Kuzu göbeği yetiştiriciliği belirli bir alana yatırım yapmak ve bu sayede kazanç elde etmek isteyenlerin başvurduğu yöntemlerden birisidir.
Başta mantar severlerin atıldığı bu iş aslında sanıldığının aksine hem zor hem de yüksek kâr getirebilecek bir iştir. Zira Kuzu göbeği mantarı ormanlarda nadir olarak bulunan bir türdür.
Kuzu göbeği mantarı, sahip olduğu vitamin ve değerlerin yanı sıra lezzetli tadıyla günümüzde birçok insan tarafından öneriliyor.
Sahip olduğu faydalara daha sonra değineceğimizi belirterek, ilk olarak Kuzu göbeği nedir? Kuzu göbeği yetiştiriciliği nasıl yapılır konusuna yanıt verelim.
Kuzu Göbeği Nedir? Kuzu Göbeği Mantarı Özellikleri Neler?
Öncelikle uyarmamız gerekiyor ki görünüşü itibariyle farklı bir mantar olmasından dolayı Tripofobi rahatsızlığı olanları görselleri kötü etkileyebilir.
Bu mantar diğer mantarlar gibi şapka formundan ziyade delikli yapısıyla ortaya çıkıyor. Delikli görünümde bahsettiğimiz fobiye sahip insanları olumsuz etkiliyor.
Görünüşünün yanı sıra Kuzu göbeği mantarı, aslında Morchellaceae familyasına aittir. Bu familyada bulunan mantarların arasında da en değerlisi olarak karşımıza çıkar.
Kuzu göbeği yetiştiriciliği konusunda atılımların oluşması da bu yüzdendir. Değerli olması ve nadir olarak bulunması satış konusunda kârı da doğrudan arttırır.
Kuzu göbeği mantarı yetiştiriciliği aynı zamanda sağlık açısından kişilere kattığı değerden dolayı sağlanmaktadır. Birçok konuda insan sağlığına iyi geldiği görülmektedir.
Bahsedilen bu mantar, Türkiye’de de belirli alanlarda bahar aylarında toplanmaktadır. Ormanlarda yoğun olmakla birlikte; seralarda ve hatta evlerde yetiştiriciliği yapılır.
Kuzu Göbeği Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır? Evde, Serada Kuzu Göbeği Mantarı Yetiştiriciliği Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler Neler?
Eğer yatırım yapmak istiyorsanız ve Kuzu göbeği yetiştiriciliği alanında birtakım fikirleriniz bulunuyorsa dikkat etmeniz gereken noktalar bulunacaktır.
Elbette her işte olduğu gibi kâr-zarar tabloları oluşturmak ve öncesinden planlama yapmak, bilgi edinmek işinizin daha çok garanti altında olmasını sağlar.
Kuzu göbeği mantarı yetiştiriciliği konusunda daha detaylı bilgiye sahip olmak istiyor ve ‘Kuzu göbeği yetiştiriciliği nasıl yapılır?’ diye merak ediyorsanız; işte yanıtları!
A- Kuzu Göbeği Nasıl Yerlerde Yetişir?
İlk olarak sormanız ve araştırmanız gereken konulardan birisi bu mantarın nasıl ortamlarda yetiştirilebileceği olmalıdır.
Günümüzde şirketler tarafından ve bireysel üretim kapsamında birden fazla ortamda Kuzu göbeği üretimi yapılmaktadır.
En sık karşılaşılan ve bu alanda işe dönüştürmek isteyenlerin başvurduğu yöntemler şu şekilde:
Serada Kuzu Göbeği Yetiştiriciliği
Seracılık faaliyetleri ülkemizde belirli bölgelerde yoğunlaşarak devam etmektedir. Bu yoğunlaşmaya bağlı olarak farklı türden sebze ve meyvelerin yetiştiriciliği de yapılır.
Başta Akdeniz ve Ege bölgesi olmak üzere buradaki şehirlerde serada kuzu göbeği yetiştiriciliği yapılır. Mantarın ihtiyacı olan nem miktarı, toprak özelliği ve sürekli bakım kolay bir şekilde gerçekleştirilir.
Evde ya da açık alanda yapılan yetiştirilmeye göre yetiştiricinin kontrol mekanizması daha gelişmiştir. Böylece yetiştirilen ürünlerin zarar görme olasılıkları da minimuma indirilir.
Evde Kuzu Göbeği Mantarı Nasıl Yetiştirilir?
Sadece serada değil aynı zamanda evde kuzu göbeği mantarı yetiştiriciliği de yapılabilmektedir. Fakat bunun kolay olmadığını belirtmek de fayda var.
Zira bu mantarın isteyeceği nem, toprak ve bakım ortamını tam olarak evde sunmanız mümkün olmayabilir. Buna bağlı olarak üretimlerinizin tehlike altına düşebilir.
Kontrol mekanizması ev ortamıyla sınırlı kalacağından ötürü dikkatli hareket ederek ilerlemeniz şarttır. İstenen dengeleri tam olarak kurarsanız ticari anlamda olmasa dahi kendinize uygun olacak şekilde bir üretim yapabilirsiniz.
B- Kuzu Göbeği Yetiştiriciliği Malzemeleri Neler? Kuzu Göbeği Mantarı Yetiştiriciliği için Öncesinde Yapılması Gereken Hazırlıklar
Evde ya da serada fark etmeksizin Kuzu göbeği yetiştiriciliği yapabilmek adına bazı malzemeleri öncesinden temin etmeniz gerekiyor.
Sadece bu işte değil, hayvan yetiştiriciliği ya da balık çiftliği kurmak adına da öncesinden ekipmanları elde etmeniz sonrasında sorun yaşamamanıza sebep olacaktır.
Aksine daha emin adımlarla Kuzu göbeği mantarı yetiştiriciliği yapmanızı sağlayacak. Peki Kuzu göbeği yetiştirmek için gerekli ekipmanlar neler?
A- Toprak
Mantar yetiştirilir de toprak olmazsa olur mu? Elbette hayır. Fakat doğru toprak yapısını seçmeli ve bu toprağın verimini arttırmak adına ekstra malzemeler eklemelisiniz.
Kuzu göbeği mantarı daha çok killi topraklardan hoşlanır. Aslında bu tesadüfi bir durum değildir. Çünkü bu mantarı daha çok orman yangınları sonrası ortaya çıkmış halde görürsünüz.
Yanan toprak ve ağaç küllerinden yetişmesi daha kolaydır. Bunun dışında klorofil sahibi olmadığından söğüt, meşe gibi ağaçların tam dibinde biterler. Siz de Kuzu göbeği yetiştiriciliği sırasına killi toprak kullanmalı ve bu toprağı zenginleştirmelisiniz.
B- Sıcaklık Kontrol Aletleri
Sıcaklık mantarın büyümesinde doğrudan etkiye sahip olan etmenlerden birisidir. Bu yüzden serada ya da evde yetiştirme sırasında ortamın sıcaklığını sürekli kontrol etmeniz gerekebilir.
Bu noktada sıcaklığı ölçen bazı elektronik aletlere sahip olmalısınız. Böylece sürekli kontrol sağlamış da olacaksınız.
Kuzu göbeği yetiştiriciliği sırasında bahsedilen bu mantarın yüksek sıcaklılardan hoşlanmadığını söyleyelim. Kendisi nemli ve serin alanlarda yetişir.
Ormanda kendi büyüdüğü sırada bile güneş ışınları büyümesi için değil toprağı sıcak tutması için fayda sağlar. Sizin de temel hedefiniz doğal ya da yapay ışıklandırma ile toprağın belirli sıcaklıkta kalması olmalıdır.
C- Toprağı Zenginleştirmek için Vitaminler ve Kül
Sadece düz bir toprak Kuzu göbeği mantarı yetiştiriciliği için yeterli olmaz. Daha öncede bahsedildiği üzere bu mantarlar orman yangını sonrası büyümek için kendilerine uygun ortam bulmuş olurlar.
Bu yüzden eğer Kuzu göbeği yetiştiriciliği konusunda kararlıysanız toprağı zenginleştirmek için internette satılan bazı vitaminleri temin etmelisiniz.
Bununla birlikte yetiştirme sırasında toprağın üstüne kül eklemeniz gerekecektir. Yaktığınız bir kağıt, odun gibi parçaların küllerini toprak üstüne atarsanız daha iyi olacaktır.
D- Tohum
Elbette yetiştirme sırasında istenen sonucu elde etmek adına verimli ve doğru tohumları elde etmeniz gerekiyor. Kuzu göbeği tohumu bulmak ise günümüzde oldukça kolay.
Bu tohumları internette çeşitli internet sitesi üzerinden toplu olarak temin edebilirsiniz. Yine çiçek yetiştiriciliği ya da seralarda da kimi zaman satışı olduğunu belirtmek gerekiyor.
Büyütme alanınıza bağlı olarak belirli sayıda tohum elde etmeniz ilk adımlardan birisi olmalıdır.
E- Büyüteceğiniz Alan
Ekipman kapsamında tam olarak bulunmasa da Kuzu göbeği yetiştiriciliği sırasında büyümenin gerçekleştirileceği alan çok önemlidir.
Diğer malzemeleri alsanız ve kurallara uysanız dahi yanlış bir alanda büyütmeye çalıştığınızda tüm emeğiniz boşa gidecektir.
Eğer evde büyütecekseniz bunun için uygun alanı ve büyük yetiştirme kaplarını temin etmelisiniz. Bunun dışında serada Kuzu göbeği mantarı yetiştiriciliği yapacaksanız yine uygun alanınızı oluşturmalısınız.
F- Kuzu Göbeği Yetiştirme Kiti
Kuzu göbeği yetiştiriciliği sera üzerinde sık yapılır. Bu alanda yetiştiricilik sırasında gerekli ekipman sayısı daha fazla ve büyük olabilir.
Ancak Türkiye’de Kuzu göbeği yetiştiriciliği evde yapılacaksa bunun için internette hazır olarak satışa sunulan küçük çaplı kitlerden satın alınabilir. Bu kitler, en azından ev ortamında gerekli olan eşyaların birçoğunu karşılamaktadır.
Kuzu Göbeği Yetiştiriciliği Aşamaları
Kuzu göbeği yetiştiriciliği için izlemeniz gereken bazı aşamalar mevcuttur. Bu aşamaları adım adım izlerseniz uygun sonuçları elde etmeniz kaçınılmaz olacaktır.
1. Aşama: Toprağı Hazırlayın
Ekim öncesinde ilk olarak toprağını hazırlamalısınız. Ortalama bir alanda yetiştirilmek üzere genellikle bu mantarlar 1,5 x 1,5 litrelik genişlikte alanlarda yetişir.
Mantarın gerekli olan toprağını alana yaydıktan sonra 1,5 cm olacak şekilde çapalamalı, toprağı havalandırmalısınız.
2. Aşama: Tohumları Ekime Hazır Hale Getirin
Elde ettiğiniz Kuzu göbeği tohumu doğrudan toprağa ekilmek için hazır değildir. Elde edeceğiniz verimi arttırmak adına öncelikle 4 litreye yakın suyu kaynatın. Çeşme suyundaki zararlı maddeler böylece azalacaktır.
Daha sonra içerisinde bir yemek kaşığı kadar pekmez, çeyrek yemek kaşığı tuz ilave edin. İyice karıştırıp kaynamaya bırakın. Kaynadıktan sonra oda sıcaklığına gelene kadar bekletin.
Sıcaklığı dengelendikten sonra mantarlarınızı içerisine atın ve iyice karıştırın. Islandıktan sonra yaklaşık 2 gün boyunca suda beklemesini sağlayın.
En son mantarlarınızı içinden alıp bir tülbent yardımıyla yumuşak hareketlerle kurulayın. Toprağa götürün, üst kısma yerleştirin. Kalan suyunu toprağın üstüne ekleyin.
Bonus Soru: Kuzu Göbeği Tohumu Ne Zaman Ekilir?
Kuzu göbeği yetiştiriciliği sırasında tohumu ekmeniz için belirli bir zaman dilimini beklemeniz gerekmez. Ancak genellikle bahar aylarında ortaya çıkmalarından ötürü bahar ayları gelmeden birkaç ay öncesinde ekmeniz faydalı olacaktır.
3. Aşama: Toprağı Kül ile Destekleyin
Ekimini gerçekleştirdiğiniz tohumların toprak verimini arttırmak adına en üst kısma, yaktığınız bir kağıt ya da odunun küllerini dökün. Bu küller verimini arttırarak mantarın kendini verimli bir ortamda hissetmesini sağlayacaktır.
4. Aşama: Gerekli Isı ve Nem Kontrolünü Sağlayın
Artık büyümeye bıraktığınız mantarlarınızın sürekli olarak sıcaklık ve nem dengesini kontrol etmeniz gerekiyor.
Nem Kuzu göbeği mantarı için vazgeçilmez bir durumdur. Ortamın nem dengesi bir süngeri sıkıp damla akıtacak kadar fazla olmalıdır.
Sıcaklık konusunda ise fazla sıcak ortamları sevmediğinden aşırı sıcaklığa kaçmamalı ortamı serin tutmalısınız. Isıtmayı sadece toprağı ısıtmak adına kullanmalısınız.
5. Aşama: Düzenli Bakımlarını Oluşturun
Kuzu göbeği yetiştiriciliği sırasında düzenli bakım yapmak elde edeceğiniz mantarların boyutunu ve lezzetini arttıracaktır.
Sürekli olarak nemlendirme ve sulamanın dışında zaman zaman aşırıya kaçmadan toprağına vitaminler ekleyebilirsiniz.
Düşük bir ihtimalde olsa toprakta oluşabilecek zararlı madde ve canlıların kontrolünü de yaparak varsa bu canlıların alandan uzaklaşmasını sağlamalısınız.
6. Aşama Doğru Zamanda Toplayın
Artık mantarlarınızın büyümeye başlayıp topraktan çıkmaya başladığı an ilk heyecanınıza kapılarak toplama yapmayın.
Bu mantarların alışılmış kültür mantarlarına göre boyutları daha büyük olacaktır. Topraktan tamamen çıkarak gerekli olgunluğuna ulaşmaları sonucunda toplayarak satışa sunabilir, tüketebilirsiniz.
Kuzu Göbeği Mantarı Hangi İllerde Yetişir?
Kuzu göbeği mantarı yetiştiriciliği Türkiye kapsamında birden fazla şehirde gerçekleşebilmektedir. Başta Antalya ve Muğla kuzu göbeği yetiştiriciliği için oldukça iyi koşullara sahiptir.
Akdeniz ve Ege bölgesinin seracılık ve ısı anlamında uygun olması yetiştiricilik için yeterli ortamı sağlamak adına kolaylık sağlar. Sadece bu alanlarla sınırlı değildir. Marmara’da da nadiren de olsa üretildiği görülür.
Özellikle Tekirdağ bölgesinde çok sık üretimi ve satışı yapılmaktadır.
Kuzu Göbeği Tohumu Fiyatı Ne Kadar?
Kuzu göbeği tohumu fiyatı gramaj üzerinden hesaplanır. 100 gramlık tohumların fiyatları internet sitelerine bağlı olarak değişiklik gösterir.
Ortalama olarak 100 gramlık tohumun fiyatı 40-50 TL arasında değişiklik gösterir. Ancak kimi tohumların kalitesine bağlı olarak artış gösterdiği de görülebilir.
Kuzu Göbeği Yetiştiriciliği Maliyeti Ne Kadar?
Kuzu göbeği mantarı yetiştiriciliği yapılacak alana göre maliyet fiyatından değişiklikler oluşacaktır. Bu değişimin temel sebebi de ekim yapılacak alanın karşılanmasıyla alakalıdır.
İlk olarak evde yetiştiricilik yapanların dışarıya satış amacı gütmeden gerçekleştireceği bu üretim işi 5 bin TL altında halledilebilir.
Fakat serada üretim yapıp satış yapmak isteyenlerin ortalama bir sera maliyeti, tohumlar ve gerekli ekipmanların alınmasıyla birlikte 50-60 bin TL gideri olacaktır.