Gece uyuyamamak ya da işlerden dolayı geç saatte uyumak birçok kişinin alışkanlığı haline geldi. Alışkanlıktan öte bu durumu bir hastalıktan ötürü yaşayanların da sayısı az değil.
Toplumda genel olarak uykuya yönelik olarak geliştirilen ve çoğu zaman hafife alınan bu durum son araştırma sonuçlarına göre oldukça ciddi.
Zira geç uyuma alışkanlığı olan, kısaca onlara gece kuşu deniyor, insanların erken uyuyup erken kalkanlara göre bazı konularda dezavantajlı olduğu açıklandı.
İşte geç uyumanın beyin üzerindeki etkileri…
1- Erken ya da Geç Uyumayı Genlerimiz BelirliyorÖncelikle bilmelisiniz ki çevresel etkiler kadar kalıtımından geç ya da erken uyumamızla ilgilisi var. Araştırmada insanın geninde tam 351 bölgenin uykuyla hatta erken yatmayla ilgisi tanımlandı.
Eskiden sadece 24 bölgenin bilindiğini de etkileyelim. Yeni belirlenen bu bölgelerde eğer kişinin erken yatma genleri daha fazlaysa bireyde erken yatma ve erken kalkma davranışının görüldüğünü söylemek mümkün.
Bulunan bu bölgeler farklı kuramlara da destek oldu. Belirlenen bölgelerin retina yani gözden aldığı ışığa bağlı olarak uyku sirkadyenlerini oluşturduğu saptandı.
Bir bakıma uyuduğunuz ortamın zifiri karanlık olmasının uykuya dalma sürecinizi kolaylaştırdığı konusu kanıtlanmış oldu.
2- Deney 700.000 Kişi Üzerinde YapıldıExeter Üniversitesi Tıp Fakültesi kapsamında deney gerçekleşti. Deneyi uyku uzmanı Samuel Jones yürüttü. Uzmanın uyku saatlerini belirlerken hem dışarıdan gelen ışıkların hem de iç saatlerin karar verici olduğunu belirttiği görülüyor.
Özel olarak elde edilen 700.000 katılımcının genomları tek tek incelendi. İncelemede sadece genom inceleme ile sınırlı kalınmadı, testler de uygulandı.
Testlerde erken mi yattıkları yoksa gece kuşu mu olduklarına yönelik saptamalar hedeflendi. Kesin sonuçları ya da doğruları olmayan bu test ile genomların bağlantısı incelendi.
Bununla da kalmayarak 85.000 katılımcının bileklerine cihazlar takıldı. Bu cihazlar uykuya dalma süresini ve uykuda kalma, uyanma süresini ortaya koydu. Böylece elde edilen verilerin doğruluğu saptandı.
3- Psikolojik Hastalıklar ve Uyku İlişkisiYapılan araştırmalar sadece genomun uykuya dalma ve uyanma süresini belirlediği ortaya çıkmadı. Tüm bunlarla birlikte hastalıklar ile uykunun da ilişkisi incelendi.
Araştırmaya göre obezite ya da diyabet hastalığına yakalanma riski ile gece kuşu olup geç yatanlar arasında herhangi bir ilişki saptanmadı.
Ancak gece kuşu olmanın psikolojik bazı hastalıklarla ilişkisi net bir şekilde ortaya koyuldu. Buna göre geç uyuyan ve geç kalkan insanların depresyon, anksiyete ve şizofreni gibi hastalıklara yakalanma olasılıkları daha yüksekti.
Özellikle bu durumun belirli bir süre devam eden uykusuzluk ya da uyku kalitesiyle alakalı olmadığını da vurguladı. Gece kuşu olmaya iten genomlar ne kadar fazlaysa belirtilen bu psikolojik hastalıklara yakalanma olasılığı daha fazla.
