Hemen her insan için ciddi bir sağlık riski oluşturan kalp krizi , dikkat edilmediğinde ölümcül olabilmekte ve hayati tehlike oluşturabilmektedir. Kalp krizinde, koroner arterlerde oluşabilecek bir tıkanıklık, kalbe ulaşmak isteyen kan akışını kesmekte ve insanda kalıcı hasarlara hatta ölümlere neden olabilmektedir.
Üç tür koroner arter hastalığı , kalp krizine neden olmaktadır. Buna göre;
ST Segment yükselmesi miyokard infarktüsü (STEMI)STI Segment yükselmesiz miyokard infarktüsü (NSTEMI) Koroner arter spazmı
Kalp Krizi Nasıl Oluşur?
Kalp krizini önlemek için öncelikle kalp krizi nedir , kalp krizi nasıl oluşur sorusunun cevabını bilmekt gereklidir. Koroner arterler, kanı kalbe taşıyarak, kalbin çalışmasını sağlar. Koroner arterlerde oluşan bir tıkanıklık, kanın kalbe akışını kısıtlamakta ve miyokard enfarktüsü yani kalp krizi oluşmaktadır. Göğüs hastalıkları bölümünde teşhis edilen hastalık kan damarları içinde; yağ, kolesterol gibi maddeler oluştuğunda, tıkanıklıklar başlar. Plak adı da verilen bu birikintiler, hasar görmekte ve trombositler serbest kalmaktadır. Trombositler kanın pıhtılaşmasına neden olur. Bu sayede kan akışını engelleyen birikinti yani plaklar etrafında toplanan trombositler, kalp kasının hasar almasına neden olur.
Kalp kasının aldığı bu hasarın büyüklüğü, tıkanmanın boyutuna bağlıdır. Kan, kalbin önemli bölümüne ulaşamadığında, oluşacak hasar çok daha büyük olmaktadır. Kalp durması ile kalp krizi karıştırılmaktadır. Kalp durması , kalbin aniden durmayı bıraktığında oluşan bir durumdur.
Kalp Krizi Çeşitleri Nelerdir?
Kalp krizi üç şekilde meydana gelmektedir:
STEMINSTEMIKoroner arter spazmı
STEMI kalp krizi , acil dikkat isteyen şiddetli kalp krizi türüdür. Bu kalp krizi, koroner arterlerin tamamen tıkanmasıyla oluşur. Bu kalp krizinde kalbin geniş bir alanına kan ulaşmaz. Bu durum, kalbin çalışmasını durdurabilir.
NSTEMI kalp krizi , koroner arterlerin tıkanması durumunda, kan akışı büyük ölçüde kısıtlanmaya başlar. STEMI kalp krizine göre daha az tehlikeli olmasına rağmen, kalpte kalıcı hasarlara yol açabilmektedir.
Koroner arter spazmı, sessiz kalp krizi ya da dengesiz anjin olarak da adlandırılmaktadır. Kalp damarlarına bağlı olan arterler, kalbe kan gitmesini önler ya da kısıtlamaya başlar. Şiddeti diğer kalp krizlerine göre çok daha az şiddete sahiptir ve kalıcı hasar bırakmaz.
Kalp Krizi Belirtileri Nelerdir?
Hemen her yaşta geçirilebilecek bir hastalık olan kalp krizi belirtileri nelerdir sorusunun cevabını bilmek, hastalığın tedavisinde çok büyük öneme sahiptir. Peki, kalp krizi belirtileri nelerdir?
Kalp krizi geçiren kişi ani ve keskin bir göğüs ağrısı yaşayabilir. Göğüs kafesinin tam ortasında hissedilen bu keskin ağrı, kalp krizi belirtileri arasında en önemlisi ve en genelidir. Kalp krizi esnasında göğüste sıkışma, yanma ve sancı hissedilebilir. Kalp krizi geçirme vakalarında görülen bir diğer ortak belirti ise nefes darlığı çekme şeklindedir. Kalp krizi esnasında ayrıca aniden gelen baş dönmesi, soğuk terleme nöbetlerinin gelmesi ve mide bulantısı görülebilir. Bu durumlarda tanı yöntemleri arasında yer alan kendini gözlemlemeye başvurulmalı, kişi bu belirtileri tespit ederek en yakın hastaneye başvurmalıdır. Mümkünse bir yakını ile Acil servis aranarak hastane personelinin bulunulan yere gelmesi sağlanmalıdır.
Kalp Krizi Tedavisi Nasıl Yapılır?
Hangi tür kalp krizi olursa olsun, geçirilen tüm kalp krizlerinde acil tıbbi yardım yapılmalıdır. Kalp krizinin türüne göre tedavi uygulanmalıdır. Kalp krizi tedavisi içinde şu uygulamalar yapılmaktadır:
Pıhtılaşmayı önlemek için aspirinOksijen vermekKan akışının desteklenmesi için nitrogliserinGöğüste oluşan ağrıyı en aza indirme uygulamaları
Kalp krizine müdahale yapılırken daralan ya da tıkanan koroner arterlere, ince tüp ya da katater takılabilir. Bazı durumlarda stent takılabilir. Takılan bu stent, ileride oluşabilecek tıkanıklıkları önlemek içindir.Bazı kalp krizlerinde, cerrahi müdahale gerekir. Bu müdahale koroner arter bypass olarak adlandırılır. Yapılan bypass sayesinde kanın akışını düzenlenir ve kalbe ulaşması sağlanır.
Kimler Kalp Krizi Riski Altındadır?
Çoğu insanda kalp krizine karşı savunma daha düşüktür. Kalp krizi riski altında bulunan kişiler ise şu şekilde sıralanabilir:
Yüksek tansiyon sahibi kişilerÇok kilolu ya da obezite kişilerTütün ve tütün maddeleri içenlerYaş faktörü olan kişilerDiyabetli ve yüksek kan şekeri seviyeleri olan kişilerAilesinde kalp hastalığı olan kişiler
Kalp Krizini Önlemek İçin Neler Yapılabilir?
Kalp krizini önlemek mümkündür. Ancak bu her zaman mümkün değildir. Kalp hastalığı genetiktir. Kişinin yaşam tarzı, düzenli beslenme, sağlıklı beslenme, hareketli bir yaşam tercihi de kalp krizini önlemek için önemli adımlardır.Stresi azaltmak, tütün ve tütün maddeleri kullanmamak, normal kiloda kalmak, sebzeli ve meyveli, kepekli tahıllar, baklagiller, fındık ve yağlı balık besinlerinden tercih etmek de kalp krizini önlemek için birebirdir.