Kirada sabit oran nedir? Kirada sabit oran ne kadar? İşte geçici olarak uygulanması uygun görülen kirada sabit oran uygulaması hakkında bilgiler…
Türk Lirasında yaşanan değer kaybı ve yüksek gerçekleşen tüketici fiyat endeksi (TÜFE) neticesi yapılan yeni düzenleme ile kira artışlarında geçici süreyle sabit oran uygulamasına geçildi. Kiracıları koruma amaçlı yapılan bu yeni düzenlemeye göre yasanın yürürlüğe girdiği tarih ile 1 Temmuz 2023 tarihleri arasında, konut kiralarında yenilenecek sözleşmelerdeki artış oranı, bir önceki yıla ait kiranın %25’ni geçemeyecek. Yani 1 Temmuz 2023’e kadar kira artışlarında 12 aylık TÜFE ortalamasının alınması yerine sabit oran kullanılacak.
Peki, milyonlarca kiracıyı ve ev sahibini yakından ilgilendiren bu düzenlemenin ayrıntıları neler? Geçici düzenleme neleri kapsıyor?
Daha Önce Kira Artışları Nasıl Yapılıyordu?
Geçici düzenleme öncesi mevcut duruma göre, kira artışlarının belirlenmesine dair 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 344. Madde düzenlemesinde;
“Tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmaları, bir önceki kira yılında tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalamalara göre değişim oranını geçmemek koşuluyla geçerlidir. Bu kural, bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır.
Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılmamışsa, kira bedeli, bir önceki kira yılının tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalamalara göre değişim oranını geçmemek koşuluyla hâkim tarafından, kiralananın durumu göz önüne alınarak hakkaniyete göre belirlenir”
Hükümlerine yer verilmişti. Yani bu düzenleme uyarınca, kira artışı 12 aylık TÜFE ortalamalarındaki değişim oranına göre belirleniyordu.
Kira bedeli olarak yabancı bir para birimi kararlaştırılmış ise beş yıl geçmeden kira bedelinde yeni bir değişiklik yapılamıyordu.
Son Yapılan Geçici Düzenleme Ne Getiriyor? Kirada Sabit Oran Değişimleri
Özellikle son zamanlarda kiracıların yaşamış oldukları mağduriyeti azaltmak amacı ile yeni bir düzenlemeye imza atıldı.
Buna göre, 11.06.2022 tarih ve 31863 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmasının ardından yürürlüğe giren “7409 sayılı Avukatlık Kanunu ile Türk Borçlar Kanunu içinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 4. maddesi ile 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununa geçici bir madde eklendi. Geçici madde düzenlemesinde;
“Konut kiraları bakımından bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih ilâ 1/7/2023 (bu tarih dâhil) tarihleri arasında yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmalar, bir önceki kira yılına ait kira bedelinin yüzde yirmi beşini geçmemek koşuluyla geçerlidir.
Bir önceki kira yılının tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalamalara göre değişim oranının yüzde yirmi beşin altında kalması halinde değişim oranı geçerlidir. Bu kural, bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır. Bu oranları geçecek şekilde yapılan sözleşmeler, fazla miktar yönünden geçersizdir. Bu fıkra hükmü, 344 üncü maddenin ikinci fıkrası uyarınca hâkim tarafından verilecek kararlar bakımından da uygulanır”
Hükümlerine yer verildi. Bu yeni düzenleme uyarınca kirada sabit oran uygulamasının da koşulları ve çerçevesi çizilmiş oldu.
Geçici Düzenlemeden Kimler Yararlanabilecek? Kirada Sabit Oran Düzenleme Neleri Kapsıyor?
Yapılan geçici düzenleme ancak 11.06.2022 ile 01.07.2023 tarihleri arasında yenilenecek kira sözleşmelerinde geçerli olacak. Beş yıldan uzun süreli kira sözleşmeleri de kapsam dışında kalıyor.
Yine söz konusu geçici madde ancak konut kiraları yönünden uygulanabilecek. Yani yapılan bu yeni düzenleme işyeri kiralarını kapsamıyor.
Geçici düzenleme uyarınca kira bedeli, bir önceki kira yılına ait olan kira bedelinin %25’ini geçmemek koşulu ile geçerli olacak. Yani bir diğer ifade ile “1 Temmuz 2023 tarihine kadar yenilenecek konut kira sözleşmelerinde” en fazla % 25 oranında kira artışı yapılabilecek.
Ancak bir önceki kira yılına ait TÜFE on iki aylık ortalamalarındaki değişim oranı yüzde yirmi beşin altında kalırsa, bu kez değişim oranı uygulanacak. Yani hangi oran düşükse, kiracı lehine olacak şekilde o oran uygulanacak.
Geçici düzenleme, Türk Borçlar Kanunu 344/2 fıkrası uyarınca hakim tarafından belirlenecek kiralar yönünden de geçerli olacak.
İlginizi Çekebilir: Tahliye Taahhütnamesi Nedir? Tahliye Taahhütnamesi İle Kiracı Tahliyesi Nasıl Yapılır?