebilmektedir.
7- Simetri Obsesyon ve Kompulsiyonu
Obsesif kompulsif bozukluk hastalığında, hasta eşyaları belirli bir düzene ve sıraya göre sıralamaktadır. Eşyaların bir kısmının farklı hizalarda veya eksik olduğu düşüncesi belirdiği an sıralama işlemini tekrar ederek yinelemektedir. Bu davranışından kaynaklı zaman kaybı yaşamakta ve çevresinde de yadırganmaya başlamaktadır. Nesneleri dizme işlemini yatmadan önce gerçekleştirdiği durumlarda hastalarda uykusuzluk belirtileri görülebilmekte ve yaşamını olumsuz yönde etkilemektedir.
8- Sayma Kompulsiyonu
OKB hastalığının görüldüğü bir çeşit obsesyon hastalığı da içinden veya dışından sesli olarak sayı saymaktır. Kişilerde sayı sayma görülebilmektedir.
9- Biriktirme Ve Saklama Kompulsiyonu
Hastalarda değersiz nesneleri saklama ve biriktirme işlemleri sık sık görülebilmektedir. Kişide çöpleri saklama ya da kapaklar gibi çeşitli nesneleri saklayabilmektedir. Biriktirdiği çöpleri atarsa hastalanacağını düşünen hasta bu yüzden çöplere olan ilgisini artırmakta ve sağlık problemleri yaşayabilmektedir.
10- Batıl İnançlar, Uğursuz Sayı ve Renkler
Obsesif kompulsif bozukluk, bazı kültürlerde yer alan değerler ve inançlardan kaynaklı bireyde engellenme meydana gelmekte ve sürekli tekrarlama isteği uyandırabilmektedir. Zaman 13 sayısının uğursuz kabul edilmesi veya baykuş ve baykuşun ötmesinin uğursuz kabul edilmesi örnek olarak gösterilebilmektedir.
Obsesif Kompulsif Bozukluk Tedavisi | Obsesif Kompulsif Nasıl Yendim | Obsesif Kompulsif Bozukluktan Kurtuldum
OKB hastalığı tedavisinde uzman bir doktordan profesyonel bir şekilde destek alınması tavsiye edilmekle birlikte, uzman hekimin desteği ise bu süreci daha kolay atlatabilmeye yardımcı olacaktır. Düşünce ve dürtülerin mantıksızlığı hasta tarafından kabul edilmekte ama düşüncelerin önüne geçememektedir. Yaşadığı bu durumu bazı hastalar çevresine anlatmaktan çekinebilmekte ve çevresinin onunla dalga geçeceğini düşünebilmektedir. Bu düşüncelerden kaynaklı hastalar, bazen hayatları boyunca bazen de uzun yıllar Obsesif kompulsif bozukluk hastalığı ile yaşayabilmektedirler.
Hastalık sonucu olarak hayattan aldığı zevkte ve mutlulukta azalmalar meydana gelmekle birlikte hatta zevk ve mutluluk yok olabilmektedir. Hasta “Obsesif kompulsif bozukluktan kurtuldum” diyebilmek için yaptığı davranışların mantıksız ve aşılabilir olduğuna kendini inandırmalıdır. Kısacık hayatta gereksiz zaman kaybının bu işlerden kaynaklı olduğunun farkına varmalı ve kendine yeni bir meşgul edecek iş ya da aktivite bulmaya çalışmalıdır. Uzmanları dinleyerek bu hastalıktan nasıl kurtulacağı yönünde bilgi edinebileceği gibi bu hastalığa yakalanmış Obsesif kompulsif hastaların yorumları dinlenebilir ve nasıl kurtulmaya çalıştıkları hakkında bilgi edinilebilir. 