Katılma alacağı nedir? Boşanma durumunda mal paylaşımı konusu, kamuoyunu yakından ilgilendiren hukuki meseleler arasında bulunuyor. Bu anlamda katılma alacağı davası da sıkça merak ediliyor ve sorulara konu oluyor. Peki, katılma alacağı nedir? Katılma alacağı davası hangi mahkemede açılır? İşte katılma alacağı davası nedir? Katılma alacağı davasında vekalet ücreti nedir yanıtları…
Katılma Alacağı Nedir?
Boşanma davalarında kadın hakları nelerdir yazımıza mutlaka göz atın. Katılma alacağı nedir? 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu düzenlemesine göre evlenen eşler, evlilikten önce ya da evlilikten sonra aralarında bir evlilik sözleşmesi yapmadıkları sürece, yasal mal rejimi olan “Edinilmiş Mallara Katılma Rejimine” tabidirler. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu 202. madde uyarınca yasal mal rejimi olarak tanımlanan edinilmiş mallara katılım rejimine göre, evlilik sonrası eşlerin kazandıkları mallar her iki eşin de ortak malı olarak kabul edilir.
İşte, evlilik birliği süresince edinilen malvarlığı değerlerinin yarısına da katılma alacağı adı verilir. Bu yasal mal rejimine göre, evlilik öncesinde eşlerin sahip oldukları mallar ise kişisel mal olarak kabul edilir ve edinilmiş mallara yani ortak mallara dahil edilmezler.
Mirasta katılma alacağı, esasen kanuni düzenlemeden kaynaklı bir alacak türü olması nedeniyle boşanma aşamasında edinilmiş malların eşlerin arasında paylaşılmasına neden olur. Bu noktada katılma alacağında, eşlerden birinin çalışıp çalışmadığı ya da eşlerin kazançlarının miktarlarının da bir önemi yoktur.
Edinilmiş Mal – Kişisel Ayrımı Mal Nedir?
Katılma alacağı nedir? Evlilik birliğinin devamı sürecince her iki eşin karşılıklı dayanışması ve yardımı ile edindikleri tüm malları, ‘edinilmiş mal’ olarak kabul edilir. Edinilmiş mal tanımı, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu 219. Maddesine göre; “Edinilmiş mal, her eşin bu mal rejiminin devamı süresince karşılığını vererek elde ettiği malvarlığı değerleridir” şeklinde yapılmıştır.
Katılma alacağı nedir? Kişisel mal ise 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu 220. Maddesinde tanımlanmıştır. Buna göre, mal rejimi başlangıcı öncesinde yani evlilikten önce eşlerden birine ait olan ya da sonradan miras yoluyla veya karşılıksız kazanma yoluyla elde edilen mallar, eşlerden biri için kişisel kullanıma yarayan eşyalar, manevi tazminat alacakları ile kişisel malların yerine geçebilecek değerler kişisel mal olarak kabul edilir.
Katılma Alacağı Hesaplaması Nasıl Yapılır?
Katılma alacağı nedir? Katılma alacağı hesaplaması örnek verilecek olursa; Türk Medeni Kanunu ve Yargıtay içtihatları ile ortaya konulmuş bir sıraya göre uygulanır. Bu sıralamaya göre;
İlk etapta eşlere ait olan kişisel mallar ile evlilik birliği süresince edinilmiş mallar ayrılır. Çünkü katılma alacağı ancak edinilmiş mallar açısından mümkündür.Edinilmiş malların tespiti sonrasında Türk Medeni Kanunu 229. Madde düzenlemesine göre “eklenecek değerler” mal varlığına dahil edilir. Eklenecek değerler ise, eşlerden birinin kanuni mal rejiminin bitiminden önceki bir yıl içinde diğer eşin rızası olmaksızın, olağan sayılan hediyeler dışında gerçekleştirdiği karşılıksız kazandırmalar ile eşlerden birinin mal rejimi devam ederken diğer eşe ait katılma alacağını azaltmak amacıyla yaptığı devirleri kapsar. İşte bu değerlerinde edinilmiş mallar arasına dahil edilmesi gereklidir.Eklenecek değerlerin de mal varlığına katılması sonrası Türk Medeni Kanunu 230. Madde düzenlemesine göre denkleştirme yapılması gereklidir. Kanuni düzenlemeye göre, bir eşin kişisel mallara ilişkin borçları edinilmiş mallardan veya edinilmiş mallara ilişkin borçları kişisel mallarından ödenmiş ise, tasfiye sırasında denkleştirme istenir.Bu işlemler sonrasında meydana çıkan mal varlığından bu mallara ilişkin borçların çıkarılması gereklidir. Bu borçlar da çıkarıldıktan sonra kalan miktar Türk Medeni Kanunu 231. Maddesine göre “artık değer” olarak adlandırılır. Bu şekilde ortaya çıkan artık değerin yarısı, her bir eşin katılma alacağı miktarını oluşturur. Bu nedenle katılma alacağına, artık değere katılma alacağı adı da denir.
Boşanmada Kusurun Katılma Alacağına Etkisi Var mıdır?
Katılma alacağı nedir? Genel kural olarak boşanmada kusurun ve kusur derecesinin katılma alacağı davasına bir etkisi yoktur. Ancak bu duruma bir istisna Türk Medeni Kanunu 236/2 maddesinde getirilmiştir.
Madde düzenlemesine göre “Zina veya hayata kast nedeniyle boşanma halinde hâkim, kusurlu eşin artık değerdeki pay oranının hakkaniyete uygun olarak azaltılmasına veya kaldırılmasına karar verebilir” hükmü getirilmiş ve boşanma kararı zina ya da hayata kast nedeni ile verilmişse, kusurlu eş yönünden hâkime katılma alacağını azaltma ya da kaldırma yetkisi verilmiştir.
Katılma alacağı davasında görevli mahkeme, Aile Mahkemesidir ve katılma alacağına ilişkin davalar yönünden 10 yıllık zamanaşımı süresi vardır. Katılma alacağı Yargıtay kararı sonrasın zamanaşımı süresi mal rejiminin sona erdiği tarihte başlar. Yani bir başka ifade ile mal rejiminin boşanma ya da ölüm ile sona ermesinden itibaren 10 yıl içinde katılma alacağı isteminin yapılması gereklidir. Edinilmiş mallara katılma alacağı dava dilekçesi örneği için tıklayınız.
