İnsan yaşantısına bilerek ve isteyerek yani kasti bir şekilde son verilmesi biçiminde oluşan Kasten İnsan Öldürme suçu için belirlenen cezalar nelerdir? Bu suçun Hukuk sistemimiz içerisinde düzenlenmiş basit hali ile nitelikli halleri hangileridir?
Kasten öldürme suçu, tüm dünya ülkelerinde olduğu gibi bizim kanun sistematiğimiz içerisinde de ağır cezalar ile müeyyide altına alınmış bir suçtur. Bu suçun oluşumu için, bir insanın hayatının kasti biçimde sona erdirilmesi gerekir. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu 81. Madde düzenlemesinde bu suçun temel yani basit haline yer verilmiştir. TCK 81. Madde düzenlemesinde ise bu suçun nitelikli halleri ayrıntılı olarak ve tek tek sayılmıştır.
Suç Düzenlemesi ile Korunan Hukuki Değer Nedir ?
Hukuk sistematiğimiz içerisinde Türk Ceza Kanunu kapsamında “Kişilere Karşı Suçlar” kısmında düzenlemesi yapılan Kasten İnsan Öldürme suçu ile korunan asıl değer, evrensel hukuk düzeni içerisinde de en önemli insan hakkı olarak yer alan, insanların “ yaşam hakkı” olarak sayılır.
Kasten İnsan Öldürme suçunu, Taksirle Ölüme Sebep olma suçundan ayıran asıl özellik ise suç failinin, ortaya çıkacak ölüm neticesini bilmesi ve bu neticeyi isteyerek bir insanın hayatına son vermesi hali bulunur.
Kasten İnsan Öldürme Suçu İçin Belirlenen Ceza Nedir ?
5237 sayılı Türk Ceza Kanunu Madde 81’de ayrıntılı olarak düzenlenen Kasten İnsan Öldürme suçunun temel yani basit haline karşılık öngörülen ceza, “Müebbet hapis” olarak belirlenerek madde metnine işlenmiştir.
Kasten İnsan Öldürme suçu kime karşı işlenebilir sorusuna verilecek yanıt ise; bu suçun sağ olarak dünyaya gelen her kişi aleyhine işlenebileceğidir.
Bu suç ayrıca serbest hareketli bir suçtur. Serbest hareketli suç ise icrai bir hareket ile işlenme imkanı yanında ihmali bir hareketle de işlenme imkanı olan suç demektir. Yani Kasten İnsan öldürme suçu gerek icrai şekilde (yapılmaması gereken bir hareketin yapılması) ve gerekse de ihmali bir biçimde (yapılması gereken bir eylemin yapılmaması) işlenebilir.
Türk Ceza Kanunumuz kapsamında oldukça geniş bir şekilde tanımlanan silah kavramı içinde sayılabilecek bir alet ile öldürme suçunun işlenmesi durumunda da ceza, suça karşılık belirlenen temel ceza yani Müebbet hapis cezasıdır. Kasten öldürme suçunun silah ile işlenmesi hukuk sistematiğimiz içerisinde öldürme suçunun temel hali kapsamında değerlendirilir.
İhmali Davranışlar İle Kasten İnsan Öldürme Suçunun İşlenmesi
İhmali bir davranışla Öldürme suçu Türk Ceza Kanunu madde 83’de düzenlenmiştir. Bu anlamda kişinin yükümlülüğü kapsamında olan bir davranışı yerine getirmemesi suretiyle, ortaya çıkan ölüm neticesinden sorumlu tutulabilmesi için bu ihmali davranışın, icrai hareket ile eşdeğer tutulabilmesi gerekir.
Yani ihmali hareketin bu şekilde kabulü için;
Sözleşmeden kaynaklı bir yükümlülük var olmasına karşın, bu mecburi yükümlülüğün gerçekleştirilmemesi ( Örneğin kendi bakımını gerçekleştiremeyecek kadar hasta olan bir kişiye bakmak için tutulan bakıcının, hastaya yemek vermemesi nedeniyle ölümün gerçekleşmesi durumu)Yasadan kaynaklı doğan bir yükümlülük bulunmasına karşın bunun gerçekleştirilmemesi (Örneğin yeni bebeği olan annenin, onu yalnız bırakarak tatile gitmesi neticesi bebeğin açlık sebebiyle ölmesi durumu)Önceki bir hareket ile yaşamsal tehlikeye sebep olunmasına rağmen daha sonra yapılması gerekenler noktasında ihmalde bulunulması (Örneğin kaza ile yaraladığı bir yaralıyı orada bırakarak kaçma sonrasında olay yerinde kalan yaralının kan kaybı sebebiyle ölmesi durumu)
Hallerinden birinin varlığı aranır. Bu hallerden herhangi birinin gerçekleşmesi şeklinde ihmali bir davranışta bulunan kişi, ihmali hareket ile kasten insan öldürme suçunun faili olur.
İhmali Davranış İle İşlenen Kasten İnsan Öldürme Suçunda Ceza
Anlatılan şekilde gerçekleşen suçlar yönünden yasal düzenleme mahkemeye geniş bir takdir hakkı vermiştir.
Bu kapsamda ihmali davranış ile öldürme suçlarında; ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına karşılık yirmi yıldan yirmi beş yıla kadar hapis, Müebbet hapis cezasına karşılık on yıldan on beş yıla kadar hapis cezalarına hükmedilebilir.
Yine Mahkeme, olayın oluş durumunu gözetmek suretiyle bu indirimleri yapabileceği gibi hiçbir indirimde yapmayabilir.
Kasten İnsan Öldürme Suçu İçin Belirlenen Nitelikli Haller
Kasten İnsan Öldürme suçu yönünden nitelikli durumlar olarak kabul edilen haller Türk Ceza Kanunu madde 82. kapsamında detaylı şekilde tek tek sayılarak belirlenmiştir. Kasten öldürmenin nitelikli halleri ise;
Tasarlayarak Kasten İnsan Öldürme,Canavarca his ile ya da Eziyet çektirmek suretiyle İnsan Öldürme,Kan gütme saikiyle İnsan Öldürme,Töre saikiyle İnsan Öldürme,Kamu görevlisinin kasten öldürülmesi,Gebe olduğu bilinen bir kadının kasten öldürülmesi,Çocuğun ya da beden veya ruh bakımından kendini savunamayacak durumda olan kişinin kasten öldürülmesi,Üstsoy, altsoy, kardeş ya da eşin kasten öldürülmesi,Bir suçu gizleyebilmek veya suçun delillerini ortadan kaldırmak ya da suçun işlenmesini kolaylaştırmak veya yakalanmamak için insan öldürme,Bir suçun işlenememesinden duyulan infial ile insan öldürme,Yangın, batırma, su baskını, bombalama veya tahrip ya da nükleer, biyolojik, kimyasal silah kullanarak insan öldürme
Sınırlı sayılı olarak sayılan bu hallerinden birinin oluşması durumunda artık Kasten İnsan Öldürme suçunun nitelikli durumlarından bahsedilir ve verilecek cezada nitelikli öldürme suçuna göre belirlenir.
Nitelikli Kasten İnsan Öldürme Halleri İçin Belirlenen Ceza
5237 sayılı Türk Ceza Kanunu Madde 82’de kasten insan öldürme suçunun nitelikli halleri teker teker sayılarak belirlenmiştir. Bu suçun işlenmesi durumunda, suç faili için belirlenen ceza ise ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası olarak kanunda karşılığını bulmuştur.