Trafik kazaları, ülkemiz açısından da önemli sorunlar arasında yer alıyor. Özellikle can kaybı ya da yaralamalı trafik kazaları büyük üzüntüye sebep oluyor. Trafik kazalarının nedenleri arasında yer alan konulardan biri olan aşırı hız ve buna karşı alınabilecek tedbirler ise merak edilen konulardan birini oluşturuyor. Bu yazımızda hız kontrolünde başvurulan radar uygulaması ile ilgili akıllara takılan soruları yanıtlayacağız. Peki, uyarı levhası bulunmadan radarla hız kontrolü yapmak mümkün müdür?
2918 Sayılı Kanun Düzenlemesi
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu, “Hız Kuralları” başlıklı 50 ve 51. Maddelerinde hız sınırları, hız sınırlarına uymama durumunda verilecek idari para cezaları gibi konular düzenlenmiştir.
Söz konusu kanun düzenlemesine göre, karayolunda kullanılan aracın (vasıtanın) özelliği ve de yol durumu dikkate alınarak, önceden belirlenen süratin üzerinde hız yapılması yasaklanmıştır. Kanun ve yönetmeliklerle yani mevzuat ile belirlenen hız sınırlarının üzerinde bir süratle araç kullananlar hakkında da, bir trafik kazası gerçekleşmese dahi idari yaptırım olarak para cezası uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
Uyarı Levhası Olmadan Radar Uygulaması Mümkün müdür?
Hız denetimlerinin yapılmasında uygulanan mevzuat arasında yer alan, Trafik Denetimlerinde ve Trafik Kazalarında Alınacak Önlemlere İlişkin Yönergede, Radarla Hız Denetimi 17 ve 32. maddeler de, Radarla Hız Denetim yöntemleri 33. maddede ve Radarlar Hız Denetiminde dikkat edilecek hususlar 34. maddede düzenlenmiştir. Aynı yönergenin 47. maddesinde de yol kullanıcılarının bilgilendirilmesine yer verilmiştir. Peki, önceden bir açıklama ya da bilgilendirme yapmaksızın veya uyarı levhaları koymaksızın radarla hız kontrolü yapılabilecek midir?
https://www.youtube.com/watch?v=6UpvQTwJzy8
Bu konuda uygulamaya yön veren en önemli kararlardan biri Yargıtay 7. Ceza Dairesi tarafından alınmıştır. Yargıtay 7. Ceza Dairesi 2014/ 14281 sayılı kararında, söz konusu hususu yasal mevzuat kapsamında değerlendirmiş ve uygulanması gereken usulü belirlemiştir.
Yargıtay 7. Ceza Dairesi bu kararında önce, idari faaliyetlerinin belirliliği ve de önceden bilinebilirliğinin zorunluluğuna vurgu yapmış ve bu hususun hukuk devletinin gereklerinden biri olduğuna işaret etmiştir. Yargıtay’a göre, bir hukuk devletinde idarenin eylem ve işlemlerinin, idare edilenler tarafından önceden tahmin edilebilir olması gereklidir. Yine Yargıtay 7. Ceza Dairesi, yaptığı değerlendirme de, yukarıda bahsettiğimiz “Trafik Denetimlerinde ve Trafik Kazalarında Alınacak Önlemlere İlişkin Yönerge” ye de dikkat çekerek, ilgili yönergenin 34 ve 47 maddeleri hükümleri karşısında, radarla hız denetiminin karayolunun hangi kesiminde ve hangi sürelerde yapılacağı konusunda yol kullanıcılarının bilgilendirilmesi gerektiğini kabul etmiştir. Yine bu bilgilendirmenin de trafik işaret levhaları ile yapılması gerekliliğine değinmiştir. Netice olarak Yargıtay 7. Dairesi, söz konusu kararında, söz konusu Yönerge hükümleri uyarınca, ‘radarla hız denetiminin karayolunun hangi kesiminde ve hangi sürelerde yapılacağı’ konularında sürücülerin, her şeyden önce trafik işaret levhalarıyla bilgilendirilmesinin zorunlu olduğuna hükmetmiş, aksine uygulamanın araç sürücülerine tuzak kurulması anlamına geleceğini, bunun da, çağdaş hukuk devleti ilkeleri ile bağdaşmayacağını ve kabul edilemez olduğunu karara bağlamıştır.
Uygulamaya yön veren bu karar uyarınca, uyarı levhası konulmaksızın uygulanan radar hız kontrolleri uyarınca para cezası kesilmesi mümkün değildir. Böyle bir durumla karşılaşanlar, kesilen hız nedeniyle idari para cezalarına karşı, süresi içinde Trafik Mahkemesi bulunan yerler de bu mahkemeye, bulunmayan yerlerde ise Sulh Ceza Hakimlikleri’ne itiraz haklarını kullanabileceklerdir.
Para Cezasına İtirazda Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Bu itiraz öncesi, hakkında para cezası uygulanan ilgililer;
Ceza tutanağındaki araç bilgilerinin, tarihin ve yerin doğru olup olmadığına,Taşıtın hızının ceza tutanağına yazılıp yazılmadığına,Ceza düzenlenen yolda ki hız sınırının kaç kilometre olduğuna,Özellikle de hız sınırlarının ve radar uygulamasının söz konusu yolda uyarı levhaları ile gösterilip gösterilmediğine dikkat etmeleri faydalı olacaktır.