John Nash, 86 yıllık hayatına hastalıklar ve başarılar sığdırmış dahi bir matematikçidir. Oyunlar teorisi ve diferansiyel geometrisi konularına büyük değişiklikler ve yenilikler getirmiştir. Hayatı akıl oyunları filmine konu olan Nash, herkesin takdirini kazanmış bir insandır.
John Nash Kimdir?
Russell Crowe’un başrolde olduğu “Akıl Oyunları” filmi ile herkesin yakında tanıma fırsatı bulduğu John Forbes Nash ünlü bir matematikçidir. Çocukluk döneminden beri farklı bir çocuk olduğu ailesi ve çevresi tarafından anlaşılmıştı. Yaşıtlarının oyunları ve şakaları ona ilginç geldiği için kendini onlardan uzak tutmuştu. Evde kendi halinde deneyler yaparak zaman geçirirdi.
’un oyun teorisi icadında ki sorunlarına çözümler getirerek, kullanıma uygun hale dönüştürdü.
https://www.youtube.com/watch?v=b0jp0x0aatI
Genç deha Nash, 30’lu yaşlarına kadar ki hayatında matematik dünyasında büyük başarılar elde etti. Elde ettiği bu başarılar sayesinde matematik camiası tarafından ismi bilinir hale geldi. Yıldızının parladığı bu dönemlerde MIT’de profesör unvanı ile çalışmalara başladı. Şizofreni hastalığı başlamadan önce soğuk savaş zamanlarında orduda şifre çözücü görevi almıştı. Bu konuyu Akıl Oyunları filmi izleyenler çok iyi hatırlayacaktır.
Nash, MIT’de çalışırken fizik öğrencisi olan ve ilerde eşi olacak Alicia Larde ile tanıştı. Çift daha sonra evlenmiş ve bu evlilikle beraber bir tane erkek çocukları olmuştu. John Nash oğlu ile şizofren hastalığı başlamadan önce kısa bir dönem geçirmişti. Hastalık sürecinde sıkıntılı bir dönemi oldu.
John Nash Hastalık Dönemi
1957 yılında ki evliliği sırasında matematik dünyasında ismi sürekli konuşulan bir yıldızken bir anda hastalık belirtileri baş gösterdi. Hiç olmayan kişileri görmeye ve onlarla mücadele etmeye başladı. Üniversite de oda arkadaşı olmamasına rağmen oda arkadaşı varmış gibi davranmaya başlayan Nash şizofreni hastasıydı.
Ülkesinin işgal altında olduğunu ve Komünistler tarafından ele geçirileceğini düşünüyordu. Sürekli olarak kendini savaş kodları çözerken bulmakta ve düşmanlarla mücadele ediyor gibi yaşamaktaydı. Bu yaşadıklarını Washington yetkililerine mektup ile anlatmakta ve ülkenin tehlikede olduğunu dile getirmekteydi.
Nash’in bu durumu aile hayatını da büyük oranda etkilemişti. Hastalığı yüzünden eşi Alicia Larde ile araları bozulmuş ve boşanmışlardı. Boşanmış olsalar da görüşmelerine aksatmayan çift bir süre sonra beraber yaşamaya başladılar.
Fakat bu sefer ev içinde huzursuz bir ortam vardı. Nash’in ilaçlarını aksatması ve şizofreni hayatını eşine yansıtması evde sürekli bir kavga zemini oluşturmaktaydı. İleri ki süreçte hastalığını yenmeye başlayan Nash hem hayatında hem de ailesinde eski huzurunu bulmaya başlamıştı. Nash’in sağlığına kavuşmaya başlaması ile beraber de Alicia Larde ile tekrar evlenmişlerdir.
John Nash Şizofreni Hastalığından Kurtulma Dönemi
Çocukluk döneminden beri büyük bir başarı gösteren Nash bir anda şizofreni belirtileri gösterdikten sonra 25 yıl boyunca hastanelerde ömür geçirdi. Bu uzun süreçte sürekli olarak hayali kişilerle uğraştı. Sürekli kendisini göreve çağırdıklarını ve şifre çözdürdüklerini gördü. Hatta kendini gezegenler arasında elçilik yapan bir peygamber olarak görmeye başlamıştı. Diğer gezegenlerden gelen şifreleri çözerek yetkili kişilere bilgi verdiğini düşünüyordu.
Tedavi sürecinde ilaçların etkisiyle bazı dönemler iyileşme belirtisi gösterse de bu belirtiler kısa süreli olarak kaldı. Yine de bu kısa süreli belirtiler umut verici durumlardı. Hatta hastalık sürecinde eski okuluna giderek orada vakit geçiriyordu. Bazı programlama dillerini de hastalık sürecinde öğrendi.
Uzun yıllar kimse ile konuşmasa da kendi kendine yaptığı araştırmaların hastalığı yenmesinde büyük katkısı oldu. Uzun yıllar sonunda ilk defa 1980 yılında konuştu ve bu durumu büyük bir sevinçle karşılandı. Fizik Profesörü olan Freeman Dyson’a kızının durumunu sorması onun uzun yıllar sonra ilk kez konuştuğu andı. Freeman Dyson bu anı yaşadığı için çok mutlu olduğunu dile getirmiştir. Çünkü bir kızının olduğunu bildiğini tahmin etmiyordu ve uzun yıllar sonra ilk konuştuğu kişi olmanın da ayrıcalığını yaşıyordu.
Eşi Alicia’nın Nash’e destek olması ve eve dönmesine razı olması da tedavi sürecinin hızlanmasında etkili oldu. Alicia, hastalıklı şekilde eşini bırakmasının doğru olmadığını sonradan anlamıştı. Onu bu şekilde bırakamazdı ve yanında olmalıydı. Bu düşüncesi sayesinde hem Nash sokaklarda bir serseri gibi yaşamaktan kurtuldu hem de tedavi süreci hızlandı.
Artık Nash için her şey daha güze olmaya başlamıştı. John Nash iyileşme sürecinin hızlanmaya başlaması ile beraber tekrardan matematik çalışmalarına döndü. Bir başka matematik profesörü ile mektuplaşmaya ve matematik ile ilgili seminerlere katılmaya başladı. Eskisi gibi kendi halinde olsa da en azından artık insanlarla iletişim kuruyordu.
1980’li yıllara gelindiğinde John artık tamamen iyileşmeye başlamıştı. Şizofreni belirtilerinde ki iyileşme ve kaybolma doktorları da şaşırtmıştı. Bunun nasıl gerçekleştiğine dair en ufak bir fikirleri yoktu. Fakat John nasıl olduğunun farkındaydı. Zihnini kullanarak şizofreni belirtilerini kontrol altına almayı başarmıştı. Matematik araştırmalarına yönelmesi ile beraber de tamamen kontrol John’un eline geçmişti. Bir süre sonra ilaç kullanmayı da bırakmıştı.
John Nash Aldığı Ödüller
John, hastalıkla ve başarılarla dolu hayatına büyük ödüller sığdırmıştır. Nobel Ödülü, Abel Ödülü, Double Helix Medal ve John von Neumann Teori Ödülü aldığı ödüllerdir. Dünyada Nobel ve Abel ödüllerinin ikisine de sahip tek kişi olma unvanı John’a aittir.
Henüz 21 yaşında iken yazdığı tez ile 1994 yılında Ekonomi Bilimleri kategorisinde Nobel Ödülü’nün sahibi oldu. Fakat Nobel ödülü için yapılan geleneksel konuşma törenini gerçekleştiremedi. Çünkü kurul, John’un hastalığından tam emin olamadığı için bu konuşmanın yapılmasını uygun bulmadı. Bunun yerine bir seminer düzenlendi ve bilim insanları burada John’un oyun teorisi hakkında ki araştırmaları üzerine konuştular.
John Nash, Nobel ödülü yanı sıra dünyanın en prestijli matematik ödülü olarak bilinen Abel Ödülü’nün de sahibi oldu. Bu ödülü aldıktan kısa bir süre sonra ise eşi ile beraber yaptıkları bir kaza sonrası vefat etti.
John Nash Ve Eşi Alicia’nın Ölümü
Mayıs 2015 tarihinde John ve eşi büyük bir trafik kazası geçirdiler. Bu kaza sırasında John 86 ve eşi 82 yaşında idi. İkisi de emniyet kemerlerini takmamıştı. Maalesef kaza anında ikisi de hayatlarını kaybettiler.
Akıl Oyunları Filmi ( A Beautiful Mind)
Sylvia nasar tarafından kaleme alınan biyografiden esinlenilerek çekilen film büyük bir ilgi toplamıştır. Filmin başrolünde Russell Crowe yer almaktadır. Beautiful mind filmi John Nash hayatını etkileyici şekilde işlemiş ve büyük bir beğeni toplamıştır. Yazımızda yer alan tanıtım video sayesinde film hakkında bilgi edinebilirsiniz.