Geçtiğimiz günlerde aşırı kafein tüketimi ile halisünasyon arasındaki bağlantıyı ortaya çıkaran bir araştırma yapıldı. Araştırma sonuçlarına göre kahve bağımlıları halisünasyon görme konusunda diğerlerinden çok çok ileride. Halüsinasyona neden olan bitkiler arasındaki Ayahuasca, İboga ve Yopo ise bu araştırmaya dahil edilmedi. Çünkü bu bitkilerin halüsinasyona neden olduğu bilimsel olarak kanıtlanmıştır.
Uyanmak İçin Kafein Alıyoruz
Kafein tüketimi amaçlarından en önemlileri, enerji toplamak, konsantrasyonu artırmak ve uyanık halde kalmaktır. Özellikle erken saatlerde çalışmaya başlamak zorunda olan kişiler, kafein tüketimi konusunda bazen aşırıya kaçabilmektedirler. Vücudun alışkanlık kazanması nedeniyle de alınan kafein miktarı her geçen gün artmaktadır. Peki, kafein neden halüsinasyona neden olur?
Kortizol Üretimi Hızını Artırıyor
Vücuda kafein alımı karşısında insan bedeni savunma gerçekleştirerek kortizol üretimini artırmaktadır. Çay ya da kahve içtikten sonra vücudun daha enerjik ve uyanık olmasının neden ise kortizol miktarının artmış olmasıdır. Tamamı ile dengeler bütünü olan insan beyni, aşırı kortizol üretimi karşısında güçsüz kalarak aslında var olmayan ses ve görüntüler görme eğilimine girer. Çok fazla kafein tüketen kişiler, bulundukları ortamda aslında var olmayan görüntüler görebilir ya da sesler duyabilir.
Günlük Ne Kadar Kafein Tüketilmelidir?
Aşırı kafein tüketimi demek, günlük 300 miligram kafeinden fazlasını tüketmek demektir. Hamilelik döneminde beslenme noktasında da dikkat edilmesi gereken kafein miktarı gebeler için 200 miligram ile 300 miligram arasındadır. 7 fincan kahve günlük 300 miligram kafein miktarını doldurmuş olmaktadır. Eğer çay içen bir kişi söz konusu ise 3 fincan çayda 47 mg kafein bulunduğu bilinmelidir.
Kortizol Değeri Nasıl Yükselir?
Vücuda kafein alımı sırasında otomatik olarak üretilmeye başlayan kortizol hormonu, kafein miktarının artırılması sonucunda daha çok üretilmektedir. Normal koşullarda heyecanlanma ya da stres anında üretilen kortizol üretimi yüksek seviyeye ulaştığında ise halüsinasyon görmek çok daha kolay hale gelir.
Kafein Halisünasyon İlişkisi Araştırıldı
Durham Üniversitesi Psikoloji Bölümü ‘nde Dr. Charles Fernyhough liderliğinde yapılan çalışmaya 20 yaşlarında 214 öğrenci katıldı. Sigara kullanmayan kişiler arasından seçilen bu deneklere aşırı kahve tüketimi denendi. Öğrencilerin yalnızken oldukları ortamda gölge gördükleri ve gaipten sesler duydukları ortaya çıktı. Araştırma ile ilgili açıklama yapan Fernyhough şu notları paylaştı:
Çalışmamız kafein alımı ile öğrencilerde halüsinasyon-pronezite arasında bir ilişki olduğunu gösteriyor. Kafein tüketiminin ve genel olarak beslenmenin halüsinasyon üzerinde bir etkisi olup olmadığını belirlemek için daha fazla çalışma gerekmektedir.
Aynı Üniversite’de görev yapan Dr, Simon Jones ise bu konuyu şu şekilde açıkladı:
Halüsinasyonlar mutlaka akıl hastalığının bir işareti değildir. Çoğu insan, orada kimse olmadığında kısa sesler duyma tecrübesini yaşayabilir. İnsanların çoğu bununla iyi başa çıkar ve normal hayatlarına devam eder. Bununla birlikte, bu deneyimlerden rahatsız olanlara destek ve tavsiye sunabilecek kuruluş vardır. Eğer yaşantımızı zorlaştıran ve bizi tedirgin eden halüsinasyonlar görüyorsak veya şüphelenmemize neden olacak olaylar başımızdan geçiyorsa acilen uzman tavsiyesi alınmalıdır. Uzmanlar halüsinasyon gören insanların genellikle kafein içeren ürünleri çok daha fazla kullandığını düşünmektedir.
Kafein İçeren Gıdalar Nelerdir?
Kafein filtre kahve ile özdeşleşmiş bir besin maddesidir. Uyarıcı etkisi ve enerji verici yönü ile bilinen kafein bağımlığı durumunda kişiye hem fizyolojik hem de psikolojik olarak bazı problemler oluşturabilir. Peki, hangi besinlerde kafein vardır? Kafein içeren bitki çayları hangileridir? İşte, detaylar!
1 – Filtre Kahve
Uyanık kalmayı sağlaması ile bilinen filtre kahve kafein deposu desek, yeridir. Öyle ki bir fincan filtre kahve içerisinde 150 ile 200 mg arasında kafein bulunmaktadır. Bu nedenle kahve fincanı hesabı yaparken filtre kahve tüketenlerin günlük 2 fincanı aşmamaları önemlidir.
2 – Çikolata
Kafein içeren gıdalar arasında bilinen, enerji verici özelliği tanınan çikolatanın 50 gramlık bir diliminde 30 ile 35 mg arasında kafein bulunmaktadır. Bu noktada çikolatanın ambalajında yer alan bilgi dikkate alınmalıdır.
3 – Neskafe
200 ml boyutundaki bir fincan neskafe içerisinde ortalama 75 mg kafein bulunmaktadır. Bu yönü ile filtre kahveden daha masum olan neskafe içerisinde süt katılarak daha seyrek bir çözelti oluşturulabilir.
4 – Çay
Bir fincan çay içerinde 15 – 16 mg kafein bulunmaktadır. Çayın seyrek ya da demli içiliyor olması da bu oranda değişiklik oluşturabilmektedir. Bu nedenle demli çay içenlerin gün içerisinde içtikleri miktara dikkat etmeleri gerekmektedir.
5 – Kola
1 kutu kola içerisinde ortalama 45 ile 50 mg kafein bulunmaktadır. Diyet kolada bu oran 38 – 45 mg olurken, 1 kutu soğuk çayda 75 mg kafein bulunmaktadır.
6 – Yeşil Çay
Kafein içeren bitki çayları arasında bulunan yeşil çayın bir fincanlık miktarında 10 ile 14 mg kafein bulunmaktadır. Bu noktada özellikle hamilelikte beslenme programı yapılırken günde 1 fincanın geçilmemesi gerekmektedir.
Günde 7 bardaktan fazla kahve tüketimi aşırı doz kafein tüketimine neden olduğu için kişide baş ağrısı, gözlerde kararma ve halüsinasyona sebep olur. Çok fazla kahve içen kişilerde görülen halüsinasyon kişinin yemek yeme bozukluğu yaşaması ile de ortaya çıkabilmektedir. Dengesiz ve sağlıksız beslenen kişilerin besin yetersizliği yaşadığı noktada halüsinasyon görülebilmektedir.