Deflasyon zararları olan ancak iyi görünen ekonomik bir durum… Çünkü deflasyon yaşayan ülkelerde fiyatlarda genel bir düşüş yaşanıyor ve bu durum da olumluymuş gibi algılanabiliyor. Oysa ki deflasyon zararları olan ve ekonomi için kötü bir süreçtir.
Peki, deflasyon nedir? Deflasyon sonuçları nelerdir? Deflasyon neden kötüdür? Deflasyona karşı alınması gereken önlemler nelerdir? Türkiye’de hiç deflasyon oldu mu? İşte, deflasyon zararları hakkında merak edilenler ve cevapları…
Deflasyon Nedir?
İktisatta deflasyon nedir kısaca; bir ülkedeki ürün ve hizmetlerin sürekli ucuzlamasına rağmen, bu ürün ve hizmetlere talebin azalmasını ifade eden finansal bir terimdir. Yani; deflasyon yaşayan ülkelerde piyasadaki mal ve hizmetler sürekli olarak ucuzlar ancak alıcı bulamaz. Burada da deflasyon zararları ortaya çıkmaya başlar.
Deflasyon iyi bir şey değildir çünkü; deflasyon yaşayan ülkelerde insanlar, ürün ve hizmetlerin daha da düşeceği beklentisine girerek harcama yapmaz. Bu da ülke içinde ekonomide durgunluğa neden olur. Dolayısı ile talepler düştüğü için ülkedeki hemen hemen her bir işletme bundan etkilenir.
Kısacası deflasyon nedir ekonomide ürün ve hizmetlerin ucuzlamasına rağmen alıcı bulamaması durumudur.
Deflasyon hakkında daha ayrıntılı bilgi için tıklayınız: Deflasyon Nedir Zararları Nelerdir?
Deflasyon İyi Bir Şey mi | Deflasyon Neden Kötüdür?
Türkiye’de deflasyon adından çok bahsedilen finansal bir terim değildir ancak küresel ekonomi gündeminde adından sıklıkla bahsedilir. Bu nedenle de deflasyon nedir, deflasyon zararlı nelerdir dışında, deflasyon iyi bir şey mi, iyi bir şey değilse deflasyon neden kötüdür araştırmaları yapılıyor.
Piyasadaki fiyatların sürekli olarak düşüş göstermesi ve ulusal rezervin gerekenden fazla genişlemesi sebebiyle deflasyon iyi bir şey gibi anlaşılabiliyor ancak aslında deflasyon zararları olan bir ekonomik durum ve iyi bir şey değil. Nedenini ise şu şekilde açıklayalım:
Bir ekonomide fiyatlar sürekli olarak düştüğünde piyasada, fiyatların daha da düşeceği beklentisi oluşur. Bu nedenle de tüketiciler ihtiyaçlarını erteler yani alışveriş yapmaz ve piyasada durgunluk oluşur. Bu durumda da ülkede üretim yapan firma ve şirketlerin karı azalır; maliyet kısıtlamasına gitmek zorunda kalır. Maliyet kısıtlaması da beraberinde işten çıkarmaları getirir. Dolayısı ile o ülkede işsizlik artar. Hatta bazı firmalar iflas edebilir.
Kısacası; deflasyon, işsizlik oranını artırıcı bir etkiye sahiptir. Her ne kadar deflasyon etkisiyle o ülkede fiyatlar ucuzlasa da ilerleyen süreçte insanlar, o ucuz ürün ve hizmetleri satın almak için yeterli bütçeye sahip olamayabilir çünkü işsiz kalabilir.
Deflasyon Zararları ve Deflasyon Sonuçları Nelerdir?
Genel olarak özetleyecek olursak deflasyon zararları ve deflasyon sonuçları şunlardır:
- Ekonomi durgunluğa girer
- Satışlar azalır şirketlerin kar oranı düşer
- Yaşanan durgunluk, ülke ekonomisinin gelirini düşürür
- Şirketler maliyet kısıtlamasına gider, işçi çıkarır
- Kar oranı düşen şirketler iflas edebilir
- Fiyatların daha da düşmesi beklentisiyle tüketim azalır
- Ülkenin ulusal para biriminin değeri artar; dış ticaret dengesi bozulmaya başlar
- Ülkede yatırımlar azalır
Deflasyon Neden Olur | Deflasyon Nedenleri Nelerdir?
Birbirinden farklı unsurlar deflasyonu tetikleyebilir. Söz konusu ülkenin merkez bankasının aldığı kararalar ve uygulanan para politikaları, deflasyon olmasına neden olabilir. Ancak tek unsur karar alıcıların politikası değildir. Örneğin; ürün ve hizmetlere talebin azalması da deflasyon sebebidir.
Kısaca özetlemek gerekirse deflasyon nedenleri genellikle şunlardır:
- Üreticilerin tasarruf yapma isteği
- Tüketicilerin tasarruf yapma isteği
- Ülkedeki para arzında azalma
- Alım gücünün düşmesi
- Dış taleplerde yetersiz kalınması
Deflasyon Nasıl Önlenir, Deflasyon Olmaması için Neler Yapılabilir?
Bir ekonomide deflasyonun oluşmaması için genellikle yapılanlar şunlardır:
- Faiz indirimi
- Harcamalara ve yatırımlara teşvik
- Kamu harcamalarını artırma
- Çalışan ücretlerini artırma
- Vergi indirimi
- Özel sektöre teşvik
Türkiye’de Hiç Deflasyon Oldu mu?
Türkiye ekonomi tarihinde deflasyon olmadığı bilinmektedir. Genel olarak bakıldığında da Türkiye günümüzde yüksek enflasyonla mücadele içindedir. Dolayısı ile enflasyon olan bir ülkede deflasyon olamayacağı için günümüzde de Türkiye’de deflasyon söz konusu değildir?
Deflasyon ve Enflasyon İlişkisi
Deflasyon ve enflasyon birbirine ters orantılıdır. Yani deflasyonun tersi enflasyondur. Enflasyon; bir ülkede fiyatların sürekli olarak artması, deflasyon da bir ülkede fiyatların sürekli olarak düşmesidir. Dolayısı ile 2022 yılında da Türkiye’de deflasyon beklentisi yoktur. Çünkü günümüzde yüksek enflasyon Türkiye’de hakimdir, fiyatlar yükselmektedir. Ayrıca Türk lirası döviz karşısında değer kazanmakta değil; değer kaybetmektedir.
İlginizi Çekebilir: Stagfalsyon Olursa Ne Olur?