Kolyoz balığı Türkiye’de ve neredeyse dünyanın her yerinde görülen bir canlıdır. Kendisini bu kadar popüler kılan ise Uskumru gibi diğer balıklarla karıştırılıyor olmasıdır. Gerek balık tutmayı sevenler için gerekse mutfakta yeni lezzetler tatmak isteyenler adına değerli bir balık olduğunu söylemek mümkün. Peki siz bu balık hakkında ne kadar bilgiye sahipsiniz?
Kolyoz Balığı Özellikleri Neler?
Kolyoz, diğer adıyla ‘Kolyos’ ve ‘Çiroz’ olarak da bilinen balıktır. Ülkemizde farklı isimlendirmeler ile tezgahlarda yerini alır. Bu balık Türkiye’nin tüm denizlerinde yaşayabilmektedir. Akdeniz, Karadeniz ve Ege bölgesinde özellikle görüldüğü biliniyor.
Uskumrugiller ailesinde yer alan bir balık türüdür. Bu ailenin başlıca üyesi olan Uskumru ile ciddi benzerlikleri söz konusudur. Bu yüzden birçok kişi tarafından karıştırılmaktadır. Halbuki belirli özellikleri göz önünde bulundurularak birbirinden ayırt edilebilirler.
Bu balığı özel kılan farklı sebepleri bulunmaktadır. Fakat en temelinde uzmanların da belirttiği üzere balıklarda yer alan vitamin değerleri olmaktadır. Besin değeri yüksek olduğundan mümkün olduğunca tüketilmesi şarttır. Özellikle Çin mutfağında en çok pişirilen balıklardan birisi olduğunu söylemek de mümkündür.
Kolyos balığı özellikleri arasında genel olarak şunlar bulunmaktadır:
- Yassıada ve Sedef Adası en çok yaşadığı yerlerde olarak bilinmektedir.
- Eylül ayında üremesi bittiğinden bu aylarda ciddi anlamda avlanmaktadır.
- Büyüklükleri ortalama olarak 15-25 cm arasında değişiklik gösterir.
- Gözleri görece diğer familya üyelerine göre büyüktür.
- Vücudu bir füzeye benzetilir. Karın kısmından baş kısmına doğru bir ovallik gelir.
- Sırtı koyu mavi renktedir ve pulları ile dalgalı bir görüntüsü bulunur.
- Karın kısmı daha açık gümüş ve sarı tonlarında yer alır.
- Sürü halinde dolaşırlar.
A – Uskumru Kolyoz Farkı Nedir?
Uskumru ile Kolyoz balığı birbirine çok karıştırılır. İkisi arasındaki farklar ise oldukça belirgindir. Öncelikle Uskumrular, Kolyoz gibi füze şeklinde bulunmaz daha toplu görünüme sahiptir. Diğer taraftan Uskumruların göz ve baş yapıları daha küçüktür. Kolyozların gözleri daha büyük şekilde yer alır. Son olarak Kolyoz balıklarının sırt kısmında yer alan zigzag ve renk dalgaları onu Uskumrudan ayıracaktır.
B – Kolyoz Dip Balığı mı?
Evet, kesinlikle öyle. Kolyozlar dip balığı kategorisinde yer alırlar. Dip balıkları diğer balıkları gibi yüzeye yakın gezmezler. Adından da anlaşılacağı üzere denizin dibine yakın yerler onlar için daha uygundur. Fakat gelişen avcılık yöntemleri ve toplu olarak gezmelerinden dolayı avlanmaları görece kolaylaşmaktadır.
C – Kolyoz Balığı Kılçıklı mı?
Çoğu balıkta olduğu gibi Kolyos balıkları da kılçıklı bir yapıya sahiptir. Boyutları çok büyük olmasa da görece fazla küçük olmadıklarından kılçıkları ayrılabilmektedir. Özel kılçık ayırma taktikleri ile yenmeden önce temizlendiğine emin olmak gerekir. Zira kılçıkları örneğin hamsi ile kıyaslandığında daha büyüktür ve yenmesi halinde sorun yaratabilir.
Kolyoz Balığı Faydaları Neler?
Kolyos balığı faydaları sanılandan çok daha fazladır. Her balıkta olduğu gibi temel yapılardan söz edilebilir. Özellikle çocuklar ve B vitamini eksikliği yaşayanların tüketmesinde fayda bulunmaktadır. İşte Kolyos diğer adıyla Çiroz balığı faydaları:
- Kalp ve damar sağlığı adına oldukça faydalı bir balıktır.
- Düşük kaloriye sahip olması ve kolay sindirilmesi diyet listelerinde tüketimini kolaylaştırır.
- Yenmesi durumunda hazımsızlık ya da sindirim sorunu yaratmaz.
- Hafızayı kesin orana güçlendirdiği görülür.
- Omega-3 oranı yüksektir, beyin sağlığını destekler.
- Bağışıklık sistemini güçlendirir, hastalıklardan korur.
- C vitamini başta olmak üzere A vitamini bakımından da depo kaynağıdır.
Kolyoz Balığı Nasıl Avlanır?
Kolyoz balığı avlamak için özel bir hazırlık yapmaya gerek yoktur. Fakat dip balığı olmasından dolayı ekstra bir çaba sarf etmek zaman zaman gerekebilir. Ağustos-Eylül ayları üreme ayları olduğundan özellikle Eylül ayında bu balıkların avlanmasına izin verilir. Diğer taraftan Eylül ayında balık yasağı kalktığından ilk avlanan balıklar arasında yerini alır.
Çapari ile avlanma balıkçıların da en çok tercih ettiği yöntemdir. Çapari ucuna takılan yem ile hazırlığı yapmalısınız. Daha sonra bu balık sürüsünün nerede olduğunu saptayarak yemi fırlatmalısınız. Eğer balığın takıldığını hissederseniz öncelikle sakin olmalısınız. Hızlı değil, oldukça yavaş hareketlerle balığı yukarı almaya devam ederek amaca ulaşabilirsiniz.
Kolyoz Balığı Lezzetli mi?
Her kişinin tüketim ve yemek alışkanlığı elbette farklıdır. Ancak Kolyos balığı lezzetli oluşuyla bilinmektedir. Türkiye’de sık tüketilen balıklar arasında yer alması da bu sebeptendir. Kişilere herhangi bir farklı tat yaratmaz, yabancı olarak karşılanmaz. Dileyen kişiler tadını da merak ederek bu balığı çekinmeden tüketebilir.
Kolyoz Balığı Ne Zaman Yenir?
Balığı lezzetli kılan şüphesiz doğru aylarda avlanması ve tüketilmesine bağlıdır. Bu balıklar Eylül ayı itibari ile üremeyi durdurduğundan en doğru zamanlar bu aylardır. Yaz aylarında da elbette tüketilebilir. Ancak Ekim ayı gibi doğru zamanında tüketim sağlarsanız farkı siz de görebilirsiniz.
Kolyoz Balığı Besin Değeri
Besin değerleri balığın sahip olduğu kilo ve uzunluğa göre değişiklik gösterecektir. Ancak bu balığın kesin olarak protein değerleri oldukça yüksektir. Kolyos balığı besin değerleri 100 gram için şu şekildedir:
- 158 kaloriye sahiptir.
- 12 gram yağ oranına sahiptir.
- 40 gram proteini bulunur.
Kolyoz Balığı Nasıl Temizlenir?
Temizleme aşaması ile uğraşmak istemezseniz, balığı alacağınız yerden temizlemesini rica edebilirsiniz. Birçok satış alanında özel olarak temizleme yapılmaktadır. Diğer taraftan eğer siz temizlemek isterseniz önce balığın baş kısmına bıçak ile sert çizikler atarak ayırın. Daha sonra karın bölgesinden kuyruk kısmına kadar bıçağı ‘eğimli’ tutarak ve sırt bölgesini gelmeyerek kesin. İç organları ve kılçığına erişerek kolayca temizleyebilirsiniz.
Kolyoz Balığı Tarifi | Kolyoz Balığı Nasıl Pişirilir?
Kolyoz balığı tarifi ile unutulmaz bir damak zevki yaşamaya ne dersiniz? Oldukça basit bir tarif ile siz de mutfağınızda bu lezzetin tadına varabilirsiniz. İşte fırında Kolyoz balığı tarifi!
Malzemeler:
- 5 büyük boy kolyoz (kişi sayısına göre 1 azaltabilir, arttırabilirsiniz.)
- 2 orta boy patates
- 10 adet kebaplık, küçük soğan.
Sosu için Malzemeler:
- 3 yemek kaşığı limon suyu (ekşi seviyorsanız 4 kaşık atabilirsiniz)
- 4 yemek kaşığı zeytinyağı
- Yarım tatlı kaşığı kekik
- Yarım tatlı kaşığı pulbiber
- Bir miktar tuz
Ayrıca patatesi yağmalamak adına da 2-3 kaşık zeytinyağı bulundurmalısınız.
Yapılışı:
Önce fırın tepsisinin altına yağlı kağıdı yerleştirin. Temizlediğiniz balıkları iyice yıkayın ve suyunun süzülmesini bekleyin. O arada patateslerinizi orta kalınlıkta yuvarlak şekilde kesin. Tepsinin tabanına tüm patatesleri dizin. Daha sonra balığı ve soğanları yerleştirin. Sos için belirtilen sosları bir kapta iyice karıştırın ve her yere eşit dağılacak şekilde tepsiye dökün. Önceden ısıtılmış 180 derecelik fırında 20-25 dakika kadar pişirin. Afiyet olsun!
Kolyoz Balığı Fiyatı
Satış noktasına göre ve boyutlarına göre Kolyoz balığı fiyatları değişmektedir. En düşük 65 TL ile başlayan kilosu dönemine göre 90 TL’yi de bulabilmektedir. Kolyoz balığı fiyatları için balık hali ücretlerini takip etmek gerekiyor.