Elektronik İmza ya da kısa adıyla e-imza kullanımı ülkemizde de her geçen gün yaygınlaşıyor. Bu yazımızda Elektronik İmza’nın yasal dayanağına, ne anlama geldiğine, nerelerde ve nasıl kullanıldığına ilişkin bilgileri sizin için bir araya getirdik.
E-İmza Nedir?
Elektronik İmza, 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu’nun 23.01.2004 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanması ile hayatımıza girmiştir. 5070 sayılı Kanunun “Tanımlar” başlıklı 3. Maddesi düzenlemesine göre Elektronik İmza;
“Başka bir elektronik veriye eklenen veya elektronik veriyle mantıksal bağlantısı bulunan ve kimlik doğrulama amacıyla kullanılan elektronik veriyi ifade eder”
Bu yasal tanımdan yola çıkarak, Elektronik İmza; bir bilginin bütünlüğü bozulmaksızın ve tarafların kimlikleri de doğrulanarak iletilmiş olduğunu elektronik ya da benzeri araçlar ile garanti eden harf, karakter ya da sembollerden oluşmaktadır.
Aslında Elektronik İmza, bizim uygulamamızda kullanılan bilginin bütünlüğünü ve de tarafların kimliklerini doğrulayan sayısal imzadan (harf, karakter ya da sembol) oluşabileceği gibi kişilerin parmak izi, göz retinası ya da ses tarzı biyolojik özelliklerinin kaydedilerek kullanılmasına dayanan biyometrik özellikli elektronik imza şeklinde de olabilir.
Ancak bizim mevzuatımıza göre (5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu) “Elektronik İmza” kavramından yukarıda açıklanan sayısal imza anlaşılır.
Elektronik İmza Nasıl Alınır?
Elektronik imza ülkemizde, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunca (BTK) onaylanan Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcıları vasıtasıyla sunulur. Hizmet sağlayıcı firmaların listesine ise BTK resmi sitesi üzerinden ulaşabilmek mümkündür.
Elektronik imza, “Bireysel e-imza” ve “Kurumsal e-imza” olmak üzere iki farklı çeşit olarak sunulur.
Bireysel e-imza başvurusu, Elektronik Sertifika taahhütnamesi ve başvuru formu, başvuranın T.C. kimlik numarasını içerir nüfus cüzdanı, sürücü belgesi ya da pasaportu gibi fotoğrafının yer aldığı geçerli bir resmi kimlik belgesinin aslı ile yapılır.
Kurumsal e-İmza başvurusu ise, Elektronik Sertifika taahhütnamesi ve başvuru formu, başvuranın T.C. kimlik numarasını içerir nüfus cüzdanı, sürücü belgesi ya da pasaportu gibi fotoğrafının yer aldığı geçerli bir resmi kimlik belgesinin aslı, Ticaret Sicilden alınacak son altı aya ilişkin faaliyet belgesinin aslı ve imza sirkülerine ait fotokopi ile yapılır.
Elektronik İmza Ne Amaçla ve Nerelerde Kullanılır?
Elektronik imza ülkemizde çoğunlukla kamu işlemleri ile ticari sözleşmelerde kullanılmaktadır. Bu kapsamda, e-imza kullanımına örnek olarak;
E-Devlet, E-Nabız, E-Okul giriş ve işlemleri,MERNİS nüfus işlemleri ile MERSİS ticari sicil işlemleri,E-Sözleşmeler ve E-Sipariş uygulamaları,Sosyal güvenlik uygulamaları ve Vergi ödeme işlemleri,Kayıtlı Elektronik Posta Sistemi (KEP) işlemleri,Ulusal sınav (KPSS, LES, ÖSS gibi) ve pasaport başvuru işlemleri,Kurumlar arası iletişim veİnternet bankacılık işlemleri gösterilebilir.
E-İmza Kullanım İstisnaları Nelerdir?
Elektronik imza, yukarıda örnekledğimiz resmi süreçlerde ıslak imza yerine kullanılabilen dijital bir uygulamadır. Hukuki bakımından ıslak imzayla aynı niteliklere sahip elektronik imzanın bazı kullanım istisnaları bulunmaktadır. Buna göre,
Evlenme,Veraset – intikal,Üçüncü tarafın şahitliğine gerek duyulan emlak alım satımlarında kullanılamaz. Bu istisnai işlemlerde ıslak imza kullanılması zorunluluktur.
E-İmza Kullanmanın Avantajları Nelerdir?
Dijital dönüşüm ve teknoloji çağını yaşadığımız bu zamanda elektronik uygulamalarda kullanılabilen e-imza ile hem özel hem de kamu sektörüne ait işlemleri çok daha kısa sürede gerçekleştirerek zamandan tasarruf edebilir, zaman ya da mekan sıkıntısı olmaksızın işlemlerinizi uzaktan kolaylıkla gerçekleştirebilir, mürekkep, kağıt, kargo, sıra bekleme gibi sınırlamalar olmadan kullanım avantajlarına kavuşabilirsiniz.