Haram aylar hangileridir bu aylara neden haram ay denir ? Haram aylarda yapılan savaşlara ne ad verilir haram aylar özellikleri nelerdir? İslam dininde haram aylar nasıl bir yere sahiptir ? Haram aylarda ne yapılmaz ? 2021 Haram aylar ne zaman başlıyor ? hangi aylar haram aylardır gibi birçok sorunun cevabı yazımızın devamında…
1- Haram Aylar Nedir ?
Cahiliye döneminde yılın ayları kameri esasa göre belirlenirdi. Buna göre ; aylar olağan ve dört haram ay olarak ifade edilirdi. Bu haram ayların 3 tanesi ard arda gelmesi sebebi ile bunlara “serd”, diğer tek kalan haram aya ise “ferd” ismi verilmişti.
Haram ayların varlığı Hz. İbrahim ve Hz. İsmail dönemine dayanmaktadır. Tefsir kitaplarında ya da islam tarihi kitaplarından bize aktarıldığı üzere; Hz İbrahim döneminde Mekke’de hac dönemi haram aylara den getirilir ve hac vazifesi Mekke’de güvenli bir ortamda yapılırdı.
Hacılar kendilerini güvende hissettikleri için her yıl daha fazla hac vazifesini yapacak kişi Mekke’ye gelirdi. Bu durum Mekke ve civarındaki tüccarların ve esnafların da geçim kaynağının artması anlamına geliyordu.
Cahiliye devri arapları da Hz İbrahim ve Hz İsmail döneminden kalan bu uygulamayı devam ettirmişlerdir. Haram aylar girdiği andan itibaren savaştan ve her türlü saldırıdan el çekerlerdi. Bu kutsal aylara sonsuz saygı duruşu ile kanlı oldukları kişileri gördükleri anda bile asla kılını kıpırdatmazlardı.
Haram Aylar Ayeti
Haram aylar ifadesi Kur’an-ı Kerim’de iki ayrı ayette çoğul ifade ile 4 ayette de tekil formda geçmektedir.
Tevbe suresi 2. Ayette yapılan tefsir yorumlarına göre ; “erbaatü eşhur” yani “dört ay” ifadesinden kasıt haram aylardır.
Tevbe Suresi 9/5, Bakara Suresi 2/194 ve Maide Suresi 5/2 ayetlerinde geçen haram aylar ifadesi aslında cahiliye dönemindeki kameri ayların icrası ve haram aylarda yapılan savaşlara ışık tutmaktadır. Haram aylar aynı zamanda birçok hadiste de geçmektedir.
Tevbe (9/36) Suresi’nde; Allah katında yer ve gökyüzünün yaratılışından bu yana 12 ayın varlığı kabul edildiği, bu ayların dördünde Allah’ın bazı yasaklar koyduğu ve bu yasakların çiğnenmemesi gerektiği, insanların bu yasakları çiğneyip kendilerine zulmetmemeleri gerektiği vurgulanmıştır.
Bakara (2/217) Suresi ilgili ayette ise haram aylarda savaşmanın kesinlikle çok büyük günah olduğu ifade edilmiştir.
Maide 5/2 ve 5/97 ayetelerinde ise haram ayların saygı değer olduğu, tüm müminlerin bu ayların yasaklarına saygı duyup Allah’a yakınlaşma konusunda tam bir mabed ruhu ile ibadete sarılması gerektiği vurgulanmıştır.
2- Haram Aylarda Yapılan Savaşlara Ne Ad Verilir?
Cahiliye devri Arapları HZ İbrahim döneminden kalan haram aylar uygulamasına sadık kalmışlardır. Ancak bu uygulama Bedevi kabileler için de geçerliydi. Arap yarımadası’nda bu ayların kutsallığını kabul etmeyen ya da her ayı eşit sayan kabileler de vardı.
Gatafân, Kays, Âmir b. Lüey, Avf b. Lüey ve Mürre b. Avf b. Lüey kabileleri haram aylara 4 daha eklemiş ve toplamda 8 ayı haram aylar formunda geçirmeyi kural edinmiştir.
Has‘am, Tay, Kudâa, Yeşkür, Zülbâne, Saâlîk, Hâris b. Kâ‘b kabileleri gibi büyük kabilelerin bir kısmı da her ay eşit deyip kuralsızlığı tercih etmiş ve haram aylar konusunda dikkatli olan kabilelerin kurallarını da tanımamıştır.
Tağlib, Şeybân, Abdülkays, Kudâa, Gassân, Tenûh, Âmile, Lahm, Cüzâm, Bilhâris b. Kâ‘b, Tay ve Temîm kabileleri içinde yaşayan Hristayanlar açısından da haram ayların hiçbir hükmü yoktu.
Haram Aylarda Yapılan Savaşlara Ne Denir?
Bu bahsi geçen 3 ayrı topluluk için de haram ayların bir ehemmiyeti olmadığından yağma, saldırı, savaş çıkarma gibi her türlü kötülük devam ediyordu.
Buna karşılık haram aylar uygulamasını kabul eden kabileler ve Mekkeliler de her ne kadar haram aylarda olsalar da kendilerini bu saldırılardan korumak için bu yasakları çiğnemişlerdir.
Haram aylarda yapılan savaşlara ne ad verilir ? Cahiliye devrinde Arapların kendilerini saldırılardan korumak amacıyla haram aylarda girdikleri savaşlara ficar savaşları denmektedir.
3- Haram Aylar Hicrî Takvim de Hangileridir ?
Kameri ay hesabına göre 12 ay Muharrem ayı ile başlar Zilhicce ile sona erir. Ancak bu hesabı Miladi takvime göre hesapladığımızda kameri ayların başı miladi takvimin ortası ya da sonuna gelmektedir. Kameri yıl tamamlanmadan miladi yıl başlayabilir ya da bitebilir. Buna göre haram aylar listesi şu şekildedir:
a- Zilkade (11. Kameri ay)
Zilkade ayı, kameri aylar içerisinde 11. aydır ve her yıl miladi takvimde 10 gün geriye doğru yapılan sayımda farklılık gösterir. Haram ayların 3. südür. Buna göre 2021 yılında Zilkade ayı 11 haziran ile 11 temmuz aralığındadır.
b- Zilhicce (12.kameri ay)
Zilhicce ayı 12. kameri aydır ve haram ayların 4.sü olarak bilinir. Miladi takvime göre zilhicce 2021 yılında 11 temmuz 9 ağustos tarihleri arasına denk gelmektedir. Zilhicce ayı aynı zamanda kurban bayramının da içerisinde yer aldığı önemli bir zaman dilimine de sahiplik yapar. ilk 10 günü manevi açıdan çok iyi değerlendirmek gereklidir.
c- Muharrem (1. Kameri ay)
Haram ayların ilki ve kameri ayların da 1. ayı olan Muharrem ayı 2021 yılında 10 ağustos 7 Eylül aralığına denk gelmektedir. Bu ay özellikle aşure günü ile birleşen dini hassasiyetlerin gelenekselleştiği bir güne de ev sahipliği yapmaktadır.
d- Receb ( 7. Kameri ay)
2. haram ay olarak karşımıza çıkan ve aynı zamanda üç ayların da ilki olan Recep ayı 2021 yılında şubat mart aylarında ihya edilmiştir.
3- 2021 Haram Aylar Hangileridir ? 2021 Haram Aylar Ne Zaman ?
Zilkade Ayı 11 Haziran 2021 – 10 Temmuz 2021Zilhicce (Hac Ayı ) Ayı 11 Temmuz 2021- 9 Ağustos 2021Muharrem Ayı 10 Ağustos 2021- 7 Eylül 2021Recep Ayı 13 Şubat 2021- 13 Mart 2021
Haram Aylar Hangileridir ? Haram Aylarda Oruç Tutulur mu?
Haram aylar hangileridir ve bu aylar nasıl ihya edilir? Aslında haram kılınan en önemli şey savaştır. Bu aylara özel savaş yasağının oluşu Allah’a bağlılık ve yakınlık amacı ile yapılan hac ibadetinin ihyasıdır.
Hacca giden Müslümanların savaş ortamında can güvenliği ve korkusu ile bu vazifeden kaçmaması için konulan en güzel kuraldır. Bununla beraber bu mübarek zaman diliminde hac vazifesi yanı sıra bol bol oruç tutarak nefsi her türlü maddi manevi kirden arındırmak gereklidir.
4- Haram Aylarda Ne Yapılmaz ? Haram Aylarda Neden Savaş Yasaktır?
Haram ayların hükümleri Hz İbrahim döneminde uygulanmaya başlanmış ve esaslar belirlenmiştir. Ancak zamanla esas kimliğinden uzaklaştırılarak Cahiliye Araplarının isteklerine ve kazançlarına göre şekillendirilmiş bir uygulama haline gelmiştir.
Ancak Hz Peygamber haram ayların gerçek usulüne uygun şekilde belirlenmesine ve kurallarına uyulmasına teşvik etmiştir. Hz Muhammed SAV haram aylarda savaşmamış, eğer seferdeyken haram aya girilmişse beklemiştir.
Haram aylarda savaşmak kati surette büyük günah sayılmıştır. Bakara Suresinde geçen ayetlerde haram aylarda savaşmanın yasak olduğu belirtilirken devamında; Allah yolunda olan insanların zorla çevrilmesi, Allah’a karşı yapılan hac gibi bir vazifenin engellenmesi ve Müslümanlara karşı zor kullanılmasının da ne kadar büyük günah olduğundan bahsedilmiştir.
Buna karşılık Müslümanların da kendilerini, Allah’ın dini ve peygamberini korumak için bu saldırılara karşılık verebileceği ön görülmüştür. Zaten islam tarihinde Müslüman Arapların hac vazifesini engelleyecek ya da haram aylarda zarar verici her türlü saldırıya karşı savunmaya geçtikleri de görülmüştür.
5- Haram Aylarda Günah İşlemek
Haram aylarda Kur’an- Kerim’de geçtiği ve hadislerle de belirtildiği üzere yasaklara uymak gereklidir. İslam dininde günah olduğu belirtilen her davranış kutsi sayılan dönemlerde çok daha katlanan günah sayısı ile dönüş yapmaktadır.
Bunun aksine özellikle ibadetin kat kat sevab kazandırdığı dönemlerde kötü alışkanlıklardan uzaklaşmaya çalışmak gereklidir.
Kötü alışkanlıklara, huylara en azından bu ayların hürmetine ara vermek Allah katında değerlidir. En basit kötü alışkanlığın bile bırakılıp bu dönemde ibadete sarılmamız gerekirken haram ayların yasaklarını delmek ve “yapma” denileni yapmak günahın boyutunu da arttıracaktır.
Bu yüzden kutsal olduğu belirtilen bu 4 ayda çok daha fazla hayır kapısı açmaya çalışmak gereklidir. Tüm bu sebeplerle Haram Aylar Hangileridir bilmek ve bu ayların özelliklerine uygun hareket etmek ve ibadetü taatte bulunmak gereklidir.