Çeşitli şekillerde karşılaşılması mümkün olan idari para cezaları, vatandaşlar tarafından oldukça merak edilen konular arasında yer alıyor. Bu yazımızda idari para cezası nedir, idari para cezasına karşı itiraz nereye ve nasıl yapılır, İdari para cezasında indirim ya da taksitlendirme mümkün müdür gibi sık sorulan soruların yanıtlarını sizler için bir araya getirdik. İşte, merak edilen yönleriyle idari para cezası uygulaması…
İdari Para Cezası Nedir?
Başta 5326 sayılı Kabahatler Kanunu ile birlikte diğer bazı özel kanunlarda düzenlenen ve kamu kurumları tarafından uygulanan para cezalarına, idari para cezası denilir. Yürürlükte olan 5237 sayılı Türk Ceza Kanunumuz kapsamında suçlar düzenlenmiş ve karşılığında hapis ve adli para cezası yaptırımı getirilmiştir.
uç dışında kalan ve daha hafif olan ve kabahat olarak nitelendirilebilecek eylemler ise Kabahatler Kanunu ya da bazı diğer özel kanunlarda idari para cezası ya da idari yaptırım ile müeyyide altına alınmıştır. İdari para cezaları ise, maktu yani belirli bir miktar ya da nispi yani yüzde usulü olarak belirlenebilir.
İdari Para Cezası Tutanağı Nedir?
İdari para cezası, bir tutanak ile uygulanır. Söz konusu idari para cezası tutanağında yaptırım uygulanan kişiye ait kimlik bilgileri ve adresi, ihlal edilen eylem (kabahat fiili), buna dair deliller, idari yaptırımın karar tarihi ile kararı veren görevlinin kimliği, kabahat fiilinin işlendiği yer, kabahat fiilinin işlendiği zaman, karara karşı itiraz için başvurulacak yol ile itiraz süresi açık olarak yazılır. Bu tutanak, ilgili kişiye ya tefhim edilir ya da Tebligat Kanunu’na göre tebliğ edilir.
İdari Para Cezaları Nereye Ödenir?
İdari para cezalarının tefhim tutanağında ya da tebliğ belgesinde genellikle nereye ödeneceği gösterilir. Bu kapsamda bazı kurumlar yapılacak ödemeleri kendileri de tahsil edebilmektedir. Ancak tebliğ belgesinde ödenecek yer belirtilmemişse, idari para cezası ilçeler için mal müdürlüklerine, iller için ise vergi dairelerine ödenir.
İdari Para Cezasında İndirim ve Taksitlendirme
Kabahatler Kanunu uyarınca kişinin ekonomik durumuna göre, ilk taksit peşin ödenmek koşuluyla bir yıl içerisinde idari para cezasının dört eşit taksit halinde ödenmesi mümkündür. Taksitlerin zamanında ödenmemesi ya da eksik ödenmesi durumunda kalan kısım tümden tahsil edilir.
Yine idari para cezalarında, itiraz süresi içerisinde (15 gün içerisinde) ödeme yapılması durumunda ceza tutarının yüzde 25’i kadar indirim yapılarak kalan kısım tahsil edilir. Bu şekilde indirimli erken ödeme yapılsa dahi, yine de idari para cezasına itiraz etme imkanı vardır. Yani ödeme yapılması cezanın kesinleşmesi anlamına gelmez. Ödense bile itiraz edilen ve itirazı da kabul edilen idari para cezasına ilişkin ödenen para cezası ilgili kişiye geri iade edilir.
İdari Para Cezası Nasıl Öğrenilir?
İdari para cezası uygulanması durumunda, tutulan tutanak ilgili kişiye ya tefhim edilir ya da tebligat yolu ile tebliğ edilir. Ayrıca yine kesilmiş idari para cezalarını, e-devlet üzerinden ya da İnternet Vergi Dairesi üzerinden sorgulayarak öğrenmek de mümkündür.
İdari Para Cezasına İtiraz Nereye Yapılır?
Kabahatler Kanunu uyarınca verilen idari yaptırım kararının tebliğinden ya da tefhiminden itibaren 15 gün içerisinde Sulh Ceza Hakimliği nezdinde itirazda bulunulabilir.
Genel olarak idari para cezalarına karşı itiraz yeri Sulh Ceza Hakimliği olmakla beraber, bazı özel kanunlar uyarınca uygulanan idari para cezalarına karşı itiraz süresi ile itiraz makamı değişiklik gösterebilir. Örneğin; 3194 sayılı İmar Kanunu uyarınca verilen idari para cezalarında itiraz, tebliğ ya da tefhimden itibaren 60 gündür ve itiraz makamı ise İdare Mahkemesidir.
Yukarıda da belirttiğimiz gibi düzenlenen idari para ceza tutanağında itiraz süresi ve itiraz makamı gösterilmektedir.
İdari Para Cezası Adli Sicil Kaydına İşler mi?
İdari para cezaları, mahkemeler tarafından uygulanan cezalar olmadığı için adli sicil kaydına işlenmez. Kesinleşen ve belirlenen süre içerisinde ödenmeyen idari para cezaları için ilgili hakkında icrai işlem başlatılır. Ancak bu cezalar ödenmese dahi hapis cezasına çevrilmez.