Erkeklerin nesli tükeniyor mu? Bilim dünyasında erkek cinsiyetini biyolojik olarak temsil eden Y kromozomunun gelecekte yok olup olmayacağı, uzun yıllardır tartışma konusu. Peki, Y kromozomu yok olması, böylelikle de erkek neslinin tükenme ihtimali gerçekten var mı? O zaman buyurun yazımıza…
Erkeklerin Nesli Tükeniyor mu?
Dejenere olmaya başlayan Y kromozomunun gelecekte tükeneceği fikri bazı bilim insanları tarafından destekleniyor. Bu da, erkeklerin nesli tükeniyor anlamına geliyor. Bu teze antitez olarak bazı bilim insanları ise Y kromozomunun kendisini koruyabildiği fikrini savunuyor. Bilim dünyasında erkek neslinin tükenmesi üzerine araştıralar yapılmaya devam ediliyor. Y kromozomunun tükenmesiyle ilgili İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ercan Arıcan, şunları söylüyor:
“X kromozomu, birçok organizma için Y kromozomuyla birlikte değerlendirildiğinde cinsiyet belirleyici özelliğe sahiptir. Hem dişilerde hem erkeklerde X kromozomu bulunur. Dişilerde tipik olarak iki X kromozomu bulunurken erkeklerde bir X ve bir Y kromozomları mevcuttur. Yani Y kromozomu yalnızca erkeklerde görülür, üzerinde bulunan genler sayesinde erkek cinsiyeti belirlenir ve gelişiminde rol oynar. Cinsiyetin belirlenmesinde SRY adı verilen genler etkilidir. SRY geni ayrıca bir fetüsün bir erkeğe dönüşmesinden sorumludur.
Erkeklerin Nesli Tükeniyor, Y Kromozomu Yok mu Oluyor?
Prof. Dr. Ercan Arıcan, 2011 yılında Manchester’da düzenlenen 18. Uluslararası Kromozom Konferansı’nda Jenn Hughes ve Jenny Graves’in memeli Y kromozomunun yok olmasına dair bildiride pek çok XY ve ZW sistemi örneklerinden izole edilmiş Y kromozomlarının, farklı yüzdelerde farklılaşma ve bazı soylarda ise yok olma eğiliminin tespit edildiğini söylemiştir. Arıcan, erkeklerin nesli tükeniyor anlamına gelebilecek şu araştırma sonuçlarından da bahsediyor:
“Graves, Y kromozomu yüksek değişim oranlarına ve verimsiz seçime bağlı olduğu, böylece ani bir şekilde bozulmaya uğrayabildiği fikrini desteklemektedir. Diğer memelilerde bulunan Y kromozomlarının nesle özgü dejenerasyona uğradığı ve bazı kemirgen soylarında ise Y kromozomunun yok olduğuna dair deliller bulunduğunu bu çalışmada sunmuştur. Bunların yanı sıra, orijinal Y kromozomundan hemen hemen hiçbir şey kalmadığını ve Y kromozomlarının günden güne azaldığını da belirtmiştir. Diğer yandan Jenn Hughes ise, saptanan bulgulara rağmen Y kromozomunun yok olmadığını ve varlığını çok uzun yıllar sürdüreceğini açıklamıştır.”
Erkeklik Cinsiyetini Belirleyen Y Kromozomu Neden Yok Olmaya Eğilimli?
Peki, erkeklerin nesli tükeniyor tartışmalarına neden olan Y kromozomlarının yok olma eğilimi neden diğer kromozomlardan daha fazladır? Prof. Dr. Ercan Arıcan bu soruyla ilgili şu açıklamalarda bulundu:
“David Steensma ve Dana-Farber ‘Y kromozomu çok küçük kromozomlardandır ve yüksek oranda en kolay vazgeçilebilen kromozomdur.’ açıklamalarında bulunur. Yani diğer kromozomlara göre daha az miktarda gen bulundurduğu için yok olduğunda daha kolay tolere edilebilir.