Nişan bozma sebebine dayalı tazminat davası, nişanlılık bitiminde en sık gündeme gelen uyuşmazlıklar arasında yer alıyor. Peki, nişan bozulması durumunda taraflar yönünden söz konusu olabilen maddi ve manevi tazminat davasının koşulları nedir? Hangi durumlarda tazminat istemi mümkün olur? İşte, tüm merak edilen yönleri ile “Nişan Bozma Nedeniyle Tazminat”…
Nişan bozma nedeni ile tazminat davası, mevcut bulunan nişanın taraflardan birine atfedilebilecek bir kusurla ya da haksız yere bozulması halinde, zarar gören nişanlı tarafın açabileceği bir davadır. Uğranılan zarar maddi ya da manevi olabileceğinden, zarar gören maddi tazminat davası veya manevi tazminat davası açabileceği gibi koşulları oluşmuşsa her iki davayı da birden açabilir.
Nişanlılık Hakkında Yasal Düzenleme
Hukuk sistemimizde “Nişanlılık” 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu (TMK) 118 ve 123. Maddeleri arasında düzenlenmiştir.
Öncelikle belirtmek gerekir ki Türk Medeni Kanunu 119. madde uyarınca nişanlılık, taraflara evlenmeye zorlama için bir dava açma hakkı vermez. Yani bir başka ifade ile nişanlanan bir kişi, sırf nişanlanması sebebi ile evliliğe zorlanamaz.
Ancak, tarafların koşulları oluşmuşsa Türk Medeni Kanunu 120. madde düzenlemesi uyarınca maddi tazminat davası açma ve Türk Medeni Kanunu 121. madde düzenlemesi uyarınca da manevi tazminat davası açma hakları vardır.
Nişan Bozma Nedeni ile Maddi Tazminat Davası
Nişanlılardan biri tarafından, haklı bir neden bulunmaksızın nişanın bozulması durumunda ya da bir tarafın kusurlu davranışı ile nişanın sonlanması durumunda maddi tazminat talep hakkı Türk Medeni Kanunu 120. maddesi gereğince diğer nişanlı taraf açısından doğacaktır.
Nişan bozma nedeni ile maddi tazminat davası açılabilmesi için gereken koşullar ise şunlardır;
- Geçerli bir nişanlılık bulunmalıdır,
- Nişanı bozan taraf yönünden haklı bir neden bulunmaması (sadakatsizlik, kötü alışkanlık, karşı tarafa hakaret gibi) gerekir,
- Maddi tazminat isteyecek tarafın, nişanın bozulmasında kusurunun bulunmaması ya da diğer taraftan daha az kusurlu olması gerekir.
Maddi tazminat davası ile istenebilecek giderler ise; nişan giderleri, evliliğin gerçekleşeceği düşüncesi ile yapılan masraflar, nişan nedeni ile katlanılan maddi fedakarlıklar olarak belirtilebilir. Bu sayılan giderler dürüstlük kuralı içinde kusurlu ya da daha çok kusurlu taraftan istenebilir.
Maddi tazminat davası ile yapılan harcamalar, buna ilişkin hakkı bulunan nişanlı taraf, onun ana ve babası ya da onlar gibi davranan kişiler (örneğin nişanın masraflarını büyükbaba karşılamışsa büyükbaba) tarafından talep edilebilir.
Nişan Bozma Nedeni ile Manevi Tazminat Davası
Nişanın bozulması ile manevi tazminat talebi Türk Medeni Kanunu 121. madde de düzenlenmiştir. Madde düzenlemesine göre, nişanın bozulması sebebi ile kişilik hakları zedelenen nişanlı taraf, kusuru ile buna neden olan diğer taraftan manevi tazminat isteminde bulunabilir.
Nişan bozma nedeni ile manevi tazminat davası açılabilmesi için gereken koşullar ise şunlardır;
- Geçerli bir nişanlılık bulunmalıdır,
- Nişanın bozulması ile talepte bulunan tarafın kişilik hakları zedelenmiş olması gerekir,
- Nişanın bozulmasında diğer tarafın kusurlu bulunması gerekir,
- Kusur ile oluşan manevi zarar arasında illiyet bağının bulunması gerekir.
Nişan bozulması nedeni ile manevi tazminat talebini ancak kişilik hakları zedelenen nişanlı taraf talep edebilir. Bu nedenle anne ya da babanın çocukları adına tazminat talebinde bulunmaları mümkün değildir.
Nişan Bozulması Nedeni ile Tazminat Davası Açma Süresi
Nişan bozulması nedeni ile açılacak maddi ya da manevi tazminat davaları, nişanın sona ermesinden başlayarak bir yıllık süre içerisinde açılmalıdır. Bu süre geçirilirse dava zamanaşımı dolacağından açılan dava reddedilir.
Nişan Bozma Nedeni ile Tazminat Davasında Görevli Mahkeme
Nişanlılık, aile hukukuna kapsamında kaldığı için, nişanın bozulması üzerine açılacak maddi ve manevi tazminat davaları da aile mahkemesi nezdinde görülür. Aile mahkemesi bulunmayan yerlerde ise bu davalara, aile mahkemesi sıfatı ile asliye hukuk mahkemelerinde bakılır.
Nişan Bozulması Durumunda Hediyelerin Geri Verilmesi
Nişanlılığın, evlilik dışında başka bir nedenle sonlandığı durumlarda, alışılmışın dışında kalan hediyeler taraflarca geri istenebilir. Hediyelerin geri istenmesi için tarafların kusur durumu önem arz etmez. Yani tarafların kusur durumuna bakılmaksızın her iki tarafta alışılmışın dışında kalan nişan hediyelerini diğer taraftan isteyebilirler.
İlginizi çekebilir: Evlilik Sözleşmesi Nedir?