Ceza hukukunda yer alan hukuki düzenlemelerden biri olan Kanun Yararına Bozma nedir? Kanun yararına bozma için kim, nasıl başvurur? İşte, merak edilen yönleriyle 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu 309. madde de düzenlenmiş bulunan ve olağanüstü bir kanun yolu olan “Kanun Yararına Bozma”…
Kanun Yararına Bozma Nedir?
Kanun yararına bozma Ceza Muhakemesi Kanunu 309. maddede tanımlanmıştır ve şu maddelerle düzenlenmiştir:
” (1) Hâkim veya mahkeme tarafından verilen ve istinaf veya temyiz incelemesinden geçmeksizin kesinleşen karar veya hükümde hukuka aykırılık bulunduğunu öğrenen Adalet Bakanlığı, o karar veya hükmün Yargıtayca bozulması istemini, yasal nedenlerini belirterek Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına yazılı olarak bildirir.
(2) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, bu nedenleri aynen yazarak karar veya hükmün bozulması istemini içeren yazısını Yargıtayın ilgili ceza dairesine verir.
(3) Yargıtayın ceza dairesi ileri sürülen nedenleri yerinde görürse, karar veya hükmü kanun yararına bozar.”
Şeklinde tarif edilmiştir. Yani hakim ya da mahkeme tarafından verilen ve de istinaf ya da temyiz incelemesinden geçmeden kesinleşen karar veya hükümler yönünden kanun yararı için bozma yoluna gidilebilir. Bu anlamda kanun yararına bozma başvurusuna konu olacak karar ya da hükümde yer alan usul hukukuna veya maddi hukuka ilişkin aykırılıklar nedeniyle bu yola başvurulabilir.
Kanun Yararına Bozma Başvurusu Nasıl Yapılır?
Ceza Muhakemesi Kanunu’nun açık düzenlemesi uyarınca kanun yararına bozma başvurusunda bulunmaya yetkili makam Adalet Bakanlığı’dır. Ancak, yargılama esnasında istinaf ya da temyiz incelemesinden geçmeyen karar ya da hükme ilişkin Cumhuriyet savcısı, sanık, şikayetçi ve katılan da Adalet Bakanlığı’ndan kanun yararı için bozma başvurusu yapması için talepte bulunabilirler. Adalet Bakanlığı, bu kişilerin talebi ile ya da talebin içerdiği hukuki görüşler ile bağlı değildir.
Adalet Bakanlığı kendiliğinden ya da ilgilisinin talebi üzerine gerek görürse, karar ya da hükmün Yargıtay tarafından bozulması istemini, yasal nedenlerini de belirtmek suretiyle Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’na yazılı şekilde bildirir. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı ise, Adalet Bakanlığı tarafından gönderilen istem yazısında gösterilen yasal nedenleri aynen yazmak suretiyle karar ya da hükmün bozulması talebini içeren yazısını Yargıtay’ın ilgili ceza dairesine gönderir.
Kanun yararına bozma başvurusunda gösterilen nedenler Yargıtay ilgili ceza dairesi tarafından yerinde görülürse karar ya da hüküm yasa yararına bozulur, yerinde görülmezse bu kez kanun yararı için bozma istemi reddedilir.
Kanun yararı için bozma, yalnızca hakim ya da mahkeme tarafından verilen ve maddi hukuka ya da usul hukukuna yönelik önemli hukuka aykırılıklar barındıran kararlar aleyhine başvurulabilen bir kanun yoludur. Bu sebeple, Cumhuriyet başsavcılıklarınca verilen kovuşturmaya yer olmadığına dair kararlar ya da idari yaptırım kararlar yönünden ise kanun yararına bozulması yoluna gidilemez.
İlginizi Çekebilir: Tüketicinin Korunması Kanunu Kapsamında Yapılan Değişiklikler Neler Getiriyor?