John D. Rockefeller (1839-1937), Amerikalı bir iş adamı, sanayici ve filantropisttir. Hayatının büyük bölümünde petrol endüstrisinde faaliyet gösteren Rockefeller, Standard Oil Company’nin kurucusu olarak tanınır. 19. yüzyılın sonlarından itibaren petrol endüstrisindeki hakimiyetiyle, dünyanın en zengin ve en etkili kişilerinden biri haline geldi. Rockefeller, servetini büyük ölçüde petrol üretimine, rafine etmeye ve dağıtmaya dayalı işletmeler aracılığıyla oluşturdu. Ancak, hayatı boyunca büyük bir hayırseverlik faaliyeti yürüterek, eğitim, sağlık ve araştırma alanlarında önemli katkılarda bulundu. John D. Rockefeller, hem iş dünyasındaki başarıları hem de cömertliği ile tanınan bir lider olarak hatırlanmaktadır.
Amerikalı iş adamı John D. Rockefeller, iş dünyasının iki önemli kurumunu oluşturmaktan sorumluydu. Biri – hayırseverlik – ve diğeri de karteller. Tarihte ilk büyük petrol şirketinin kurucusu olan Standard Oil, Rockefeller, hayatı boyunca görünüşte zıt iki tavrı bir araya getirdi.
Bir yandan, her zaman Kilise ve diğer yardım kuruluşlarına katkıda bulunmuştur. Öte yandan, rekabeti ortadan kaldırmak için gizli anlaşmalar ve tehditler gibi etik dışı uygulamalardan yararlanılmıştır.
1839’da New York’un küçük Richford kasabasında doğan John D.Rockefeller, sıfırdan bir imparatorluk inşa eden girişimcinin prototipidir. Bir esnaf ve ev hanımının oğlu, erken yaşta ev işlerine yardım etmeye başladı ve avantajlı olduğu sürece, tatlı patates, hindi ve hatta komşularına borç para vererek fazladan para kazandı. 16 yaşındayken, bir iş yapmak için neye ihtiyacı olduğunu öğrendiği ilk muhasebeci olarak işe başladı.
John D. Rockefeller 1859’da ilk işini açtı. Ortağı Maurice B. Clark ile birlikte, 4.000 dolar topladı ve toptan gıda sektöründe faaliyet göstermeye başladı. Dört yıl sonra, ikisi, 1863’te açılan Cleveland şehrinde bir petrol rafinerisi inşa etmek için şubeleri değiştirmeye ve kimyager Samuel Andrews ile ortak olmaya karar verdiler. İki yıl sonra, Rockefeller, Clark’ın rafinerideki rolünü 72.500 dolara satın aldı.
Petrol imparatoru
John Davison Rockefeller, stratejik bir anda rafineriyi devraldı. O sırada yakıt olarak kullanılan balina yağı çok pahalıydı ve bu da yeni enerji kaynaklarının keşfedilmesine yer açtı. Amerikan İç Savaşı’nın 1865’te sona ermesiyle petrol, demiryolları ve yakıtla çalışan endüstrilerin inşası ile Amerikan ekonomisinin Batı’ya doğru genişlemesi için hayati bir kaynak olarak ortaya çıktı. Girişimci fırsatları nasıl değerlendireceğini biliyordu. Şirkete borç alan ve yeniden yatırım yapan John D Rockefeller, dünyanın en büyük petrol rafinerisine sahip oldu.
Francesco Matarazzo dünyanın en zengin 5. limancısıydı. Mercedes-Benz’in yaratıcısı, ‘Magnata das flores’ ın çevrimiçi satışlarla 26 milyon dolar kazandığı araçları rehin vermesi gerekti
1870 Haziran’ında, önümüzdeki yıllarda neredeyse tüm ABD rafinerilerinin ve petrol taşıyıcılarının yöneticisi olacak yeni bir şirket olan Standard Oil’i açtı. O sırada John Davison Rockefeller, şirketinin pazara katılımını arttırmak ve aşamalı olarak rekabeti ortadan kaldırmak için daha agresif uygulamalar uygulamaya başladı.
Diğer petrol üreticileri ile ortaklaşa, petrol taşımacılığı için navlun fiyatlarını kontrol etmek için bir kartel oluşturmayı amaçlayan bir demiryolu şirketi olan South Improvements Company’nin kurulmasıyla başladı. Bağımsız üreticiler, taşıyıcı tarafından benimsenen uygulamalara karşı protestolar ve hatta boykotlar yaptılar, bu da John Davison Rockefeller ile ilişkili şirketlere % 50 indirim yaptı. Standard Oil’in demiryoluna katılımını keşfettiklerinde girişimci geri adım attı.
Bununla birlikte, Güney İyileştirme Şirketi ile olan soğukluk John Davison Rockefeller‘in ivmesini azaltmadı. Rakip rafinerileri almaya devam etti ve rekabeti kazanmak için petrolünü göndermesi için iadelere zorladı. Ayrıca kendisine yarar sağlayan ilan edilmiş düşmanlarla bile gizli anlaşmalar yaptı.
Şirket rakipleri ve çeşitlendiren işi birleştirerek büyüdü: Standard Oil, petrol jölesinden sakıza kadar her şeyi üretti, ayrıca kendi tedarik ağı ve boru hatları ile çalışıyordu. Böylece, 1870’lerin sonunda, şirket hali hazırda ABD’de rafine ve pazarlanan petrolün% 90’ından sorumluydu. Şirketinin tartışmalı uygulamaları hakkında soru sorulduğunda şöyle cevap verecekti: “Bizim kadar büyük bir işletmede, bazı şeyler onayımız olmadan gerçekleşir. Ama bilgimize gelir gelmez onları düzeltiriz. “
Megacorporations Dönemi
1882 yılında, John Davison Rockefeller avukatları girişimcinin imparatorluğunu oluşturan çeşitli şirketlerin kontrolünü merkezileştirmek için yenilikçi bir yol yarattı: Aynı sektördeki birkaç şirketi kontrol eden bir güven oluşturma, fiyatları kontrol etmek ve her türlü rekabetin gelişmesini engellemek. Standart Petrol Güveni Megacorporasyonlar döneminde başladı. John Davison Rockefeller dahil sadece dokuz kişi 41 şirkete komuta etti.
Amerika Birleşik Devletleri’nde Rockefeller Empire, 20.000 yerli kuyu, 4.000 km gaz boru hattı, 5.000 tanker ve 100.000’den fazla çalışanı içermektedir. Ancak 1880’lerden itibaren, Rusya ve Asya’daki yeni keşifler ABD petrol endüstrisinin önemini sorgulamaya başladı. Bu bağlamda, dünyadaki petrolün% 90’ını rafine eden John Davison Rockefeller, gezegendeki mevcut tüm petrollerin % 100’ünü kontrol etmekten vazgeçti. Fakat buna rağmen Avrupa’da hareket etmekten vazgeçti ve ilk modern çokuluslu şirketlerden biri oldu.
Megacorporations Dönemi
Bu zamanda bile, iş adamı, ham petrolün fiyatını etkilemeye çalışmakta, petrol depolama oranlarını pazar koşullarına uygun şekilde değiştirerek dolaylı kontrol etmeyi denedi. Ayrıca, boru hatlarında depolanan ve çoğu zaman tahmin edilen petrol sertifikalarının verilmesini de sipariş etmeye başladı. Sonraki on yılda, John Davison Rockefeller demir cevheri keşif ve taşımacılık işini genişletti ve başka bir işyeriyle çarpışma kursuna girdi: Andrew Carnegie. Çılgınca genişlemenin ortasında, Rockefeller emekliliğini hazırlamaya başladı, bu sadece 1911’de gerçekleşecekti.
Yaşamının son safhasında, kendisini erken tahsis ettiği bir etkinliği yoğunlaştırdı: Hayırseverlik. John Davison Rockefeller, Yale, Harvard ve Columbia gibi bazı üniversitelere, eğitim, sağlık ve sanat gibi diğer birçok alanda projelere fon sağladı. Sonunda, 1913 yılında, bugün dünyanın en büyük ve en önemli hayırsever kuruluşlarından biri olan Rockefeller Vakfı’nı kurdu.
John D. Rockefeller İle İlgili Bilinmeyenler
Bu kadar büyük bir servet inşa eden bir ailenin temeli olarak etkili erkeklere sahip olduğunu düşünebilirsiniz, değil mi? Ama değil. Dünyanın ilk milyarderi olacak olan adamın babası Bill Rockefeller, tıbbi amaçlara hizmet ettiğini iddia ettiği işe yaramaz iksir satan insanlara ülke çapında seyahat eden bir dolandırıcıydı. 30 yaşından önce John Davison Rockefeller zaten başarılı bir girişimciydi.
Sadece yirmi yaşında, John Davison ilk şirketini çoktan kurmuştu; yirmi dört yaşına geldiğinde, kentin ilk petrol rafinerisini satın aldı ve otuzda, yıllarca pazarın yüzde 90’ından fazlasıyla Amerikan petrolünde tekel olan Standart Petrol Şirketi’ni kurdu.
Rockefeller hanedanı böyle başladı, bugün yaklaşık 10 milyar dolarlık kolektif servete sahip 200’den fazla kişiyi kapsıyor ve Forbes dergisine göre tarihin en zengin ailelerinden biri.
John D. Rockefeller, Bill Gates’in dört katı bir servete sahipti.
Yüz yıl yaşama hedefi neredeyse gerçekleşti. John doksan yedi yaşında öldü ve o zamanki serveti (1937) ABD’nin toplam ekonomik çıktısının yüzde 1,5’ini oluşturuyordu. Yaklaşık 340 milyar dolarlık bir değer! Bill Gates’in dört katı, hatta dünyanın en zengin adamı Jeff Bezos’un iki katı.
Otantik bir eksantrik olarak, John Davison Rockefeller‘ın bazı manyaları vardı.
Büyüdüğü zaman, Rockefeller’in babası, ön yüzünde gördüğü herkese jeton verirdi: Fakir, zengin, katipler de dahil olmak üzere herkes bu jetonlardan faydalnırdı. Hatta bir tane lastik endüstrisi milyoneri Harvey Firestone’a verdi. Rockefeller ayrıca ilk işine başladığı günü kendi doğum gününden daha fazla coşkuyla kutladı. Her yıl, 25 Eylül, İşçi Bayramı şirketlerinde kutlandı.
İş adamı ayrıca bir damla alkol veya sigara içmedi ve hayatı boyunca yaşamını bu kurallar çerçevesinde sürdürerek hayatını kaybetmiş, 97 yıla birbirinden değerli başarılar sığdırmıştır.