Her şeyden önce verilmesi gereken ilk bilgi, insan gözü kaç megapixel sorusunun yanlış ya da yetersiz olduğudur. Göz, bir fotoğraf makinesinin kamerasının lensi gibi mekanik çalışma yapmaz. Öyleyse insanın gözünün kaç megapiksel ve insan gözünün çözünürlüğü ne kadar sorularımızdan yola çıkarak yazımızı çok daha fazla bilgi ile detaylandıralım.
Göz, elde ettiği anlık görüntüleri sürekli olarak hafızaya kaydederek çalışır. Gözü kameradan çok bir dedektife benzetmek daha mantıklı olabilir. Şöyle ki gözünüz sürekli hareket eder bir haldedir. Bu hareket nedeniyle bakmakta olduğu cismi, bir manzarayı ya da manzaranın çevresinde görünen renkleri de algılar. Görüntünün etrafında hareket etmesi neticesinde elde ettiği bütün bilgi parçalarını beyne iletir. Beyin gelen bütün bilgileri birleştirir. Sonuçta asıl resim gözde değil beyinde oluşur.
Yani göz megapikselle ölçülmesi çok da uygun olmayan son derece karmaşık bir sistemdir. Megapiksel birimi kullanarak göz çözünürlüğü hakkında bilgi edinmek, konuyu çok çok basite indirgemek olur. Bir başka deyişle insanın gözü kaç megapiksel diye sormak, gözünüzü hafife almak olur.
Kamera İçin Mekanik İnsan Gözü İçin Anatomi
Şöyle bir düşünüldüğünde, deneysel çalışmalarda yapılan hesaplamalara göre insan gözünde ortalama 5.000.000 algılayıcı reseptör bulunuyor. Bu 5 milyon algılayıcı reseptör sadece renk görünümü elde etmekten sorumludur. Bu durumda baştaki soru çerçevesinde ölçüm yapıldığında insan gözünde sadece renkleri ayırmak için 5 megapiksel kullanılır. Tabii ki bitmedi, göz ile elde edilen görüntünün net olması için çalışan tek renkli kontrast üzerinde işlem yapan 100.000.000 ince sinir dalları var. Bu nokta da dikkate alındığında en basit hesaplama ile elde edilen 105 MP gözü tanımlamak için kesinlikle yetersizdir. Çünkü dikkate alınması gereken nokta gözün bir kamera kadar basit bir sistem olmadığıdır.
Üstelik bütün bu veriler sadece tek bir göz için ve anlık görüntü için geçerli, oysa ki sizin iki gözünüz var!!!
Ve bu iki göz olabildiğince geniş bir sahadaki ayrıntıları yakalamak için sürekli hareket halindedir. Unutmayın kamera lensi sürekli hareket etmez. Bu nedenledir ki;
Tek bir gözle de çevredeki görüntüleri yakalamak mümkündür.Tek göz ile görüntüyü yakalamakta problem yaşanmaz.Tek göz ile yaşanan problem derinlik algısının biraz sekteye uğramasıdır.
Zaman zaman insanların başına gelen retina dekolmanı olarak adlandırılan sorun, gözün içinde ışık alan hücrelerin büyük bir miktarının hasar görmesidir. İşin ilginç tarafı bu kadar önemli bir yerdeki yüksek tahribata rağmen görüntü eksik olarak görülmez. Beyin görüntünün eksik kalan kısmı tamamlar. Bu durum kamera ile karşılaştırılacak olursa, kamera odağının yarısının kapatıldığını düşünün, bu şartlarda görüntü de yarım görünür. Fakat insan gözü böyle bir durumda bile, görüntüyü tamamlar.
Göz büyük bir organ olmamakla beraber üzerine az da olsa ışık düşer düşmez, yapması gerekeni yaparak, elde ettiği sinyalleri hızla beyne yollar. Oysaki yüksek megapikselli kameralarda kullanılan mercekler çok büyüktür ve karanlık bir ortamda insan gözüne kıyasla çok daha büyük bir sahayı görebilirler. Fakat göz kadar fazla detayı ayıramazlar. Bunu anlamak için dijital bir makinenin zoom yaptığı görüntüyü incelemek yerinde olur. Zoom yapılan karedeki detaylara, göz ile bakıldığında daha fazla ayrıntı ortaya çıkar.
İyi bir aydınlatma ile iki incecik çizgi arasında 0.01 derece mesafe olduğunda bunu ayırabilirsiniz. Bunu yatay görüş sahası 120 derece ve dikey açıda 60 derece gibi bir sahada olduğunu düşündüğünüzde, sizin yerinize bilim adamlarının yaptığı hesaplamalar sonucuna göre, sizin gözünüzle elde ettiğiniz görüntünün verisi 576 mega piksel gibi muazzam bir rakama denk gelir.
Öyleyse şimdi düşünelim.
İnsan gözü kaç megapiksel? İnsan gözünün çözünürlüğü ne kadar?
İnsan gözü kaç megapixel yada farklı soralım. Tam olarak insanın sahip olduğu gözleri kaç megapikseldir?
Cevap: 576 Megapiksel… Hiç bu rakamda kamerası olan bir telefon duydunuz mu? Tabii ki hayır… En son teknolojik araştırma çalışmalarında fotoğraf makinesinde bir numara olan Canon’un 75 mega piksel bir kamera üzerine araştırmalar yaptığı haberi duyuldu.
Bütün bunlardan anlaşılacağı gibi, insan gözü kaç megapiksel diye sormak biraz çocuksu bir saflık oluyor. Belki de soruyu ’’ İnsan gözünün çözünürlüğü ne kadar ?’’ ya da ne kadar çok diye sormak biraz daha mantıklı olabilir. Gözün anatomik yapısının karmaşıklığı yanında, ileri mühendislik ürünü kameranın düz mekaniğini karşılaştırmak çok uygun olmuyor. Yani insan gözü kaç Mp diye sorulduğunda bir bakıma kamera için haksız rekabet ortamı hazırlanmış oluyor.
İnsan Gözü Kaç FPS?
Şimdi bu ölçümü bir başka açıdan inceleyelim. Görüntüyü FPS (frame per second) olarak yani saniyede bakış alanı içindeki görüntü sayısı olarak değerlendirelim, herhangi bir video’nun görüntüsü 30 FPS değerinde ise göz bunu rahatlıkla görebilir. Fakat burada da;
İnsan gözü kaç FPS?
Cevap: 30FPS’dir gibi bir sonuca varılamaz.
Göz kendisi için belirlenen eşik değerinin üzerinde hareket eden cisimleri ayrıştıramaz, eşik değerinin üzerindeki hızda hareket eden görüntüler algılanamadığı için çok hızlı hareketler olduğunda, göz beyine hiçbir veri iletmez. Oysaki modern sistemde üretilen kamerada bir mermi atışının çekimi yapıldığında, merminin hareketleri milisaniye hızında takip edilebilmektedir. Göz ile bu şekilde hızlı bir ayrım ve değerlendirme yapmak mümkün olmuyor.
Göz Hızınızı Nasıl Ölçebilirsiniz?
Göz hızınızı nasıl ölçebilirsiniz sorusuna cevap olarak ise, size gözünüzün hızını ölçmek için çok kolay bir yöntem önerelim. Bu ölçümü kendi kendinize yaparak gözünüzün hızı hakkında bir fikir edinebilirsiniz. Bu deney için tüplü bir monitör kullanılıyor. Deneyin basamakları şunlardır:
Öncelikle monitörün dikey tarama frekansı 60 Hz’e getirilir.Monitörü dikey tarama frekansını 60 Hz’e getirmek için yapılması gereken işlemler sırasıyla şunlardır:İlk önce Masaüstüne sağ tıklanır daha sonra ‘’Özellikler’’ yazısı seçilir‘’Özellikler’’ yazısından sonra ‘’Ayarlar’’ sekmesine gelinir.‘’Ayarlar’’ sekmesinden ‘’Gelişmiş’’ penceresi açılırDaha sonra da ‘’Monitör’’ yazısına tıklanır.Burada açılan pencereden monitörün hızı 60 Hz’e ayarlanır.Bu işlemin tamamlanmasından sonra gözünüzün ekrana olan uzaklığı yaklaşık 30 cm olsun.Deneyin bu aşamasında, göz monitörün yan kısmında herhangi bir noktaya odaklanır ve sabit halde bakılmaya başlanır. Yalnız bu sırada monitördeki görüntü de görüş alanı içinde olmalıdır.Normal şartlar altında ekrana düz olarak karşıdan bakarken görünmeyen ekran yenilenmesinin yukarıdan aşağı sürekli taranarak aktığı görülür. Ekran görüntüsü sürekli olarak yukarıdan aşağı sayfa sayfa yenilenmektedir.
Bu deney değişik monitör ayarlanmaları ile tekrarlanabilir. Belli bir ayardan sonra sayfa geçişleri hızlanır ve göz yenilenmeyi seçemez hale gelir. Ekran görüntüsünü sabitmiş gibi algılar.
Göz hızı, kişiden kişiye değişmekle birlikte iş icabı gözlerini sürekli dikkatli bir şekilde kullanmaya alışkın insanların gözlerinin daha hızlı hareketleri ayırabildiği de bilinen bir gerçektir.
Üstelik bir başka önemli bilgi de insan gözünün 576 Megapiksel olmasına karşılık önemli olan sadece 7 Megapiksellik işlev düzeyi olmasıdır. Bu da belki bilimde bir başka araştırma alanı olabilir. 7 Megapiksel yeterli iken neden 576 Megapiksel ???
Kadınlar ve Erkekler Farklı Mı Görür?
Peki, kadınlar ve erkekler farklı mı görür? diye sorarsak, bunun cevabı ne olur? Küçük bir ayrıntı daha eklemek gerekirse, renkleri ayırt etme amaçlı olarak kullanılan 5 milyon algı reseptörünün sayısının kadınların gözünde erkeklerden daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Erkeklerde ise ince sinir dallarının sayısı kadınlarda tespit edilen sayıdan daha fazladır. Bu nedenle kadınlar renkleri daha parlak görürken, erkekler gece olduğunda yani karanlıkta kadınlara oranla daha iyi görür.