Kitap incelemesi, okunan kitabın daha iyi anlaşılmasını sağlayan bir uğraş alanıdır. Daha önceden okunmuş kitaplar için hazırlanmış kitap inceleme yazıları çok uzun zaman sonra tekrar okunduğunda sanki kitap tekrar okunmuş hissi yaratmaktadır. Bu nedenle hazırlanan kitap inceleme yazıları hem bir anı niteliği taşırken; hem de kalıcı bir özet niteliği taşımaktadır. Yazımızda kitap nasıl incelenir ? Kitap incelemenin bölümleri nelerdir? Kitap incelemesi hazırlanırken nelere değinilir? sorularına yanıt vereceğiz.
Kitap İncelemesi iki ana başlık altında incelenir:
- Kitap Hakkında
- Kitap Olayı Hakkında.
A – Kitap İncelemesi
Bir kitap incelemesi yapılırken kitap hakkında inceleme bölümünde aşağıdaki sıralama takip edilerek maddeler halinde bilgi paylaşılır.
- Kitabın Adı
- Kitabın Yazarı ve Çevireni
- Kitabın Basıldığı Yer / Tarih / Basım Sayısı
- Kitabın Sayfa Sayısı
B – Kitap Olayı İncelemesi
Kitap incelemesi yapılırken en önemli noktalara bu basamakta değinilir. Kitabı oluşturan olay ve kurguya değinilen bu bölümde olabildiğince detay verilmelidir. İşte kitap incelemesinin 8 adımı!
1 – Kitap incelemesi: Olay Özeti
Olay özeti hazırlama, kitap incelemesinin en önemli bölümleri arasındadır. Bu bölümde kitaba konu olan olay baştan sona önemli olaylar sıra halinde verilecek şekilde anlatılır. Fakat özet ile tamamının kısaltılmış hali karıştırılmamalıdır. Özet yapılırken detay vermeden genel konu üzerinden geçilir. Sadece dönüm noktası şeklindeki yani önemli olaylardan bahsedilir.
2 – Kişi Özellikleri
Kitabın kurgusunda geçen ana karakterler ve yardımcı karakterler iki başlık halinde incelenir. Karakterlerin fiziksel ve duygusal özelliklerine değinilmesi gerekmektedir. Aksi halde inceleme eksik kalacaktır.
İlginizi Çekebilir: Kitaptan Uyarlanmış En İyi Fantastik Filmler (En İyi 10 Film)
3 – Mekan Özellikleri
Olay örgüsünün geçtiği önemli yerlerin anlatıldığı bu bölüm de oldukça dikkatli hazırlanmalıdır. Bu kapsamda mekan anlatımı yapılan çevreler araştırılabilir ve kitap okunurken notlar alınabilir.
4 – Zaman
Bu bölümde olay kurgusunun geçtiği dönem anlatılır. Tarihi romanlarda önemli bir bölüm olan Zaman anlatımı, üzerinde araştırılması gereken bir diğer konudur.
5 – Anlatıcı![]()
Bu bölümde kitabın kimin ağzından anlatıldığının belirlendiği ve bu durumun kitabı nasıl etkilediği incelenmelidir.
6 – Kitabın Anlatım Özellikleri
Kitapta kullanılan dilin anlaşılırlığı, yalın mı edebi mi olduğu gibi anlatım özelliklerinin belirtildiği bu bölüm diğer bölümlere göre öznel özellik taşımaktadır. Çünkü herkesin basit ya da karmaşık kavramı farklıdır. Bu, kişinin ne kadar kitap okuduğu ve ne kadar karmaşık kitapla tanıştığı ile yakından ilişkilidir.
7 – Kitabın Türü
Kitabın hangi tür bir eser olduğunun belirtildiği bölümdür. Bu bölümde tür hakkında genel bir bilgi verilir. Detaya girilmez.
8 – Ana Fikir
Kitabın vermek istediği ana fikir birkaç cümle ile açıklanmalıdır. Bu bölümün çok uzun olmasına gerek yoktur. Bu bölüm de farklı kişiler tarafından farklı yorumlanabilmektedir.