İlaçsız dikkat eksikliği tedavisi olduğu gibi ilaçlı dikkat eksikliği tedavisi de mevcut. Hem yetişkinlerde hem de çocuklarda DEHB tedavisi için hastanın tercihi önemli. Peki, dikkat eksikliği tedavisi nasıl yapılır? Dikkat eksikliği ilaçsız tedavi edilebilir mi? İlaç kullanmadan dikkat eksikliği bozukluğu nasıl giderilir? İşte cevaplar…
Dikkat Eksikliği Bozukluğu Nedir?
İlaçlı ve ilaçsız dikkat eksikliği tedavisi nasıl yapılır sorusunun yanıtından önce dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu nedir açıklayalım… Dikkat eksikliği sendromunun tam adı; Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)’dur. Dikkat eksikliği bozukluğu (DEB) ise DEHB’ten farklı bir sendrom değil; hiperaktivitenin görülmediği bir alt tipidir.
O halde dikkat eksikliği bozukluğu; hiperaktivitenin görülmediği, çocuklarda ve yetişkinlerde ortaya çıkabilen davranışsal ve ruhsal hastalıklardan biridir. DEB olan kişilerde dürtüsel davranışlar ön plandadır ve otokontrol bozuklukları yaşanabilir.
Uzun yıllar boyunca DEB bir hastalık olarak tanımlanmadığı için bu hastalığa sahip olan kişiler toplumda ‘’başarısız’’ olarak etiketlenmiştir. Bu kişilerin sosyal ilişkilerinin gelişmediği düşünülmüştür ve akademik başarısızlıkları söz konusu olmuştur. Ancak günümüzde Amerikan Psikiyatri Birliği tarafından DSM-5’e göre DEB; genetik geçişli biyolojik bir hastalık olarak tanımlanmaktadır. Günümüzde hem yetişkinlerde hem de çocuklarda dikkat eksikliği tedavisi yapılmaktadır.
Dikkat Eksikliği İlaçsız Tedavi Edilebilir Mi?
Yetişkinlerde ve çocuklarda dikkat eksikliği tedavisi ilaçlı ve ilaçsız olarak gerçekleştirilmektedir. DEB ve DEHB tedavisinde kişinin yaşı, cinsiyeti, mevcut hastalıkları ve bulguları ışığında en doğru tedavi yöntemi doktor tarafından belirlenir. Kısacası; doktorun uygun görmesi durumunda dikkat eksikliği ilaçsız tedavi edilebilir.
Genel olarak DEB tedavisinde ilaçlı ve ilaçsız yöntemler birlikte kullanılır ve tedavide başarı oranı artar. Ancak günümüzde özellikle çocuklarda DEB görüldüğü için aileler, ilaçların yan etkisi nedeniyle çocuklarına ilaç vermemeyi tercih edebiliyor. Bu durumda ilaçsız dikkat eksikliği tedavisi ön plana çıkabiliyor.
İlaç Kullanmadan Dikkat Eksikliği Nasıl Giderilir? İlaçsız Dikkat Eksikliği Tedavisi Nasıl Yapılır?
Gelelim ilaç kullanmadan dikkat eksikliği nasıl giderilir sorusunun cevabına… DEB’in ilaçsız tedavisinde hastalara fiziksel ve mental egzersizler yaptırılır. Bunun yanı sıra hastalara terapi verilir. Eğer hasta çocuk ise; tedavi sürecine aileler de dahil edilir ve hastalık hakkında ailelere ebeveyn eğitimi de önerilir.
İster ilaçlı olsun ister ilaçsız olsun, DEB ile DEHB tedavisinde çocuk hastaların aileleri bu süreçte sabırlı ve anlayışlı olmalıdır. Çünkü DEB tanısı ya da DEHB tanısı olan çocukların faaliyetleri, davranışları ve yaramazlıkları bu biyolojik rahatsızlıktan kaynaklanmaktadır. Dolayısı ile dikkat eksikliği bozukluğu tedavisi zaman, anlayış ve sabır isteyen bir süreçtir.
Eğer dikkat eksikliği bozukluğuna hiperaktivite bozukluğu da eşlik ediyorsa doktorlar bazı ilaçları reçete edebilir. Başarılı bir tedavi için de bu ilaçların önerilen şekilde ve önerilen dozda düzenli olarak kullanılması gerekmektedir.
Dikkat Eksikliği Bitkisel Tedavi Var Mı?
Dikkat eksikliği bozukluğu; genetik geçişli biyolojik bir hastalıktır. Nezle gibi, grip gibi bir anda, alınacak takviyelerle geçmesi mümkün değildir. Doktorun belirlediği şekilde bütünsel bir tedavi gerektirir. İnternet üzerinde pek çok sayfada dikkat eksikliği bitkisel tedavi önerileri vardır. Bu öneriler genellikle vitaminler ve mineraller açısından bazı doğal bitki ve gıdaların tüketilmesini kapsar.
Doğal ve bitkisel ürünler çoğu zaman zararsızdır ancak sıklığı ve dozu doğru ayarlanmalıdır. Sıklığı ve dozu fazla olacak şekilde doğal ürünler bile olsa bazı zararlara neden olabilir. Özellikle de çocuklara bilinçsiz bir şekilde bitkisel tedaviler uygulanmamalıdır. Bu durum, başka sorunların oraya çıkmasına neden olabilir.
Dikkat Eksikliği Gidermek İçin Ne Yapmalı?
Çocuklarda ve yetişkinlerde dikkat eksikliği gidermek için doktorun önerdiği tedavi uygulanmalı. Bu tedavi için doktor terapi, mental ve fiziksel aktiviteler ve ilaçlar önerebilir.
Dikkat Eksikliği Tamamen Geçer Mi?
Dikkat eksikliği ömür boyu sürebilen bir bozukluktur. Ancak dikkat eksikliği tedavisi ile bu durum hafifletilebilir ve çocuklar ile bireyler daha iyi, daha motive ve daha başarılı bir hayat sürebilir. Dikkat eksikliği bozukluğu tamamen geçmese de önemli ölçüde hafifletilebilir. Örneğin; çocukluk döneminde dikkat eksikliği bozukluğu tanısı alan çocuklarda, tedavi sayesinde ergenliğe kadar yüzde 80 iyileşme görülür.
Evde Dikkat Eksikliği Testi Nasıl Yapılır?
Dikkat eksikliği bozukluğu için tek bir test bulunmamaktadır. DEB, birden fazla alanda farklılıklara neden olabildiği için doktorlar tarafından klinik bir muayene şarttır ve bir takım testler birlikte uygulanır. Ancak çocuğunuzda dikkat eksikliği bozukluğu olduğundan şüpheleniyorsanız, şu sorulara evet ya da hayır şeklinde cevap verebilirsiniz:
- Çoğunlukla ayrıntılara dikkatini verme sorunu yaşıyor mu?
- İş yerinde, okulda ve sosyal hayatta dikkatsizlik nedeniyle basit hatalar yapıyor mu?
- Aldığı sorumlulukları ve oyunları sürdürmede güçlük çekiyor mu?
- Direkt olarak kendisiyle konuşulduğu zaman dinlemiyormuş gibi davranıyor mu?
- Zihinsel çalışma gerektiren durumlardan kaçınıyor mu?
- Dış uyaranlar nedeniyle dikkati çabuk dağılıyor mu?
- Otururken elleri ve ayakları sürekli hareket ediyor mu, oturduğu yerde sürekli kıpırdanıyor mu?
- Gündelik olarak unutkanlık sorunu yaşıyor mu?
- Oturmasını gerektiren durumlarda (örneğin; sınıfta) sık sık ayağa kalkıyor mu?
- Sıra beklemeyi gerektiren durumlarda sırasını beklemede güçlük çekiyor mu?
- Sık sık başkalarının sözünü kesiyor mu?
- Karşısındakini tam olarak dinlemeden cevap veriyor mu?
Bu sorular DSM 5 tanı yöntemlerinden uyarlanarak hazırlanmıştır ancak DEB ve DEHB teşhisi için tek başına yeterli değildir. Ancak bu sorulara verilen cevaplar büyük ölçüde hastalık hakkında fikir verir.
Dikkat Eksikliği İçin Evde Neler Yapılabilir?
Dikkat eksikliği tedavisi mutlaka uzmanlar tarafından önerilen şekilde yapılmalıdır. Ancak doktorun uygun görmesi durumunda dikkat eksikliği için evde şunlar yapılabilir:
- Çocukların başladığı oyunu ya da işi bitirmeden bir diğerine geçmesine izin vermemek
- Bir işin ya da görevin yerine getirilmesini isterken inatlaşmamak ve işin bitimine kadar çocuğun başında beklemek
- Çocuklara, dikkatini toplaması için gereken süreyi tanımak; gerekirse süreyi uzatmak
- Çocuklara odayı toplama günü ya da toplama saati belirlemek; basit sorumluluklar vermek
- Ders çalışma ya da oyun saati programları oluşturmak ve çalışma süresini çok uzatmamak
- Oyun ya da çalışma odasında dikkat dağıtan unsurların olmamasını sağlamak
Dikkat Eksikliği Belirtileri Nelerdir? Dikkat Eksikliği Olan Çocuğun Özellikleri Nelerdir?
Dikkat eksikliği bozukluğu nedir, ilaçlı ve ilaçsız dikkat eksikliği tedavisi hakkında bilgiler verdir. Peki, dikkat eksikliği belirtileri nelerdir? Dikkat eksikliği olan çocuğun özellikleri nelerdir şimdi bunlara kısaca bakalım:
- Odaklanma ya da geç odaklanma sorunu
- Odaklanma eksikliği
- Detaylara dikkat etmemek
- Bir işi bitirmeden diğerine geçmek
- Okulda ya da işte sürekli stres ve uyumsuzluk sorunu
- Derin ev ayrıntılı düşünmeme
- Dinlemede sabırsızlık
- Bir şeyleri sürekli erteleme
- Bir işi ya da oyunu yarıda bırakma
Genellikle çocuklarda DEB ve DEHB okul öncesi süreçte belirti vermeye başlar ve çoğunlukla da ilkokul çağlarında netlik kazanır.
Dikkat Eksikliği İlaçları İşe Yarar Mı?
Dikkat eksikliği ilaçları doktorlar tarafından DEB ve DEHB tanısı alan çocuklara reçete edilebilir. Bu ilaçlar, fiziksel ve mental egzersizlerle birlikte eş zamanlı olarak kullanılabilir ve işe yararlar.
Reçetesiz Dikkat Eksikliği İlaçları Kullanılır Mı?
Dikkat eksikliği ilaçları da diğer ilaçlar gibi yan etkileri olan ilaçlardır. Bu nedenle doktor önermediyse kesinlikle reçetesiz dikkat eksikliği ilaçları kullanılmamalıdır.
Dikkat Eksikliği Kaç Yaşına Kadar Devam Eder?
Dikkat eksikliği bozukluğu ömür boyu sürebilen bir rahatsızlıktır. Ancak çocuklarda ergenlik dönemine kadar %80’e kadar iyileşme görülür. Bunun için ilaçlı ya da ilaçsız dikkat eksikliği tedavisi uygulanmalıdır.
İlginizi Çekebilir: Dikkat eksikliği nedir? Çocuklarda dikkat eksikliği neden olur?