Mal ayrılığı rejimi, hukuk kapsamında ele alınan bir konudur. Evi çiftler ya da evlenecek eşler, eğer aralarında evlilik sözleşmesi yapmazlarsa 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu kapsamında yasal mal rejimi olarak belirlenen “Edinilmiş Mallara Katılma Rejimine” tabi olurlar.
Ancak eşler, evlilik esnasında ya da evlilik süresince evlilik sözleşmesi (mal rejimi sözleşmesi) ile Türk Medeni Kanunu’nda belirlenen diğer mal rejimlerinden (Mal ayrılığı, Paylaşmalı mal ayrılığı, Mal ortaklığı) birini seçme hakkına sahiptirler. Peki, evlilik sözleşmesi ile seçilebilecek mal rejimlerinden biri olan “Mal Ayrılığı Rejimi” Nedir? İşte merak edilen tüm yönleri ile mal ayrılığı rejimi…
Mal Ayrılığı Rejimi Ne Demektir?
Mal ayrılığı rejimi, evlilik öncesinde ve evlilik içerisinde edinilmiş ya da kişisel mal ayrımı olmaksızın her bir eşin malının yalnızca kendisine ait olmasına dayalı bir mal rejimidir. Bu rejimde, her bir eşin kendine ait olan malları üzerinde mülkiyet, yararlanma, tasarruf ve yönetim haklarını bizzat kullanabilme yetkileri vardır.
Evlilik sözleşmesi yani mal rejimi sözleşmesi ne demektir kapsamlı bilgi almak isterseniz buraya göz atabilirsiniz.
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu 242. Maddesinde bu rejim şu şekilde düzenlenmiştir;
“Mal ayrılığı rejiminde eşlerden her biri, yasal sınırlar içerisinde kendi malvarlığı üzerinde yönetim, yararlanma ve tasarruf haklarını korur”
Mal Ayrılığı Rejiminde Mülkiyet ve Yönetim
Evlilik sözleşmesi ile evlilik öncesinde ya da evlilik süresince seçilebilecek mal rejimlerinden biri olan mal ayrılığı rejiminde, eşler evlilik öncesi edindikleri mallar üzerinde tek hak sahibi oldukları gibi evlilik süresi içerisinde edinmiş oldukları mallar üzerinde de tek hak sahibidirler.
Bu anlamda her bir eş, evlilik birliği içinde edindikleri malları üzerinde tek başına yönetim hakkına sahiptir. Bu yönetim hakkına ise diğer eşin müdahalede bulunması mümkün değildir.
Mal Ayrılığı Rejiminde Yararlanma ve Tasarruf
Yine mal ayrılığı rejimi kapsamında, her bir eşin kendi mülkiyetinde yer alan mallardan dilediğince yararlanma hakkı vardır. Ayrıca bu mallar üzerinde eşlerin, diğer eşten bağımsız olarak tasarruf hakları bulunur. Ancak bu tasarruf hakkına ilişkin bazı kanuni sınırlamalar getirilmiştir. Bu sınırlamalar ise şunlardır;
1) Aile Konutu
Türk Medeni Kanunu 194/1 maddesine göre, mal ayrılığı rejimi sözleşme ile evlilikte uygulanacak mal rejimi olarak belirlense dahi, mülkiyete sahip olan eşin aile konutu olarak belirlenen ev üzerinde herhangi bir tasarrufta bulunabilmesi için diğer eşin de rızasını alması gerekir.
2) Tasarruf Yetkisinin Hakim Tarafından Sınırlandırılması
Türk Medeni Kanunu 199 maddesi uyarınca ise, ailenin ekonomik varlığının korunması ya da evlilik birliğinden doğan mali bir yükümlülüğün yerine getirilmesi gerektirdiği ölçüde, eşlerden birinin istemi üzerine hakim tarafından belirlenecek mallar ile ilgili tasarruflarda, istemde bulunan eşin rızasının bulunması gerektiğine yine hakim tarafından karar verilebilir.
Bu şekilde hakim tarafından, eşlerden birine ait taşınmaz üzerindeki tasarruf yetkisi kısıtlanırsa ya da kaldırılırsa bu husus tapu kütüğüne kaydedilir.
Mal Ayrılığı Rejiminde Sona Erme ve Tasfiye
Mal rejimi, eşlerin başka bir mal rejimine ilişkin sözleşme yaparak başka bir mal rejimini seçmeleri, eşlerden birinin ölümü, eşlerin boşanmaları ya da evliliğin iptali durumlarında sona erer.
Bu rejim kapsamında malların tasfiyesi de oldukça kolaydır. Zaten her eş kendi mal varlığına sahip bulunduğundan, evliliğin bitiminde malların tasfiyesinde de kendi mülkiyetinde bulunan malları alır.