Dünya üzerinde yaşayan canlıları çıplak gözle görememenin çözümü mikroskop nedir sorusuyla birlikte cevaplanmış olur. Ayrıca bizleri şaşkına çevirecek yüzlerce çarpıcı gözlem mikroskop sayesinde ortaya çıkmaktadır. Hemen herkesin merak ettiği gözle görülemeyecek canlıların özelliklerinin anlaşılabileceği bu araç ile bilim adına güzel bir kazanım sağlanmış oluyor.
Çıplak gözle görülemeyecek kadar küçük cisimlerin görüntüsünün incelenmesini sağlayan, mikroskobun temelleri çok eskiye dayanmaktadır. 1590 yılında Hollandalı Zacharias mercek camları üzerinde çalışmalar yapılmıştır. Hatta teleskop sayesinde ilham alınır ve ilk mikroskop icat edilir. Fakat bugünkünden çok çok farklıdır.
Bugünkü formuna Hollanda topraklarından gelen Anton van Leeuwenhoek ve İngiliz Robert Hooke imza atacaktır.
Mikroskop Nedir Kısaca
Mikroskop nedir kısaca açıklamak gerekirse, çıplak gözle göremeyeceğimiz her şeyin mercekler yardımı ile algılayıp görmemizi sağlayan alete denilmektedir. İnsan hayatına farklı bir pencereden bakmayı sağlayacak hatta bazı yüzeylere dokununca tereddüt ettirecek bir özellik aşılıyor. Çünkü göremediğimiz bakteri ve virüsler her yüzeyde mevcut olabilir.
Hollandalı Anton van Leeuwenhoek ve İngiliz Robert Hooke bugün kullandığımız mikroskobun temellerini atarak tarihe isimlerini yazdırmışlardır. Özellikle 17 yüzyılın imkanları ile güzel bir çalışma ortaya koymaları takdiri hak etmektedir.
Mikroskop Nedir Ne İşe Yarar
Okulda, bahçede ya da evde her canlı ve cansız şeye farklı bir gözle bakmak için kullanılan mikroskoplar zamanla çok gelişmiştir. Şu an mercek anlamında çok ileriye gidilerek atomun en küçük parçasına kadar incelemek mümkündür.
Mikroskop nedir ne işe yarar soruları cevap bulurken şunu bilmek gerekiyor. Mikroskop camı farklı metotlarla üretilmektedir ve göz üzerinde mükemmel görüntülerin oluşmasını sağlıyor. Bu özelliği sayesinde bilim dünyasında sağlık açısından her geçen gün yeni ilaçlar ortaya çıkmaktadır. Yeni canlı türleri bilime kazandırılmaktadır.
Şimdi, mikroskobun mekanik ve optik parçalarına kısaca göz atalım:
Mekanik parçalar
Ayak : Temeli oluşturur tüm parçaları üzerinde tutar.Mikroskop kolu : Kavisli bir yapısı olup mikroskobun arkasında yer alır. Taşıma sırasında tutulacak parçadır.Tabla : Düz bir yapısı vardır. Üzerine preparat yerleştirilir.Sıkıştırma klipsleri : Preparatların tabla üzerinde sabit durması için görev yapar.Revolver : Dönebilme özelliği olan bir parçadır. Objektifleri taşır.Mikroskop tüpü : Üst kısımda bulunup mikroskop kolunun üzerindedir.Ayar vidaları : İki çeşidi vardır. Kaba ayar ve ince ayar olmak üzere iki tanedir. Mikroskop kolunun yan tarafında olup iç içe bulunur.X ve Y ekseni ayarlarını yapan vidalar : Mikroskobun daha fazla hareketli olmasını sağlayan aparattır. Tabla üzerindeki preparatın yönlere hareket etmesini sağlar.
Mikroskop bölümleri arasında önem taşıyan diğer bölüme yani mekanik parçalara bakılmalıdır.
Optik Parçalar
Objektif : İlk görüntünün oluştuğu ve görüntü netliğini sağlayan kısımdır.Oküler(Göz merceği) : Objektif aracılığıyla gelen görüntünün büyütülmesini sağlar.Işık Kaynağı : Mikroskobun ayak kısmında yer alırken preparata doğru ışığı yansıtan parçadır.Kondansatör : Tablanın altında bulunur. Işığın preparat üzerinde toplanmasını sağlar.Diyafram : Kondansatöre yakın konumda hemen altında bulunur. Preparata gidecek ışığın yoğunluk ayarını yapmaya yarar.
Mikroskop nedir hangi parçalar yardım eder diyorsanız üstteki listeler cevap olarak yeterli olacaktır.
İlk Mikroskop
İlk mikroskoplar aniden ortaya çıkan bir düşünceyle var olmamıştır. Deneme yanılma yöntemi ile ulaşılan bir süreç olup bugünkünden çok farklıdır. Aslında teleskop var olmasaydı mikroskop icat edilebilir miydi? Bu sorunun cevabına hayır demek mümkündür.
Teleskop merceklerinin ters çevrilmesiyle işlem tersine dönmüştür. Teleskobun mercekleri adeta mikroskobun ilk parçaları olmuştur. Daha sonra birçok bilim adamı bunu keşfetse de başarılı sonuçlara ulaşamamışlardır.
Mikroskop nedir sorusunun cevabı 17 yüzyılda tam manasıyla cevap bulmuş ve günümüze kadar gelmiştir.
1 – Işık Mikroskobu Nedir
Zaman içinde mercekler geliştirilmiş. Bu sayede ortaya mikroskop çeşitleri çıkmıştır. Özellikle ışık mikroskobu bunlardan bir tanesidir. Eğitim alanlarında kullanılıp kaynaktan gelen görülebilen ışığın, inceleme alanı üzerindeki örnekten geçerek merceğe ulaşır. Sonrasında ışık kırılarak oküler aracılığıyla göze ulaşır.
Genel kullanım alanları ökaryot canlılarla prokaryot canlıların incelenmesidir. Okulların laboratuvar ortamlarında kullanırken basit incelemeler yapılır. Küçük yaştaki bilim adamlarının ilgisini fazlasıyla çeker.
Işık mikroskopları eğitim alanında güzel bir araçtır. Mikroskop nedir dediğimizde akla ilk gelen ışık mikroskobudur. Kullanılması kesinlikle önerilir. Hatta Her okula temini sağlanmalıdır.
Hangi Mikroskop Almalı
Hangi mikroskobun alınması gerektiğine amaca göre karar verilmelidir. Çeşitli araştırmalara başlanmadan önce amaç belirlenmeli sonrasında mikroskop fiyatları incelenmelidir.
Mikroskopların birçok türü olmakla beraber işimize yaramayacak fazla özelliği bulunanları da vardır. Alırken işimize yaramayacak özellikler elenmeli ve boşa para verilmemelidir. Özellikle mercek seçiminde dikkatli davranılmalı, uzun süre yapacağımız işlemlere yanıt vermelidir.
Günümüzde neredeyse her teknik alanda mikroskoplar kullanılmaktadır. Sağlık alanı başta olmak üzere maden, elektron, eğitim ve biyoloji alanları en popüler alanlardır. Mikroskop nedir dediğimizde kullanılma alanlarını da hesaba katarsak objeleri milyonlarca yakınlaştıran cihazlardır demek doğru olur.
2 – Saha Emisyon Mikroskobu
Zor bir alan olan metal endüstrisi içinde mikroskoplardan yararlanılır. Hatta yeni teknolojik gelişmeler sayesinde güzel yenilikler ortaya çıkmıştır. Bu yenilikler sayesinde Saha Emisyon Mikroskobu elde edilmiştir. Mikroskop ile metal ve yarı metal parçaların kristal yapıları rahatlıkla incelenir.
Mikroskop içinde emisyon yapacak parçalar vardır. Metal üzerinden kopan elektrotlar televizyon tüpüne benzer bir ekrana düşer. Ekrana düşen kristal yapılar fotoğraflanabilir. Özellik olarak elektron mikroskobu kadar netleştirme ve yakınlaştırma yapabilir.
Diğer mikroskoplardan ayrılan özelliği cisimden elektron ve iyon koparan özelliği ile inceleme işlemi yapar. Normal mikroskoplar cisimden ışık geçirmek koşuluyla bu işlemi yapar. Mikroskop nedir dediğimizde sabit bir tanım yapmak gelişen teknoloji ile mümkün olmayıp her geçen gün aklımızdaki tanımları değiştirecek özelliktedir.
3 – Elektron Mikroskobu
Bir başka mikroskop çeşidi de Elektron olarak karşımıza çıkar. Özellik olarak elektronlardan yararlanılır ve işlevini yerine getirir. İnanılmaz bir miktar olan 2 milyona yakın görüntüyü büyütebiliyor. Mikroskobun bu özelliği elektronun dalga boyu olarak bulunan ışığın dalga boyundan 2 bin defa küçük olmasından kaynaklıdır.
Elektron mikroskobu daha çok bilimsel araştırmalarda kullanılır. Hatta atom ve virüs tanımlama işlemlerinde kullanılan büyük bir nimettir. Teknolojik gelişmelerle merceğindeki gelişmeler şüphesiz bize daha fazla kullanım alan sunacaktır. Mikroskop nedir ne yapar dediğimizde karşımıza şaşıracağımız daha birçok özellik çıkacaktır. Şimdilik en ilginç bilgiler bunlar olup gelecekte neler bizi bekliyor bekleyip göreceğiz.
Elektron Mikroskobu Çeşitleri
Elektron mikroskopları bu alanda en çok ilgi gören çeşitlerdir. Özellik olarak aşırı yakınlaştırma büyütme özellikleri paha biçilemez. Karşımıza iki çeşidi çıksa da yeni özelliklere sahip farklı çalışma prensibine sahip olanları tasarlanmaktadır. İşlev olarak iki mikroskopta aynı prensiplere sahip olsa da özellik ve çalışma esasında değişikliklere sahiptir.
Mikroskop nedir dediğimizde karşımıza en çok çıkanlardan biri de Elektron mikroskoplarıdır. Fazla çeşidi olmadığını söylemiştik şimdi isimlerine bakalım:
Transmisyon elektron mikroskobuTaramalı elektron mikroskobu
Üstteki mikroskoplar yüksek fiyatlara sahip olurken özellik bakımından mükemmel işler çıkarmaktadır. Mutlaka inceleme yaparken faydalanılması gereken cihazlar olup ulaşılabilirliği biraz zordur. Bu açıdan yüksek araştırma kurumları ve bilim akademilerinde rastlamak mümkündür.