Mastit nedir; meme dokusunun iltihaplanması durumudur. Genel olarak emziren kadınlarda ortaya çıkar ancak emzirme dışı da mastit gelişebilir. Peki, mastit nasıl geçer? Mastit tedavisi nasıl yapılır? Mastit olunca ne olur? Bu yazımızda mastit nedir cevapladık ve en çok merak edilen sorulara yanıt verdik…
1- Mastit Nedir?
Mastit nedir; memede şişmeye, ağrıya, kızarıklığa ve hassasiyete neden olan doku iltihaplanmasıdır. Çoğunlukla emziren annelerde, doğum sonrası ilk 2 ay içerisinde ortaya çıkar. Doğum sonrası emzirmeye bağlı olarak yaşanan bu doku iltihaplanması ‘’puerperal mastit’’ ve ‘’laktasyonel’ mastit’ olarak da adlandırılır. Genel olarak tek memede, ani bir şekilde ortaya çıkar.
Nadiren de olsa erkeklerde ve emzirmeyen kadınlarda da mastit gelişebilir. Bu tür mastite ise ‘’non puerperal mastit’’ ve ‘’non laktasyonel mastit’’ adları verilir.
2- Mastit Neden Olur? Mastit Nedenleri Nelerdir?
Mastit nedir araştıranlar çoğunlukla emziren annelerdir ancak erkeklerde ve emzirmeyen kadınlarda da ortaya çıkabildiği için mastit nedenleri merak edilmektedir. Mastit nedenleri çeşitlidir. Meme kanalının tıkanması ya da bakterilerin meme ucundan vücuda girmesi, enfeksiyon gelişmesine yol açar. Bu da mastit nedenidir.
Eğer memedeki doku iltihaplanmasının nedeni çoğunlukla süt birikiminden kaynaklanır. Ayrıca bebeğin meme emerken, meme ucunda çatlaklara neden olması, cilt florasındaki ya da bebeğin ağzındaki bakterilerin dokunun içine nüfuz etmesine yol açar. Böylelikle memede enfeksiyon gelişir. Emzirme dışında mastit nedenleri şu şekildedir:
- Dar kıyafetler ve sutyen giymek
- Meme implantı yaptırmak
- Tütün ve tütün ürünleri kullanmak
- Bağışıklık sistemini zayıflatan kronik hastalıklara sahip olmak
- Emzirme döneminde memede biriken sütün düzenli bir şekilde boşatılmaması
- Bebeği aniden sütten kesmek
Mastit nedenlerini geniş bir şekilde ele alacak olursak; sürekli dar kıyafetler giymek mastit riskini artırır, tütün ve tütün ürünleri içindeki toksinler memede iltihaplanmaya yol açabilir, meme implantı yaptıran kişilerin meme dokusu enfeksiyona daha duyarlı hale gelir, bebeği aniden setten kesmek ya da memeden düzenli bir şekilde süt boşaltmamak süt birikmesiyle birlikte mastite yol açabilir.
3- Mastit Belirtileri Nelerdir?
Mastit nedir sorusu, emziren annelerin en çok araştırdığı sağlık konularından biri. Mastit belirtileri de oldukça merak ediliyor. Çünkü emzirme döneminde çoğu kadın memede hassasiyetten yakınıyor ve bunun normal bir durum mu olduğu yoksa mastitten mi kaynaklandığı akıllara takılıyor.
Emzirme döneminde memede hassasiyet gelişmesi oldukça normal. Ancak emzirme esnasında memede ağrı ile birlikte yanma hissi de mevcut ise mastite işaret edebilir. Genel olarak mastit belirtileri şunlar:
- Memede sertleşme
- Memede kaşıntı
- Emzirirken ağrı ve yanma hissi
- Memede hassasiyet, lekelenme, şişlik ve kızarıklık
- Yüksek ateş
- Memede sert ve ağrılı hissedilen apse
- Koltukaltı bezinde şişlik
- Memeden kıvamlı, sarı ya da yeşil renkli kötü kokulu akıntı gelmesi
- Memede sıcaklık
- Üşüme ve titreme gelmesi
- Yorgunluk hali
4- Mastit Tanısı Nasıl Konulur?
Mastit belirtileri büyük oranda tanıya yardımcı olur ancak kesin tanı yalnızca doktor muayenesi sonrası konulabilir. Yapılacak olan klinik muayene ve laboratuvar testleri sonrasında mastit tanısı konabilir.
Bazı mastit vakalarında klinik muayene ve laboratuvar testleri yetersiz kalabilir. Bu durumda ultrason ile görüntüleme istenebilir. Şüpheli durumlarda ise doğru teşhis için memeden biyopsi örneği alınabilir. Bu durumda kesin olarak mastit tanısı, patoloji sonucuna göre konulur.
5- Mastit Olursa Ne Olur?
Mastit olursa memede hassasiyet oluşur, ağrı, kaşıntı yanma hissi gibi semptomlar gelişir. Bu semptomlar rahatsız edicidir ve sosyal yaşamı olumsuz yönde etkileyip rahatsızlık verici olur. Bu nedenle de tedavi edilmesi gerekir.
Eğer mastit tedavi edilmez ise memede apse oluşumu meydana gelmesi söz konusudur. Apse oluşumu, memede kitle şeklinde görünüp müdahele edilmesine yol açabilir. Eğer mastit, apse oluşumuna dönerse daha fazla ilaç kullanımı söz konusudur. Dolayısıyla mastitte de erken tanı, kolay tedavi için önemlidir. Bu sebeple özellikle emziren anneler mastit nedir bilmeli ve böyle bir durumda, rahatsızlığın ilerlememesi için doktora başvurmalıdır.
6- Mastit Olduğu Nasıl Anlaşılır?
Mastit olduğu mastit belirtilerindeki semptomlara göre anlaşılabilir. Ancak kesin tanı için klinik muayene ve testlerin sonucu gereklidir. Mastit nedir araştırıyor ve şüpheleniyorsanız, erken tanı ve tedavi için mutlaka doktora başvurmalısınız.
7- Mastisis Nasıl Geçer?
Mastit nedir sorusunun cevabı gibi mastit nasıl geçer sorusunun cevabı da en merak edilenle arasında. Çoğunlukla mastit, emziren annelerde süt akışının sağlanması ile birlikte iyileşir. Bazı vakalarda antibiyotik kullanımıyla, bazı vakalarda da apse drenajıyla mastit tedavisi yapılır.
Eğer antibiyotik tedavisi yanıt vermiyorsa ve memede apse gelişmiş ise apse drenajı tercih edilir. Apse drenajı, bir enjektör yardımı ile apsenin vücuttan alınıp boşatılmasıdır. Eğer bu mastit tedavileri yanıt vermiyor ise enflamatuvar meme kanserinden şüphelenilir ve memeden biyopsi örneği alınır. Patoloji sonucuna göre tedavi yöntemi belirlenir.
İlginizi Çekebilir: Meme Kanserinde Erken Teşhis Hayat Kurtarıyor | İşte Meme Kanseri Şüphesi Uyandırabilecek Belirti ve Bulgular
8- Evde Mastit Tedavisi Nasıl Yapılır?
Mastit nedir diye baktığımızda aslında kolaylıkla geçen, tedavi edildiğinde ilerlemeyen bir rahatsızlık olarak karşımıza çıkıyor. Eğer erken dönemde mastit tanısı alınır ve mastit tedavisine başlanırsa çoğunlukla antibiyotik kullanımına bile gerek kalmıyor ve evde mastit tedavisi için yapılabilecekler bulunuyor. Evde mastit tedavisi için yapılması gerekenler ise şu şekilde:
- Emziren anneler için; memede biriken sütü boşaltmak (Mastit gelişen memeden bebeğe süt emzirmek, süt sağma makinası ile memeden sütü boşaltmak)
- Emzirme öncesi mastit olan memeye ılık kompres uygulamak (ılık su torbası ile kompres ya da ılık bir duş almak)
Eğer evde mastit tedavisi için bu yöntemler işe yaramıyorsa, sütün boşaltılmasına rağmen semptomlarda iyileşme görülmüyorsa ve meme ucunda çatlaklar söz konusu ise doktora başvurulmalıdır. Bu durumda genellikle mastit tedavisi için antibiyotik kullanımına başlanır ve antibiyotik ile hızlı bir rahatlama yaşanır.
Ayrıca mastit iyi tedavi edilmediğinde tekrarlayabilir. Tekrarlayan mastit vakaları da oldukça fazladır. Bu sebeple kişiler, mastit olduğundan şüpheleniyorsa geçse bile mutlaka doktora başvurmalıdır.
9- Mastite Ne İyi Gelir?
Emziren bir anne iseniz ve mastit nedir, mastit nasıl geçer araştırıyorsanız ilk yapmanız gereken şey; mastit gelişen memedeki süt birikiminin önüne geçmek; bebeği mastit gelişen memeden emzirmektir. Eğer bebeğiniz yeteri kadar emmiyor ise süt sağma makinesi kullanabilirsiniz. Ancak yapacağınız ılık kompres ve emzirme sonrası iyileşme görmüyorsanız doktora başvurmalısınız.
10- Emzirme Dışı Mastit Olur mu?
Emzirme dışı mastit olabilir ancak bu nadiren gelişir. Dolayısı ile hem erkeklerde hem de emzirmeyen kadınlarda mastit görülebilir. Bu kişilerde mastit gelişmesinin nedeni; meme ucundan vücuda giren bakteriler olabilir.
11- Geçmeyen Mastit Olur mu?
Geçmeyen mastit olabilir. Tekrarlayan mastit yani kronik mastit nedenleri ise şu şekildedir:
- Daha önce mastit geçirmek ve etkin bir şekilde tedavi olmamak
- Tekrarlayan kanal tıkanıklığı
- Sütün yetersiz boşalmasına neden olan durumların varlığı (yanlış emzirme pozisyonları, dar kıyafet ve sutyen giymek)
- İyileşmeyen meme ucu çatlaklarının varlığı
- Meme ucunda mantar enfeksiyonu oluşması
- Emziren annenin sağlıksız beslenmesi
- Emziren annenin yeterli sıvı tüketmemesi
- Daha önce memeden cerrahi operasyon geçirmiş olmak
- Emziren annenin bağışıklığının düşük olması
- Emziren annenin kansızlık sorunu olması
- Emziren annenin stresli olması ve yeteri kadar dinlenmemesi
12- Kronik Mastit Olup Olmadığı Nasıl Anlaşılır?
Eğer dönem dönem memede kaşıntı, yanma hissi, ağrı ve hassasiyet gelişiyor ise kronik mastitten şüphelenilebilir. Eğer mastit nedir araştırıyor ve mastitten şüpheleniyorsanız; mastitin apseye dönüşmesine ve ilerlemesine engel olmak adına mutlaka doktor kontrolüne gitmelisiniz.
13- Mastit Oluşumu Nasıl Engellenir?
Mastit nedir, mastit nedenleri nelerdir, mastit nasıl geçer açıkladık. Peki, mastit oluşumu nasıl engellenir? Eğer yeni doğum yapmaya hazırlanıyorsanız, emzirme dönemini yani laktasyon dönemini iyi yönetirseniz, mastit oluşumuna da engel olabilirsiniz. Bunun için de mastit nedir, nasıl engellenir bilemeniz gerekiyor. İşte, mastit oluşumunu engellemenin yolları:
- Sık sık emzirmek
- Memedeki hassasiyet nedeniyle süt emzirmeyi, süt sağmayı ertelememek
- Dar kıyafet ve dar sutyen giymemek
- Meme ucu hijyenini sağlamak (bebek meme emmeden önce emdikten sonra temiz bir bezi ılık suya batırıp meme ucu ve çevresini temizlemek)
- Memeye nazikçe masaj yaparak süt kanallarının açılmasını sağlamak
- Meme ucu çatlaklarının oluşumunu önlemek
- Meme ucu çatlakları var ise tedavi almak
- Doğru emzirme pozisyonlarını uygulamak
- Tek memeden değil; iki memeden de bebeğin emmesini sağlamak
- Bebek memeden süt emmiyorsa, pompa yardımıyla memeden sütü boşaltmak
- Tütün ve tütün ürünleri kullanmamak
- Yeteri kadar su içmek ve sağlıklı beslenmek
- Bebeği sütten aniden kesmemek
14- Sürekli Mastit Oluyorum Ne Yapmalıyım?
Sürekli mastit olan kişiler mutlaka tekrarlayan mastit şikayeti ile doktora başvurmalıdır. Tekrarlayan mastit oluşumunda doktor tarafından gerekli antibiyotik tedavisi uygulanacaktır.
15- Mastit için Sıcak mı Soğuk mu?
Mastit için sıcak ya da soğuk değil; ılık kompres önerilmektedir. Memeye yapılacak ılık kompres ile süt kanallarının açılması sağlanır ve mastit oluşumu engellenir.
16- Mastit İçin Verilen Antibiyotik İşe Yarar mı?
Mastit için verilen antibiyotik çoğunlukla işe yaramakta ve rahatlama sağlamaktadır. Eğer antibiyotik kullanımı gerekli durumlarda yapılmazsa apse oluşumu söz konusu olabilir.
17- Mastit İçin Hangi Bölüme Gidilir?
Mastit için genel cerrahi bölümüne gidilmelidir. Eğer meme ağrısı, memede hassasiyet, yanma ve kaşıntı şikayetleri var ise genel cerrahi doktorları gerekli muayene ve testleri yaparak tedavi uygulayacaktır.
18- Mastit İçin Ne Zaman Doktora Gidilir?
Eğer memede ağrı şikayeti var ise bu durum doktora gitmek için yeterlidir. Memede ağrıya yüksek ateş, şişlik, kızarıklık, meme ucundan akıntı eşlik ediyor ve ele sertlik ya da apse geliyor ise vakit kaybetmeden genel cerrahi doktorlarına başvurulmalıdır.
19- Mastit İçin Acile Gidilir mi?
Mastit için acile gidilmez. Çünkü bu doku iltihaplanması genel cerrahi alanıdır ve özel testler gerektirebilir. Mastit nedir nasıl teşhis edilir kısmında belirttiğimiz gibi bu rahatsızlık çeşitli radyolojik görüntüleme ve laboratuvar testleri gerektirebilmektedir. Bu nedenle mastit için acile gidilmez.
20- Mastit İçin Verilen Antibiyotik Nedir?
Mastit şikayeti olan her kişiye, mevcut duruma göre farklı antibiyotikler reçete edilebilir. Kime, hangi antibiyotiğin iyi geleceği doktor tarafından belirlenmektedir. Genel olarak mastit tedavisi için verilen antibiyotikler; penisilin, sefalosporin, eritromisin ve klaritroisin benzeri antibiyotiklerdir.