Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de, Kovid-19 salgın sürecinde ekonomik anlamda alınan tedbirler ile vatandaşlar ve çalışanlar desteklenmeye çalışılıyor. Bu kapsamda küresel Korona pandemisi ile yapılan mücadelenin önemli bir boyutunu da alınan ekonomik tedbirler oluşturuyor. Covid-19 salgını nedeni ile yaşanan işyeri kira sözleşmeleri ödeyememe sorunu karşısında neler yapılacak? Kiraya veren ile kiralayan hakları nelerdir ? İşte, detaylar!
Ülkemizde sosyal izolasyonun sağlanması amacı ile lokanta, eğlence yeri, berber gibi iş yerlerine getirilen sınırlamalar ve sokağa çıkma kısıtlamaları kapsamında, kiracı olarak işyeri bulunan kişiler ise işyerleri için ödeyecekleri kiraları kara kara düşünüyorlar.
Bu konuda daha önce sitemizde 24.03.2020 tarihinde yayınlanan Corona Virüsün Mücbir Sebeple Kira Sözleşmesi Üzerinde Etkisi başlıklı yazımızda, iş yeri kiracılarının mücbir sebebe dayanarak mevcut olan kira sözleşmeleri için uyarlama talebinde bulunabileceğine dair ayrıntılı bir bilgilendirme de bulunmuştuk.
Bugünkü yazımızda ise, daha önceki bilgilendirme yazımızdan sonra kabul edilerek yürürlüğe giren ve işyeri kira sözleşmeleri içerisinde belirlenen kira borçlarının ödenememesi sebebi ile tahliye yasağı da getiren, 26.03.2020 günü Resmi Gazetede yayımı yapılan 7226 Sayılı Kanun’un Geçici 2. Maddesinde ki düzenlemenin, işyeri kiraları üzerine olan etkisini ele alacağız.
Bu geçici düzenleme ile işyeri kiraları hakkında getirilen yenilikler nelerdir? Kiracıların ve kiraya verenlerin bu düzenleme kapsamında hakları nedir? Geçici düzenleme hangi tarih aralığını kapsar? Bu süreçte dikkat edilmesi gereken şeyler nelerdir ?
Yeni Yasal Düzenleme ile Geçici Olarak İşyeri Kira Sözleşmeleri Fesih ve Tahliye Edilme Yasağı
7226 sayılı ‘Bazı Kanunlarda Değişiklik yapılmasına Dair Kanun’ Geçici 2. Maddesi ile 1 Mart 2020 ile 30 Haziran 2020 tarihine kadar muaccel olan kira bedeli ödenmemesinin, kira sözleşmesi için fesih ve tahliye nedeni oluşturmayacağına yönelik bir hüküm getirilerek yürürlüğe girdi. Artık iş yeri kiracıları bu dönemde ödeyemedikleri kira borçları sebebi tahliye riski ile karşı karşıya kalmayacaklar.
Daha Önceki Yasal Durum
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu madde 315 düzenlemesi uyarınca, Kiracı muaccel hale gelen kira bedelini ya da yan gideri ödemezse, kiracıya yazılı olarak süre verilerek (Çatılı iş yerlerinde 30 günden az olamayacak şekilde) kira sözleşmesini fesih ile birlikte, Yine aynı Kanunun 352/2 maddesi uyarınca da, bir kira yılı içinde kira bedelini ödemeyen kiracıya iki haklı ihtar ile kira sözleşmesini fesih ve tahliye imkanı genel olarak bulunmaktadır.
Bu anlamda ayrıntılı bilgileri daha önce sitemizde, ev sahiplerinin kira bedelini ödemeyen kiracıları tahliye yöntemlerine dair bilgilendirme içeren 06.03.2020 tarihinde yayınlanan Kira Sözleşmesi, Kira Ödenmeme Sebebiyle Tahliye Davası ve Kira Ödemeyen Kiracının Tahliye Edilme Yöntemleri başlıklı yazımızda siz değerli okuyucularımızla paylaşmıştık.
7226 Sayılı Kanun Geçici 2. Madde Düzenlemesi
26 Mart 2020 günü Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren yasal düzenleme sonrası kabul edilen Kanunun Geçici 2. maddesi düzenlemesi ile, işyeri kira sözleşmelerinde belirtilen kira bedelinin ödenememesi durumunda, kiraya verene ait olan sözleşme fesih ve tahliye hakları 1 Mart 2020 ile 30 Haziran 2020 tarihleri arasında askıya alınmıştır.
Şunu da belirtmek gerekir ki bu düzenleme sözleşmenin yapıldığı sırada 1 Mart 2020 ile 30 Haziran 2020 günleri arasını kapsar. Yani bu dönem arasında yer alan muaccel duruma gelen kiracının kira bedellerinin ödenmemesi durumunu kapsar. Belirtilen tarih aralığı dışında kalan daha önceki ya da sonraki kira borçları yönünden ise uygulanamaz.
Ayrıca belirttiğimiz bu düzenleme, tüm iş yeri kiraları için getirilmiş genel bir düzenleme olup, iş yerinin niteliği (otel, fabrika, mağaza, dükkan gibi) durumu etkilemez. Bu kapsamda yalnızca çalışamayan iş yerleri gibi bir kısıtlama da getirilmemiş ve tüm iş yerleri düzenleme kapsamına alınmıştır.
Konut Kiraları Düzenleme Kapsamı Dışında
Ancak burada önemle belirtmekte fayda vardır ki, kira bedelinin ödenememesi halinde geçici olarak getirilen kira sözleşmesinin fesih edilememesi ve tahliye edilememe durumu yalnızca iş yerleri için geçerlidir. Söz konusu konut kiraları bu kapsamda değerlendirilemez. Kiracının konut kira bedeli ödeme konusunda problem yaşaması durumunda yasal olarak koruma altına alınmış bir kira sözleşmesinin kiralananı fesih edilememe ya da tahliye edilememe yasağı bulunmamaktadır.
Kira Bedelini Ödeme Yükümlülüğü
Bu noktada belirtilmesi ve altı çizilmesi gereken en önemli konuların başında yine kira ödeme yükümlülüğünün devam edeceğidir. Yani daha doğru bir deyiş ile 7226 sayılı Kanunun Geçici 2. maddesi, iş yeri kiracılarının kira bedellerini ödeme yükümlülüklerini ortadan kaldırmaz. Kira alacağı varlığını sürdürmeye devam eder. Sözü edilen bu düzenleme ile sadece, herhangi bir nedenle kira borcunun ödenememesi halinde kira sözleşmesinin feshedilemeyeceği ve tahliyenin de mümkün olmadığı hükümlerine yer verilmiştir.
Bu hali ile iş yerini kiraya veren, süreç içerisinde ödenemeyen kira bedellerine ilişkin alacağını daha sonra talep hakkı olacağı unutulmamalıdır.
Devam eden Korona virüs salgını nedeni ile ekonomik anlamda olumsuz şekilde etkilenen iş yeri kiracıları için, tahliye yasağını inceleyen bu yazımız içeriği ile birlikte kira sözleşmelerinin uyarlanması taleplerine değinen 24.03.2020 tarihinde yayınlanan Corona Virüsün Mücbir Sebeple Kira Sözleşmesi Üzerinde Etkisi başlıklı yazımızın birlikte değerlendirilmesinin daha faydalı olacağı kanaatindeyiz.