Mala zarar verme suçu, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu 151, 152 ve 153. Maddelerinde düzenlenmiştir. Yasal tanıma göre mala zarar verme;
“Başkasına ait olan taşınır veyahut taşınmaz malın kısmen ya da tamamen yok edilmesi, tahrip edilmesi, yıkılması, kullanılmaz hale getirilmesi, bozulması ya da kirletilmesi ile oluşur”
Mala Zarar Verme Suçu Cezası Ne Kadardır?
Mala zarar verme suçu temel haline karşılık Türk Ceza Kanunu’nda öngörülen ceza miktarı ise dört aydan üç yıla kadar hapis cezası ya da adli para cezasıdır.
TCK 151. maddede tanımlanan mala zarar verme suçu temel halinde, soruşturma ve kovuşturma yapılması mağdurun şikayetine bağlıdır. Mağdurun şikayetçi olmadığı durumlarda cezai takibat yapılmaz.
Bu suçun oluşabilmesi için, eylemin mala zarar verme kastı ile işlenmesi gerekir. Daha basit bir ifadeyle kasten zarar verme ancak bilerek işlenebilen bir suçtur. Bunu basit bir örnekle açıklamak gerekirse, mağdurun evinin camına kasten taş atarak zarar verilmişse “mala zarar verme” suçu oluşurken, kaza sonucu bu camın kırılması durumunda ‘mala zarar verme suçu’ meydana gelmez.
Yine bu suçun oluşması için gerekli olan bir diğer unsur ise, zarar verilen malın başkasına ait olması gerekir. Bir kişinin kendi malına zarar vermesi suç oluşturmaz. Sahipsiz mallar açısından da suç oluşmaz.
1- Mala Zarar Verme Suçunun Nitelikli Halleri
Mala zarar verme suçu TCK kapsamında bazı hallerde ağır cezalar belirlenmiştir. Bu nitelikli haller Türk Ceza Kanunu 152 ve 153. Maddelerinde sayılmıştır. Kısacası Türk Ceza Kanunu kapsamında;
Kamu kurum ve kuruluşlarına ait ya da kamu hizmetine ayrılan taşınır ya da taşınmaz mallara zarar verme,Yangın, sel baskını ve benzeri doğal afet ve diğer felaketlerin önlenmesine ayrılan taşınır yada taşınmaz mallara zarar verme,Dikili ağaç ya da fidan veya bağ çubuğuna yönelik mala zarar verme,Sulama, içme sularının sağlanmasına ya da afetlerden koruma sağlayan tesislere yönelik mala zarar verme,
Bu özel nitelikteki taşınır ya da taşınmaz eşyalara karşı mala zarar vermede ceza artırılırken yine suçun bazı işleniş şekillerinde de ceza artırılır. Bu durumlar ise;
Suçun, yakarak, yakıcı ya da patlayıcı madde kullanılarak işlenmesi,Suçun, toprak kaymasına ya da çığ düşmesine, sel veyahut taşkına neden olmak sureti ile işlenmesiSuçun, radyasyona maruz bırakarak ya da nükleer, biyolojik veyahut kimyasal silah kullanılarak işlenmesi halleridir. Bu durumlarda verilecek ceza, bir katına kadar artırılır.
Yine ibadethanelere ya da mezarlıklara zarar verme, buraları kirletme durumunda da mala zarar verme için verilecek cezalarda mala zarar verme TCK 153. Maddesinde belirlenen oranlarda artırım yapılır.
2- Mala Zarar Verme Suçu Şikayet ve Tazminat Konusu
Mala zarar verme suçu işlenirse, temel halinde ceza takibi yapılabilmesi, suçtan zarar görenin yani mağdurun şikayetine bağlıdır. Ancak yukarıda ayrıntılı olarak saydığımız, kasten zarar verme suçunun nitelikli hallerinde ise şikayet şartı aranmaz ve mağdurun şikayetine bakılmaksızın resen cezai takibat yapılır.
Mala zarar verme suçu neticesinde, ceza yargılamasından ayrı olarak suç nedeniyle zarara uğrayan mağdurun, suçu işleyen failden söz konusu zararın karşılanması istemiyle maddi ve manevi tazminat davası açma hakkı vardır.
Bu anlamda, Türk Ceza Kanunu kapsamında suç oluşturması yanında Türk Borçlar Kanunu uyarınca da haksız fiil niteliğindedir. Bu nedenle zarara uğrayan kişi mala zarar verme tazminat hakkından yararlanabilir ve bu haksız fiil nedeniyle zararlarının tazminini, sorumlu olan kişiden maddi ve manevi tazminat yoluyla isteyebilir.