Evlilik sözleşmesi nedir? Evlenme sözleşmesi neden yapılır? Evlenme sözleşmesi nasıl yapılır?
Evlenecek çiftlerin ya da hali hazırda evli olanların en merak ettikleri konular arasında evlilik sözleşmeleri yer alıyor. Peki, evlilik öncesi yapılan bu sözleşme ne demektir? Bu sözleşme nasıl yapılır? Sonuçları nelerdir? İşte merak edilen tüm yönleri ile evlenme öncesi herkesin merak ettiği sözleşme!
Evlilik Sözleşmesi Nedir?
Evlilik sözleşmesi, esasında bir mal rejimi seçimi sözleşmesidir ve kanuni tanımda da (Türk Medeni Kanunu kapsamında) mal rejimi sözleşmesi ismi altında düzenlenmiştir. Ancak, halk arasında bu sözleşme, evlilik sözleşmesi olarak bilinmektedir. Bizde yaygın olan kullanıma göre yazımızda evlilik sözleşmesi tabirini kullanacağız. Peki, evlilik sözleşmesi nedir?
Bahsedilen bu sözleşme, evlenecek ya da evli olan çiftlerin evlenmeden önce ya da evlilikleri esnasında mal varlığı değerlerine ve bunların paylaşımına ilişkin yaptıkları sözleşmelerdir. Bu sözleşme her iki tarafın yani evli kişilerin karşılıklı rızasına dayanır ve kanunda belirlenen şekil şartlarına uygun yapılması geçerliliği için zorunludur.
Evlilik sözleşmesi, eşlerin evlendikten sonra mallarının nasıl yönetileceği ve boşanma durumunda mallarının nasıl tasfiye edileceğini belirleyen ve düzenleyen sözleşmedir.
Evlenme öncesi sözleşme ya da bir diğer ifade ile mal rejimi sözleşmesi, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu 203. maddesinde düzenlenmiştir. Madde düzenlemesine göre;
“Mal rejimi sözleşmesi, evlenmeden önce veya sonra yapılabilir. Taraflar, istedikleri mal rejimini ancak kanunda yazılı sınırlar içinde seçebilir, kaldırabilir veya değiştirebilirler”
İfadeleri ile sözleşme içeriğinin çerçevesi çizilmiştir. Bu yasal düzenleme uyarınca Türk Medeni Kanunu’nda sınırlı sayıda belirlenen mal rejimlerinden başka bir sözleşme yapılabilmesi mümkün değildir.
Kanuni Mal Rejimi Nedir?
Evlenecek eşlerin aralarında evlilik sözleşmesi yapmamaları durumunda, evlilik içerisinde uygulanacak olan mal rejimine “Kanuni Mal Rejimi” adı verilir ve bu da edinilmiş mallara katılım rejimidir. Yani, bir başka ifade ile eşler ancak yapacakları bir sözleşme ile Kanuni Mal Rejimi olan olan “Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi” dışında başka bir mal paylaşım rejimini seçebilirler.
Kanuni Mal Rejimi olan “Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi” Türk Medeni Kanunu 218 ve devamı maddelerde düzenlenmiştir.
Evlilik Sözleşmesi İle Seçilebilecek Diğer Mal Rejimleri Nelerdir?
Kanuni mal rejimi olarak belirlenen “Edinilmiş Mallara Katılma Rejimine” uymak istemeyen eşler ise ancak kanunda sayılan diğer mal rejimlerinden birini evlenme öncesi sözleşme ile seçebilirler. Bunlar ise;
- Mal ayrılığı (Türk Medeni Kanunu 242 ve devamı maddeler),
- Paylaşmalı mal ayrılığı (Türk Medeni Kanunu 244 ve devamı maddeler),
- Mal ortaklığı (Türk Medeni Kanunu 256 ve devamı maddeleri) olarak belirlenmiştir ve bu sayılan üç rejim dışında eşler, evlenme öncesi sözleşmesi ile başkaca bir sistem belirleyemezler.
Evlilik Sözleşmesi Ehliyeti Nedir?
Mal rejimi sözleşmesi yani evlilik sözleşmesi ayırt etme gücüne sahip olan eşler tarafından yapılabilir. Tam ehliyetli olan yani ayırt etme gücüne sahip olan on sekiz yaşını tamamlamış kişiler evlilik sözleşmesini kendileri yapabilirler. Tam ehliyet sahibi olmayanlar yani ayırt etme gücüne sahip olmasına karşın küçük ve kısıtlı olanlar ise ancak yasal temsilcilerinin onayı ile bu sözleşmeyi yapabilirler.
Evlilik Sözleşmesi Nasıl Yapılır?
Evlenme sözleşmesi iki şekilde yapılabilir. Bunlardan ilki eşler evlenmeden önce yazılı olarak nikah memuru tarafından onaylanma şeklinde mal rejimini, kanuni mal rejimi dışında bir rejim olarak belirleyebilirler. Bu durumda evlenme sözleşmesi evlilik tarihinden itibaren hüküm doğurur.
Diğer yöntem ise, evlilikten sonra eşlerin noter onayı ile evlilik sözleşmesi yapma durumlarıdır. Bu şekilde evlilikten sonra noterde yapılan evlilik sözleşmeleri ise noterde yapıldıkları tarihten başlayarak hüküm ifade ederler.
Son olarak belirtelim ki, eşlerin evlenme sözleşmesi yapmaları zorunlu değildir. Eğer eşler evlilik sözleşmesi yapmazlarsa, kural olarak kanuni mal rejimi olan “edinilmiş mallara katılma rejimine” tabi olurlar.
İlginizi Çekebilir: Antalya’da Evlilik Teklifi Edebileceğiniz 5 Mekan!