Doğum Kontrol Hapı Nedir ? Doğum kontrol hapı, vücudun işleyişini değiştirmek ve hamileliği önlemek için kullanılan, hormon içerikli günlük haplardan biridir. Hormonlar, organların işleyişini kontrol eden kimyasal maddelerdir ve kullanılan haplar içinde bulunan hormonlar, yumurtalıkları ve rahmi kontrol altına almaktadır.
Gebelik planı olmayan kadınların birçoğu doğum kontrol hapının nasıl kullanılacağını ve yan etkilerini merak etmektedir. Birçok kadın hangi doğum kontrol hapı kullanmalıyım , doğum kontrol hapı nasıl kullanılır konusunda bilgi sahibi olmak istemektedir.
Doğum kontrol hapları, yumurtlamanın engellenmesi için, östrojen ve progesteron hormonlarının kombinasyonu ilaçlardır.
Kullanılan doğum kontrol hapları , rahim ağzı çevresinde bulunan mukusu kalınlaştırır ve spermin rahime girmesini ve serbestçe dolaşan yumurtalara ulaşmasını engeller. Bazı durumlarda haptaki hormonlar, uterus astarını etkiler. Böyle bir durumda, yumurtanın uterus duvarına yapışması da zorlaşmaktadır.
Kombinasyon hapları ve sadece progestin hapları olmak üzere, 2 tip doğum kontrol hapı bulunmaktadır.
Kombinasyon hapları, östrojen ve progestin içerir. Bu haplar, en çok kullanılan doğum kontrol haplarıdır. Günde 1 kere alındığında, hamilelik oluşmaz. Her gün alınması gerekir ancak aynı saatte alınıp alınmamasının bir zararı olmaz. Ancak hapı almayı unutmamak için, aynı saatte içilmesi önerilir.
Sadece progestin hapları, mini haplar olarak da adlandırılmaktadır. Sadece progestin hormonu içermektedir. Östrojen hormonu bulunmayan bu haplar, her gün aynı 3 saat içinde alınmalıdır.
Hangi Durumlarda Doğum Kontrol Hapı Kullanılmamalıdır ?
Doktorunuz hamile olmadığınız onaylarsa, yaş ve zamanın doğum kontrol hapı kullanmada önemi yoktur. Menopoz dönemi yaklaşıyorsa, doktorunuz iki hormon yerine tek hormon içerikli doğum kontrol hapı kullanmanızı önerebilir.
Kontrol altına alınamayan yüksek tansiyon varsa35 yaş üstü ve sigara kullanımı varsaAuralı migren ağrıları varsaKaraciğer rahatsızlığı varsaEmzirme durumu varsaİnme, kalp hastalığı, dolaşım sorunları, meme kanseri gibi durumlardaAçıklanamamış uterus kanaması varsa
Bu semptomların görüldüğü durumlarda doğum kontrol hapı kullanımı yapılmamalıdır. Doktorunuz, doğum kontrol hapına başlanmadan önce, kan basıncınızı ölçmelidir. Eğer cinsel aktivite yapılmışsa ve cinsel yolla bulaşan hastalık olup olmadığı araştırılacaktır.
Kombinasyon Doğum Kontrol Hapları Nasıl Kullanılır ?
Kadınların hamileliği önlemek için kullandığı kombinasyon doğum kontrol hapları, her gün alınacak 1 tane hap ile, hamileliği önlemeye yeterlidir. Doğum kontrol hapları, farklı paketler halinde sunulmaktadır.
Kombinasyon doğum kontrol hapları; 21 günlük, 28 günlük, 91 günlük ve 365 günlük paketler halinde kullanılabilir.
28 Günlük Kombinasyon Doğum Kontrol Hapları
Üst üste 28 gün yani dört haftalık kullanımı içerir. Her gün 1 tane hap alınmalı ve 29. günde yeni bir pakete başlanmalıdır. 28 günlük paketlerin son haplarında hormon bulunmaz. Bu haplar; hatırlatma ya da plasebo hapları olarak kullanılmaktadır.
Hormon içermeyen bu son hapları, kaç gün kullanacağını, kullanılan hap markasına göre değişkenlik gösterir. Çoğu pakette, 7 gün süresince hormon içermeyen haplar bulunmaktadır. Bazı paketlerde ise bu sayı düşmektedir.
Hatırlatma ya da plasebo haplarında demir ve başka takviyeler de bulunur. Bu hapların içildiği sürelerde adet olma durumu oluşur. Ancak bu hapların alınmaması, hamileliği oluşmasına neden olmaz. Burada önemli olan bir sonraki pakete zamanında başlamaktır.
21 Günlük Kombinasyon Doğum Kontrol Hapları
Üst üste 21 gün yani 3 hafta boyunca 1 hap almayı içermektedir. Dördüncü hafta boyunca hap alınmaması durumunda adet görülür.
Her hapı 21 gün içinde almak önemlidir. Bunun nedeni, 21 günlük paketlerde hatırlatma ya da plasebo hapları bulunmaz.
91 Günlük Kombinasyon Doğum Kontrol Hapları
Üst üste 3 ay kullanılmalıdır. Ardından 1 hafta boyunca hatırlatma hapları kullanılır. Bu yüzden adet döngüsü, 3 ayda bir oluşmaya başlar.
Hatırlatma hapları döneminde cinsel aktivite oluşsa bile, hormonlar hamileliği önlemektedir. Eğer hatırlatma haplarını içmeden adet döngünüzü atlatmak istiyorsanız, farklı marka hapları kullanabilirsiniz.
365 Günlük Kombinasyon Doğum Kontrol Hapları
1 yıl boyunca, her gün aynı saatte alınmalıdır. Adet dönemleri hafif olabileceği gibi tamamen de durabilmektedir.
Sadece Progestin Hapları Nasıl Kullanılır ?
Sadece progestin hapları kullanmak için her gün, aynı 3 saat içinde progestin hapı alınmalıdır. Eğer bu döngüyü atlarsanız, hamilelik riski oluşmaya başlar. Progestin hapları, 28 günlük yani 4 haftalık kullanımlıdır.
Kullanacağınız 28 günlük hapların hepsinde hormon bulunmaktadır. Hormon içermeyen hiçbir hafta yoktur ve dördüncü hafta boyunca adet döneminizi de alabilirsiniz. Ay boyunca kanama görülebilir.
Doğum Kontrol Hapları Ne Zaman Kullanılmaya Başlanmalıdır ?
Doğum kontrol hapı kullanma zamanı , 3 farklı şekilde başlatılabilir. Buna göre;
Adet kanaması döneminin ilk günü kullanılabilir. Adetin ilk günü kullanılan hap, hamilelik korunmasının hemen başlamasına olanak tanır.Sizin için en iyi olan günde başlanabilir.Pazar günü başlanabilir. Dönem başlangıcındaki ilk pazar günü hap alabilirsiniz.
Hapları her gün kullanacağınız için, kahvaltı öncesinde ya da yatmadan önce almak, daha iyi bir tercih olacaktır.
Emzirme Döneminde Doğum Kontrol Hapı Kullanılabilir mi?
Emzirme döneminde doğum kontrol hapı , güvenli şekilde alınabilir. Emzirirken hamile olmadığınızdan emin olmak için ise âdet kanaması olmamalı ve doğumdan sonraki 6 ay içinde olunmalıdır.
Vücut, hapa kendini uyarlaması için ortalama 1 ila 3 ay zamana ihtiyacı vardır. İlk hafta boyunca farklı korunma yolları (lateks prezervatifleri gibi) denenebilir.
Hap Alınması Unutulursa Ne Yapılmalıdır?
Doğum kontrol hapı alınması unutulduğu zaman, hatırlanan ilk anda alınması gerekir. Hap unutulduğunda tekrar ne zaman kullanmaya başlanır ? Ne zaman korumaya başlar ? Eğer bir sonraki gün hatırlanmışsa, hap almaya devam edilmeli ve o gün 2 hap alınmalıdır.
Hapların 2 gün ara verilmesi yani 2 gün boyunca unutulması durumunda, hatırlanan günde 2 hap ve ertesi gün 2 hap daha alınmalıdır. Geriye kalan haplar, normal şekilde 1’er tane alınmaya devam edilmelidir. Bu arada korunmalı cinsel aktivite yapılabilir ya da 7 gün boyunca cinsel aktiviteyi bırakabilirsiniz.
Hap almanın unutulduğu dönemlerde, yumurtalıklara yumurta bırakma olasılığı yükselmektedir. Adet döneminin kaçırılması, bir ya da birden fazla hap almanın unutulması durumunda, hamilelik testi yapılabilir. Eksik doz kullanımı konusunda endişeniz varsa ve üstüne hamilelik riski taşıdığınızı düşünüyorsanız muhakkak doktora başvurmalısınız.
Doğum Kontrol Haplarının Yan Etkileri Var mıdır?
Her ilaçta olduğu gibi doğum kontrol hapı yan etkileri bulunmaktadır. Ancak bu yan etkiler çok ciddi değildir.
Mide bulantısıGöğüste hassasiyet (ağrı ve şişkinlik)Dönemler arasında kan ve lekelenme (az miktar)Dönemlerin daha hafiflemesiDuygu durumunda değişiklikler
Az yaygın olan ancak ciddi yan etkiler de bulunmaktadır. Buna göre;
Şiddetli karın ağrısı (sağ üst karın bölgesi)Göğüste ağrı, nefes almada zorlanmaBacaklarda ve uyluk bölgesinde şişme ya da ağrı
Düşük dozlu doğum kontrol haplarında felç ya da kalp krizi olasılığı düşük olurken, yüksek dozda olabilecek 30 mcg’den fazla östrojen haplarında kalp krizi ve felç riski de bulunmaktadır.
HIV’li Bir Kadın Doğum Kontrol Hapı Kullanabilir mi?
Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan olan HIV için ne denilmektedir? Doğum kontrol hapları, farklı ilaçlarla beraber alındığında, düzgün şekilde etki etmeyebilir. Çeşitli bitkisel ilaçlar, nöbet önleyici ilaçlar ve diğer kullanılan tüm ilaçlar, doktorunuza bildirilmelidir.
HIV’li kadınlar, doğum kontrol hapını güvenli şekilde kullanabilirken, yine bazı HIV ilaçları içinde bulunan maddelerden dolayı, doğum kontrol haplarının etkisi, düşük olabilmektedir.
Yani doğum kontrol hapı kullanırken diğer oral kontraseptif haplar kullanılmaya devam etse dahi bir sorun teşkil etmez.
Doğum Kontrol Hapı Alırken Nelere Dikkat Edilmelidir ?
Doğum kontrol hapı , bazı zamanlarda unutulabilmektedir. Böyle bir dönemde, eğer hap almayı unuttuysanız, dikkat etmeniz gereken bazı durumlar bulunmaktadır.
Hap alınması unutulmuşsa, cinsel aktivite gerçekleştirilecekse, farklı doğum kontrol yolları denenmelidir (prezervatif gibi).Eğer her zaman evde olmuyorsanız, dışarıya çıktığınızda muhakkak ilacınızı yanınıza almalısınız.Son hap paketine başlamanın ardından kısa süre sonra bekletilmeden, diğer paket hapları da alınmalıdır.Doktorunuza danışmadan asla, kendi başınıza doğum kontrol hapı almayı denemeyin.
Doğum Kontrol Hapları Neye Göre Seçilmelidir?
Doğum kontrol hapı dezavantajları nelerdir ? Doğum kontrol hapı seçimi yaparken, ilk olarak doktorunuzla konuşmanız gerekir. Çünkü her doğum kontrol hapı, her kadın için uygun olmamaktadır. Seçim yaparken bazı faktörlere dikkat edilmesi gerekir:
Adet belirtilerinin nasıl olduğuKardiyovasküler sağlığın ne durumda olduğuKullanılan diğer ilaçlarla etkileşimiEmzirme durumu varsaBaşka kronik sağlık durumları varsa
Bu faktörler göz önünde bulundurularak, doktorunuzla beraber, en doğru doğum kontrol hapı seçilmelidir.
Doğum Kontrol Hapı Çeşitleri Nelerdir?
Doğum kontrol hapı çeşitleri, aktif ve inaktif ilaçlardır. Birkaç farklı kombinasyon içinde hazırlanırlar.
Kombinasyon doğum kontrol hapları;
AzuretteEnpresseKarivaNataziaOcellaVelivetYasminYazzOcellaDüşük OgestrelOrto-HamburgOrtho Tri-CyclenLevoraTMLoestrinSeasonaleSeasonique
Sadece progestin doğum kontrol hapları;
CamilaErrinFundaJencyclaNor-QDOrtho Micronor
Doğum Kontrol Hapı Fiyatı Nedir?
Doğum kontrol hapı fiyat 2020 yılında da marka ve içeriklerine göre değişkenlik göstermektedir. Buna göre;
Yasmin doğum kontrol hapı 37 TL civarındaYazz doğum kontrol hapı 40 TL civarındaMicrogynon doğum kontrol hapı 5 TL civarındaDiana35 doğum kontrol hapı, 14 TL civarındaReginon doğum kontrol hapı, 13 TL civarındaGinera doğum kontrol hapı, 25 TL civarında
Doğum kontrol hapları, SGK güvencesi altında karşılanmaktadır. Bu fiyatlar dışında içindeki özelliklere göre fiyatları 50-70 TL arasında değişen, doğum kontrol hapları da bulunmaktadır.
Bazı kadınlar gebelikten korunmak amacı ile doğum kontrol hapı kullanırken ; bazıları bu ilaçları doğum kontrol yöntemi olarak kullanmazlar. Adet geciktirici ya da dönem atlatma amacı ile de kullanılmaktadır.
Son olarak, Çocuk ve Kadın Hastalıkları uzmanları tarafından önerilen doğum kontrol yöntemi tercih edilmesini önermekteyiz. Çünkü her kadının vücut tipi ya da yaşam koşulları farklıdır. Bu noktada doktorların, kişisel verilerin korunması kanuna uyarak kişiye özel programların uygulanması gereklidir.