Bir erkek sperminin, kadın yumurtalarından birine ulaşması sonucu, kadın hamile kalabilir. Doğum kontrolü, hamileliği önlemek amaçlı uygulanan yöntemlerdir. Doğum kontrol yöntemleri, çeşitli şekillerde uygulanabilir:
Yumurta ve spermin ayrı tutulmasıYumurta üretimini durdurmakRahim zarına yapışan döllenmiş yumurtanın durdurulması
Doğum kontrolü sadece kadınlar için değil, erkekler için de uygulanacak birkaç yöntem sunmaktadır. Birbirinden farklı doğum kontrol yöntemini inceleyerek, size en uygun olan yöntemi bulabilirsiniz.
Erkek ve Kadında Uygulanan Doğum Kontrol Yöntemleri
İki adet kalıcı kontrasepsiyon yöntemi bulunmaktadır. Bunlardan bir tanesi kadın sterilizasyonu, ikincisi ise erkek sterilizasyonu ( vazektomi )’dur.
Kadın sterilizasyonu, hamileliğin kalıcı olarak ortadan kaldırılmasıdır. Fallop tüpleri, yumurtaların spermlere ulaşıp döllenmesini önlemek amaçlı ya bloke edilir ya da kapatılır. Genellikle uygulanan yönteme göre genel anestezi ya da lokal anestezi halinde operasyon gerçekleştirilmektedir.Erkek sterilizasyonu ( vazektomi ), hamileliğin tamamen bitirilmesi için, erkeğin spermini taşıyan tüpleri kesmek ya da mühürlemek amaçlı yapılan cerrahi bir operasyondur. Lokal anestezi altında ortalama 15 dakikalık bir operasyondur. Çok nadir durumlarda genel anestezi kullanılır. Neşterli ve neştersiz olmak üzere iki çeşit vazektomi uygulaması bulunmaktadır. Hangi yöntemin iyi olduğu, doktor tarafından belirlenir.
Doğum Kontrol Yöntemleri Nelerdir?
Düzenli bir rutini olan kişilerde geniş doğum kontrol seçeneği bulunmaktadır. Geleneksel doğum kontrol yöntemleri arasında;
Erkek prezervatifleriKadın prezervatifleriDiyafram ya da kapakKontraseptif yamaVajinal halka Hap Kontraseptif enjeksiyon Kontraseptif implant Rahim içi cihazİntrauterin sistemKontrasptif yama, her hafta değiştirilen yöntemler arasındadır. Doğum kontrol yöntemleri iğne yani kontraseptif enjeksiyon, her 2-3 ayda bir yenilenmesi gereken yöntemlerdir.
Doğum kontrol yöntemleri spiral ya da kapağı, vajinaya yerleştirilen, ince, yumuşak silikon bir maddedir. Serviksi kapsar ve spermin döllenmesini için gerekli olan rahmin içine girmesini engeller.
Doğum kontrol yöntemleri diyafram, bir kontrol yöntemi olarak, vajina içine sığar ve spermin rahim ağzından içeri girmesini engeller. Spermin ölmesi için gerekli olan bir jel ile kullanılması gerekir.
Kadınlar doğum kontrol takvim yöntemi kullanarak da durumu kontrol altına alabilirler. Bunun için kombine oral kontraseptif hap kullanılmalıdır. Kadın yumurtalıklarında, doğal olarak östrojen ve progesteron hormonları üretilir. Bu haplar, üretilen bu hormonların yapaylarıdır. Yumurta ve spermi ayrı tutarak, yumurtlama engellenir.
Erkeklerde Doğum Kontrol Yöntemleri
Tıpkı kadınlar gibi erkeklerde doğum kontrol yöntemleri bulunmaktadır. Erkeklerde geleneksel prezervatif doğum kontrol yöntemlerinin yanında farklı yöntemler de bulunmaktadır.
Geleneksel yöntemler (periyodik yetersizlik, eski vajina boşalması, prezervatif, meni kanalı ameliyatı)Modern yöntemler (vazektomi, ısıtma, immunokontrasepsiyon yani sperm aşısı)Steroid yöntemler (yalnızca androjen, anti-androjen, gonadotropin çıkarma, FSH blokatası)Yatay yöntemler
En bilinen geleneksel yöntem kondom ( prezervatif ), bir bariyer doğum kontrol yöntemidir. İnce lateks ( kauçuk ), poliüretan ya da poliizoprenden üretilirler. Spermin yumurta ile buluşmasını ve hamileliği önlemektedir.Diğer yöntemler, doktor muayenesinin ardından doktor tavsiyesine göre yapılması ve konusunda uzman doktorlar tarafından gerçekleştirilmesi gereken operasyonları içermektedir.
Doğum Kontrol Yöntemlerinin Riski Var mıdır?
Doğum kontrol yöntemleri ve riskleri, kullanılan yönteme göre değişkenlik göstermektedir. Farklı doğum kontrol şekilleri vardır ve bazıları sağlık yönünden çeşitli riskler taşır. Sağlık sorunlarının oluştuğu doğum kontrol yöntemleri arasında;
Hormonal doğum kontrolüSpermisitlerRahim içi cihazlar gelmektedir.
Hormonal doğum kontrolü hem östrojen hem de progesteron içerir. Vajinal halka ya da cilt yaması gibi farklı doğum kontrol yöntemleri kullanıldığında kan pıhtıları ve yüksek tansiyon riski ön plana çıkmaktadır. Bu durum ise kalp krizi ve felce neden olabilmektedir.
Spermisitler, tek başlarına ya da servikal kapak, diyafram ya da süngerle kullanılır ve nonoksinol-9’a sahip olan spermler, vajinayı tahriş edebilmektedir. Bu durum ise HIV tehlikesiyle karşı karşıya kalmanıza neden olabilir.
Rahim içi cihazlar, ektopik gebelik riskini artırma özelliğine sahiptir. Ektopik gebelik, döllenen yumurtanın uterus dışında bir yere döllenmesidir ve acil şekilde tedavi edilmesi gerekir.
En doğru doğum kontrol yöntemini bulmak için, doktorunuzla görüşmeli ve en uygun yöntemi eşinizle birlikte kullanmalısınız.
Doğum Kontrol Hapı Fiyatı ve Korunmakla İlgili Diğer Bilgiler
Gebelikten korunma yöntemleri arasında bulunan belirli sayılar halindeki doğum kontrol hapları daha çok çocuk sahibi olmak istemeyenlerin cinsel ilişkiden önce kullanmaları için doktor tarafından tavsiye edilen bir yöntemdir. Bir doğum kontrol hapı, kullanan kişinin yan etkilerine maruz kalmaması için, hapı kesinlikle doktorun tavsiyesiyle alması gerekir. Doktorlar sizin kullanabileceğiniz ( yasmin doğum kontrol hapı gibi ) farklı haplarda önerebilirler.Drajelik doğum kontrol hapı fiyatı ise çeşitlerine göre farklılık göstermektedir ve ortalama satış fiyatı değişmektedir.
Tüm bunlara ek olarak daha fazla gebeliği önlemek ve cinsel yolla bulaşan hastalıkları önlemek için kadın prezervatifleri de bulunmaktadır. Ayrıca birde implanon adı verilen veya deri altı implant yöntemi olarak da isimlendirilen korunma yöntemleri de vardır. Tabi aynı zamanda doğum kontrol hapının dışında, spriral yani rahim içi araçlarda korunma yöntemleri arasında sayılmaktadır. Ertesi gün tabletleri de yine doğum kontrol hapıdır ( doğum kontrol ilacıdır ) ve hamilelik önleyicidir. Gebelikten korunmak için doktorların verdiği doğum kontrol haplarının düzenli olarak belirtilen gün boyunca kullanılması gerekir. Kullanılan doğum kontrol haplarının baş ağrısı gibi yan etkileride bulunmaktadır.
Doğum kontrol hapı nasıl kullanılır sorusunun cevabını muhakkak doktorunuz size anlatacaktır. Bir kadının hamile olup olmadığı önce adet döneminin hesaplanmasıyla anlaşılabilir. Her ay kaç gün sonra adet olduğunu hesaplayan kadın kendisi gebelik testi yaptıktan sonra, doktora gidip ayrıca doktorda da test yaptırarak birkaç gün içerisinde veya dakikalar sonra sonucu öğrenebilir. Türkiye‘de çocuk sahibi çiftler ise tüp bebek yaptırabilirler.