Gebelikte hipertansiyon sebepleri ve tedavisi anne ve bebek sağlığı için çok önem teşkil eder. Gebelik esnasında anne adayında görülen hipertansiyon hastalığı sadece anne üzerinde değil aynı zamanda bebek üzerinde de olumsuz etki yaratır. Tüm gebeliklerde yaklaşık olarak %10 gibi bir oranda görülen bu hastalığın oldukça ciddiye alınması gerekir. Bu rahatsızlığı gestasyonel hipertansiyon adı da verilmektedir.
Hipertansiyon normal zamanda da riskli bir hastalık iken özellikle gebelikte hipertansiyon ise daha da yüksek riskli bir durum kabul edilerek yakın takip gerektirir. Bu şartlar altında alınması gereken tedbirler, hamilelik sürecini takip eden uzman tarafından alınır. Bu tedbirlerin alınmaması durumunda gestasyonel hipertansiyon sebebiyle, anne ve bebek açısından ciddi problemler oluşabilir.
Gebelikte Hipertansiyon Nedir?
Gebe olmadan önce hipertansiyon sorunu olmayan kişiler, nadir de olsa gebelik esnasında hipertansiyon sorunu yaşayabilirler. Bu kişilerin daha önceden yüksek tansiyon ile ilgili yani kronik tansiyon ile ilgili bir sorunu olmasa da gebeliğin 20. haftasından sonra büyük tansiyonun 140 mmHg, küçük tansiyonun ise 90 mmhg üstüne çıkması durumunda gebelikte hipertansiyon sorununun var olduğu anlamına gelir.
Gebelikte hipertansiyon problemi sıklık ile doğumdan sonraki 12 hafta içinde normale dönse de bazı durumlarda 12 haftayı da geçebilir. 12 haftadan sonra ısrarcı olan hale döner ve kişide kalıcı hipertansiyonun varlığı kabul edilir. Bu noktada gebelikte hipertansiyon neden olur sorusu sık sorulmakta ve önlem alınmaya çalışılmaktadır. Özellikle gebelik öncesinde hipertansiyonu olan kişiler özellikle dikkat etmelidir. Gebelik öncesi bu konuda dikkatli olunmalıdır.
Gebelik sürecinde başlayan hipertansiyon pek çok açıdan önem taşır; çünkü bu süreçte çok gerekmedikçe ilaç kullanımı pek tavsiye edilen bir durum değildir. Gerektiği durumlarda ise bebeğin sağlığını, bedenen ve zihinsel gelişimini tehlikeye atmayacak şekilde sınırlı sayıda ilaç kullanımı ile gebelik hipertansiyonu sorunu düzenlenmeye çalışılır.
Gebelikte Hipertansiyon Belirtileri
Gebelikte hipertansiyon durumu ortaya pek çok sorun çıkabilir. Anne veya bebek sağlığının riske atılmaması için çıkan sorunların kontrol altına alınması gereklidir. Bu sorunlardan bazıları aşağıdaki gibidir ve bu belirtilerin yaşanması durumunda kadın hastalıkları uzmanına bilgi verilmelidir.
Düşük doğum gerçekleşebilirBebek gelişme geriliği ile doğabilirErken doğum riski ve bu riske bağlı olarak sezaryen ile doğum yapılmasıBebek ani şekilde ölebilirKanama gerçekleşebilir ve buna bağlı olarak anne ve bebeğin hayatı riske girer
Bu maddeler dışında annede gerçekleşebilecek akciğerde ödem, beyin kanaması ya da karaciğer yırtılması gibi ciddi sayılabilecek komplikasyonların da oluşması gebelikte hipertansiyon sorunları arasında yer alır. Doğum sonrası da yüksek tansiyon sorunu devam edebilmektedir.
1- Gebelikte Tansiyonun Yükselmesi
Yaşanabilecek pek çok sorun ve olumsuz sonuç neticesinde gebelikte hipertansiyon sorununu anlamak büyük önem taşır. Gebelik esnasında dikkat edilmesi gereken belirtiler vardır ki bu belirtilerin atlanmaması durumunda pek çok şeyin önüne geçilebilir. Özellikle yüzde ve ellerde gerçekleşen ödem ve özellikle enseye yakın bölgede ve şiddetli şekilde olan baş ağrıları gebelikte hipertansiyon habercisi olabilir.
Gebelik esnasında kilo alımı normal olsa da bu durum normalde bir ayda 1 ya da 1,5 kilo civarında olur. Eğer ki kilo alımı 3 ya da 4 kilo ve daha üzerinde ise anne adayında geçici görme kaybı, bulanık görme ya da ışık duyarlılığının artması ile görme farklılıklarının oluşması da hipertansiyon belirtileri arasında yer alır. Bazı normal gebelik süreçlerinde de bu belirtiler gerçekleşebilir bu neden ile anne adaylarının kesinlikle hekimine danışıp, gestasyonel hipertansiyon ile ilgili muayene olması gerekir.
2- Kimler Risk Altındadır?
Hipertansiyon normal zamanlarda da kişiye zorluk çıkarır ve hayat kalitesini olumsuz etkiler. Gebelikte hipertansiyon sorunu ise daha da zorluk çıkarır. Hem anne adayının hem de bebeğin hayatı etkilenir. Bu neden ile özellikle bazı gruplar daha da risk altında olur. Risk altında grupların başında; ailesinde yüksek tansiyon bulunan kişiler gelir. Bir önceki gebeliğinde benzer durumla karşılaşmış anne adayları, kilo problemi yaşayan ve ikiz gebelik yapan anne adayları da diğer risk grubunu oluşturur ve bu grup içerisine yer alan anne adaylarının daha dikkatli olmaları gerekir.
3- Gebelikte Hipertansiyon için Dikkat Edilmesi Gerekenler
Gebelikte hipertansiyon sorunun getireceği riskleri azaltmak için özellikle gebelikte kilo ve tansiyon takibi çok önemlidir. Hipertansiyon özellikle çok tuzlu yiyeceklerin tüketimi ile ortaya çıkar bu neden ile tuz kullanmadan beslenme çok önemlidir. Karbonhidrat az; ancak protein bakımından zengin beslenme gerekir. Bu bakımdan özellikle sebze, et, süt ürünler ağırlıkta olan beslenme şeklinin benimsenmesi gerekir. Gebelikte hipertansiyon nedenleri en aza indirilmelidir.
Kuru baklagiller ağırlıklı olmak üzere yeterli ve dengeli beslenmenin yanı sıra uykuya dikkat edilmesi, yorgun olunmaması, stres ten uzak durulması, gebelikte yapılabilecek egzersizlerin yapılmasına özen gösterilmesi gerekir. Gestasyonel hipertansiyon risklerini azaltmak için ayrıca yapılması gerekenler aşağıdaki gibidir:
Muayene ve kontrollerin aksatılmamasıİlaç kullanımı var ise hekim tarafından belirlenen ölçülerde kullanılmasıDiyet ve beslenmeye dikkat edilmesiSigara ve alkol kullanımının olmaması ve hekimin önermediği ya da vermediği ilaç kullanımından uzak durulması gerekir. 
Gebelik sürecinde anne adaylarının doktor kontrollerine önem vermesi gerekir. En az ayda bir riskli durumlarda çerçevesinde ise doktor tavsiyesine bağlı olarak 2 haftada bir düzenli kontrollerin yapılması çok önemlidir
Gebelikte Hipertansiyon Tedavisi
Gebelikte hipertansiyon tedavisi durumlara göre değişkenlik gösterir. Bu değişiklik özellikle gebelik haftası dikkate alınarak gerçekleşir. Hamileliğin son dönemlerinde olunması durumunda erken doğum dikkate alınır.
Gebelik haftasının doğum için erken olduğu durumlarda ise gebelik kontrolleri ve hasta takibi daha sık yapılır. Anne adayının sol yana yatmasına özen göstermesi, tuz alımının kısıtlanması ve vücuda sıvı alımının arttırılması gerekir.
Gestasyonel Hipertansiyondan Korunma
Sadece gestasyonel hipertansiyon değil; genel olarak hipertansiyon hastalığından kesin olarak bir korunma yöntemi olmasa da dikkat edilmesi gereken şeyler vardır. Dikkat edilmesi gerekenlerin yapılması ile risk faktörü en aza indirgenir. Risk faktörünün en aza indirgenmesi için gebelikte hipertansiyon sorununda yapılacak şeyler aşağıdaki gibidir:
Kullanılan tuz miktarı en aza indirgenir.Abur cuburlardan uzak durarak protein bazlı beslenmeye öne çıkartılırSıvı tüketimine özen gösterilir ve günde en az 8 bardak su içilirGebelikte yeteri kadar dinlenme çok önemlidirHekimin verdiği egzersizler düzenli şekilde yapılırAyakta kalmamak gerekir ve daha çok gün içinde mümkün olduğu sürece ayakları yukarıda tutmak gerekirGebelik süresince alkolden uzak kalındığı gibi kafein tüketilmemesi de gerekir