Cumhuriyet Döneminde yazılmış çoğu Reşat Nuri Güntekin romanları Anadolu’yu ve Anadolu’nun insanlarını açık bir şekilde okuyucuya sunar. Müfettişlik görevinden dolayı yıllarca Anadolu vilayetlerini gezmiş olan Reşat Nuri Güntekin, yaptığı gözlemler sayesinde unutulmaz gerçekçi eserler ortaya çıkarmıştır. Ölmeden önce mutlaka okunması gereken bu romanlar akıcı ve yalın üslubu sayesinde sizleri büyüsü altına alacak!
Unutulmaz Eserleriyle Reşat Nuri Güntekin
Reşat Nuri Güntekin edebi kişiliği en çok da Anadolu’yu ve Anadolu’nun insanlarını anlattığı toplumsal sorunlar ve insan ilişkilerini anlattığı romanlara yansıtmıştır. Cumhuriyet dönemi Anadolu insanının özelliklerini, dönemin koşullarını aşkla harmanlayarak, okuyucuya sunmaktadır. Reşat Nuri Güntekin romanları mutlaka okunması gereken benzersiz ve keyifli romanlardır.
1 – Çalıkuşu
Çalıkuşu romanı, Reşat Nuri Güntekin romanları arasında belki de en bilinen ve sevilen romandır. Yazara da farklı bir ün kazandıran bu roman, 1922 yılında Vakit gazetesinde tefrika edilmiş ve hemen ardından kitap olarak basılmıştır.
Romanın konusu ise İstanbul’da yetişmiş ve Fransız okulunda iyi bir eğitim almış olan başkarakter Feride’nin hayatını ve karşılaştığı sorunları anlatmaktadır. Hem bir aşk hikayesi, hem de dönemin Anadolu insanını ve yaşam tarzını muhteşem bir şekilde okuyucuya hissettiren bir romandır. Aynı zamanda Reşat Nuri Güntekin aşk romanları arasında da en çok ün kazanan romandır.
Feride’nin Anadolu vilayetlerini belli sebeplerden dolayı gezerek öğretmenlik yapması ve karşılaştığı zorluklar okuyucuya hissettirerek anlatılmıştır. Çalıkuşu ismi ise Feride’nin iflah olmaz hareketliliği ve özgürlüğüne olan düşkünlüğü nedeniyle yakın çevresinin taktığı bir lakaptır. Kitap tam anlamıyla bir serüveni anlatmaktadır.
Feride’nin aşkı, fikirleri, yıllar içinde büyüyüp olgunlaşması, çektiği acıları, karşısına çıkan zorluklar ve farklı pek çok kişiyle kurduğu arkadaşlık, duygusal yönünüzü ortaya çıkaracak ve kendinizi Feride’nin yerine koymadan edemeyeceksiniz. Aynı zamanda ülke gerçeklerini ve toplu-insan ilişkilerini de en soyut haliyle kavramanıza yardımcı olacak ve diğer Reşat Nuri Güntekin romanları merakınızı cezbederek yazarın anlatımına doyumsuzluğunuzu ortaya çıkaracak.
2 – Yaprak Dökümü
Reşat Nuri Güntekin eserleri arasında bir diğer dikkat çeken roman da Yaprak Dökümü. Yine Cumhuriyet dönemindeki batılılaşmayı gözler önüne seren ve mutlaka okunması gereken kitaplardan biridir. Eserde büyük oranda bir kültür çatışması işlenmektedir.
Dönemin en önemli özelliklerinden biri olan batılılaşma arzusu elbette ki çoğu ailede olduğu gibi bu ailede de yanlış batılılaşma algısı ile gözler önüne serilmekte ve eleştiri niteliğinde yansıtılmaktadır. Batılı toplum ve Türk toplumunun kültürü arasında sıkışıp kalmış, iç çatışmalar yaşayan insanların fikirlerini Reşat Nuri Güntekin kitapları oldukça açık bir şekilde anlatmaktadır.
Romanda bir memur ailesinin yanlış batılılaşma etkisi ile ortaya çıkan sorunlar, etik değerlerin yok olmaya başlaması ve bir ailenin tıpkı bir ağacın yapraklarını dökmesi gibi yavaş yavaş çöküşü ve kayboluşu ele alınmıştır. Dramatik yapıdaki bu roman Reşat Nuri Güntekin romanları arasında gerçekçi özellikleriyle dikkat çeken bir romandır.
3 – Acımak
Eser, 1928 yılında yayınlanmıştır. En insani duygulardan biri olan acımak duygusunu derinden hissettiren bir özelliği vardır. Olay örgüsü ve okuyucuya hissettirdikleri sayesinde edebiyatımızın unutulmaz eserleri arasına girmeyi başarmış bu roman, mutlaka okunması gereken romanlar arasındadır.
Romanda zeki ve başarılı olan Zehra öğretmen ile babası Mürşit’in hayata bakış açıları ve dramatik hayat öyküleri okuyucuya aktarılmaktadır. Yine toplumsal çatışmaları aktaran yazar Acımak romanında idealist bir öğretmenin sosyal yaşamında karşılaştığı çatışmaları ve uyumsuz ilişkileri işlemiştir.
Aynı zamanda Reşat Nuri Güntekin romanları arasında en çok işlenen temalardan biri olan dönemin yapısına dair ipucu verme yine başarılı bir şekilde aktarılmıştır. Romanda dönemin memuriyet hayatının getirdiği zorluklar neticesinde şehirden kasabaya sürüklenen ve ilkelerini yavaş yavaş bırakan genç bir adamın hatalı bir evlilik yaparak korkunç bir sona sürüklenmesi işlenmiştir. Bu acı dolu ve sefaletle geçen hayattan yalnızca kızı Zehra’yı tesadüf eseri kurtarabilmiştir. Acımak romanı aile içi ilişkileri ve sorumlulukları ders verircesine yansıtan ve mutlaka okunması gereken oldukça başarılı bir romandır.
4 – Dudaktan Kalbe
1925 yılında yayınlanan roman yine diğer Reşat Nuri Güntekin romanları gibi iyi bir gözlem neticesinde başarılı bir şekilde ortaya çıkmış bir romandır. Farklı sosyal çevrelerden gelen kahramanların hayata bakış açısı ve yaşayış tarzını ele alınırken aynı zamanda da pek çok çatışma işlenmektedir. Dönemin toplumsal ve siyasi çatışmaları başarılı bir şekilde okuyucuya aktarılmaktadır.
Özellikle gelenek ve göreneklerin tanıtımı konusunda oldukça başarılı olan Reşat Nuri Güntekin romanları, yine Dudaktan Kalbe romanında da kendini belli etmektedir. Yalın fakat akıcı ve duru bir dille yazılmış roman sürükleyiciliğiyle de fazlaca dikkat çekmektedir. Temiz bir İstanbul Türkçesi kullanan yazar kitlelere gösterişsiz bir şekilde hitap etmektedir.
Bir diğer önemli husus ise Çalıkuşu romanında olduğu gibi yine duygusal çalkantılar işlenmiştir. Bu mutsuz yaşam serüvenleri okura aktarılırken Reşat Nuri Güntekin romanları duyguyu ön plana getirmekte ve okuyucuyu derinden sarsabilecek nitelikte başarılı bir iş çıkarmaktadır. Okuyucu bu serüvenleri karakterlerle beraber yaşamakta ve İzmir’e oradan Kütahya’ya Bozyaka Bağlarına ve İstanbul’a başkarakter Lamia ile beraber sürüklenmektedir.
5 – Akşam Güneşi
Reşat Nuri Güntekin romanları kelimenin tam anlamıyla Cumhuriyet dönemini anlatan romanlardır. Bu dönemin yaşantısını ve insanların hayata bakış açısıyla beraber karşılaştıkları olası problemleri merak eden okuyucular için Reşat Nuri Güntekin romanları mutlaka okunması gereken romanlardır.
Ülkemizin geleneklerini ve göreneklerini başarılı bir şekilde tanımlayan ve gözlem yeteneği sayesinde başarılı bir şekilde aktaran yazar, yine Akşam Güneşi romanında da bunu derinden hissettiriyor. Hemen hemen Çalıkuşu romanına eş durumda birkaç yapı benzerliğiyle beğenilen ve takdir gören başarılı bir romandır. Ana karakter olan Jülide’nin sımsıcak serüveninin aktarıldığı romanda yine kendinizden bir şeyler bulacaksınız.
Reşat Nuri Güntekin romanları arasında en bilinen roman olan Çalıkuşu Feride’den pek de aşağı kalan yanı olmayan Jülide’nin hayatı da okuyucuyu derinden etkileyecek nitelikte. Yine duygu yükü bol, başarılı kişiliklerle dolu ve doğru gelenek aktarımı ile oldukça başarılı bir roman olan Akşam Güneşi, mutlaka okumanız gereken kitaplar arasında.