Fazla tuz tüketimi zararları konusunda insanların bilinçli bir şekilde tuzu kullanması noktasında çeşitli çalışmalar yapıldığı bilinmektedir. Tuzun zararları ve faydaları noktasında insanlar bilinçlendirilmeye çalışılmaktadır.
Tuz tüketimi ile birçok sağlık sorunlarını kendinize çekebilirsiniz. Yapılan araştırmalara göre Türkiye’de tuz kullanım oranı fazla olmakla birlikte her geçen gün artmaktadır. Bilinçli tuz tüketimi hakkında bilgilendirmeler yapılarak, tuz kullanım oranını düşürme çalışmalarına gidilmektedir.
Fazla Tuz Tüketimi Zararları Listesinde; Aşırı Yemek Yemenize Neden Oluyor
Fazla tuz tüketimi zararları arasında yapılan araştırmalara göre aşırı yemek yemeye neden olduğu bilinmektedir. Tuz, alışılmış lezzetlerin başında gelmektedir. Yağ ile bir araya geldiği zaman yağın verdiği doyma hissini etkisiz hale getirebilmekte ve insanları çok yemeye teşvik etmektedir. Böylece insanlar bilinçsiz bir şekilde “Pasif aşırı tüketim” dünyasına merhaba demektedir.
Yiyeceklere ilave edilince onların daha lezzetli hale gelmesini sağlamakta ve aynı zamanda onların korunmasına yardımcı olmaktadır.
Karmaşık ve birçok sebebi olabilen kilo alımı, işlenmiş tuzlu yağlı ve şekerli gıdalarla birlikte ortaya çıkmasında rol aldığı söylenmektedir. Yiyecek de doğal olarak bulunan tuz aynı zamanda üretim esnasında da artırılarak işlenmeye devam etmektedir. Bu da yetmiyormuş gibi tüketicilerin de ürünü yeme esnasında ya da pişirme esnasında ekledikleri tuzlar da sorunların ortaya çıkmasına neden olabilmektedir.
Yağı ve tuzu birleştirmek besinlerin “pasif aşırı tüketiminin” artmasında etkili olan unsurlardan biridir. Normalden daha fazla iştah açmaya neden olabilmekte ve sizi daha fazla yemeye teşvik etmektedir. Yemeye dayanamadığımız tuzlu patates kızartmasının iştahımızı ne kadar açacağını düşündüğümüz zaman, geri adım atmaya gayret göstermemiz tavsiye edilmektedir.
Tuz ve Yağ Çifte Bela!
Fazla tuz tüketimi zararları noktasında oluşan rahatsızlıklar yaşlı ve çocuk ayırt etmeden görülebilmektedir. Kontrolsüz besin tüketimini artırmaya neden olan tuzlu ve yağlı yiyeceklerin tüketilmesi aynı zamanda çocukların aşırı kilo almasıyla da yakından ilişkilidir.
Tuzlu ve yağlı yiyecekleri çok sevmek, aşırı kilojul tüketiminin yanı sıra kontrolsüz besin tüketimi ve çocukların aşırı kilolu olmasıyla da ilişkilidir. Hatta yemeklerin tuz miktarı ile aşırı gıda tüketimi arasındaki bağlantı artık tatlı ve yağlı yiyeceklerden daha güçlü olarak görülüyor.
Fazla Tuz Tüketimi Zararları Noktasında Yapılan Araştırma
1- Teoriyi test etme
Deakin Üniversitesi’nde 48 sağlıklı yetişkin üzerinde, tuzun yağlı yiyeceklerin aşırı tüketimini nasıl etkileyebileceğini incelemek için araştırmalar yapıldı. Duyu üzerine araştırmalar yürüten bilim insanları sağlıklı yetişkinler üzerinde gerçekleştirdikleri çalışmalarda, her bir kişi dört gün boyunca sabahları standart kahvaltının ardından, öğle yemeğinde yağ ve tuz içeriğinin manipüle edildiği peynirli makarna vererek yenmesini sağladılar. Dört yemeğin oranları şöyleydi;
Az yağlı / Az tuzluAz yağlı / Çok tuzluÇok yağlı / Az tuzluÇok yağlı / Çok tuzlu
Yetişkinlere istedikleri miktar kadar yiyebileceklerini belirten araştırmacılar, katılımcıları yemek yemeye teşvik ettiler. Böylelikle sürece tüketim oranı, öğün uygunluğu ve katılımcıların açlık-tokluk gibi durumları da dahil ederek araştırmayı devam ettirdiler.
2- Sonuçlar Değerlendirildiğinde
Yapılan çalışma sonucunda, katılımcıların yemeklerindeki tuz oranı yüksek olduğunda %11 daha fazla kilojul tükettikleri tespit edildi. Yemeklerdeki yağ içeriğinin yüksek ya da düşük olması sonuçta değişiklik göstermiyordu. Yemekteki yağ içeriği yetişkinlerin daha fazla yedikleri anlamına gelmiyordu. Gıdalardaki enerji yoğunluğun daha fazla olmasından kaynaklı fazla kilojul tüketilmesi gerçekleşiyordu. Yetişkinler üzerinde yapılan araştırma sonucunda dört farklı öğünden önce açlıklarını ve sonrasında tokluklarını raporlama biçimleri benzerdi ve öğünlerin yağ/tuz bileşiminden etkilenmemişti.
3- Bu Ne Anlama Geliyor?
Yapılan araştırmalar yağ oranı yüksek gıdalar için tuzluluk miktarı pasif aşırı tüketimi etkileyebileceğini tespit ediyor. Bu araştırma yağ ve tuz oranı bakımında zengin olan gıdalar seçeneği çok fazla iken, böylesi yiyeceklerin neden aşırı tüketildiğine ve kilo alımında önemli bir etkeni açıklamada destek sağlıyor.
Yağ oranı düşük olan sebze türlerine tuz eklenip eklenmeyeceği konusunun araştırılması ise ilginç bir araştırma olarak dikkatleri üzerine çekecektir. Sonuçların olumlu olması sonucu insanların sebze gibi yeşillik türlerini artıracağı düşünülebilir.
4- Fazla Tuz Tüketimi Zararları Etkisini Gidermek İçin Tuz Azaltma Yöntemleri
Fazla tuz tüketimi zararları etkisini gidermek için tuzu azaltma yöntemlerini takip ederek, hayatınızdaki tuz miktarını azaltmış olarak daha sağlıklı yaşama merhaba diyebilirsiniz.
a- Tuz Nasıl Azaltılır?
El alışkanlığı haline gelen yemeğe aşırı tuz atma fazla yemenize sebep olarak sağlıksız bir şekilde kilo almanızı artırıyor. Tuzu bırakamıyorum ama azaltmak istiyorum diyorsanız bazı ipuçlarımız bulunmaktadır. İşte bunlar:
Yemeğinize daha fazla çeşni ekleyin. Yemeklerinize çeşitli baharatlar ve taze otlar katarak yemeklerin tadını daha çok artırabilirsiniz.Yemeklerinize limon ekleyerek keskinliğinden ve tadından yararlanabilir ve tuzu unutmanıza yardımcı olabilir.Aromalı tuzları tercih etmeniz de tuz miktarını azaltmanıza yardımcı olacaktır.
b- Tuzu Azaltmanıza Yardımcı Ev Yapımı Çeşni Tarifi
Tuzu azaltmak adına yapılan çeşniyi deneyebilirsiniz.
5 tatlı kaşığı soğan tozu,
2 1/2 tatlı kaşığı sarımsak tozu, 2 1/2 tatlı kaşığı tatlı paprika,
2 1/2 tatlı kaşığı kuru hardal,
1 1/2 tatlı kaşığı kekik.
Yarım tatlı kaşığı beyaz biber,
Çeyrek tatlı kaşığı kereviz tohumu
c- Az Tuzlu Atıştırmalık Önerileri
Az tuzlu atıştırmalıklar seçin, tuz tadından vazgeçmeyin!
EdamameBir dilim elmanın üzerine doğal fıstık ezmesiHafif deniz tuzlu patlamış mısır (20gr’da 60mg sodyum)Kırmızıbiber ve acılı kavrulmuş fava fasulyesi (25gr’da 88mg sodyum)Peynirli protein krakerleri (65gr’da 198mg sodyum)Ev yapımı lahana cipsiKereviz veya havuç & humusAz tuzlu fırınlanmış çubuk krakerleri (25gr’da 140 mg sodyum)Fırınlanmış badem (100gr’da 235mg sodyum)