Çocuklarda zeka ve hafıza gelişimi, özellikle ebeveynlerin dikkate alması gereken konular arasında yer alıyor. Bilindiği üzere çocukların beyni ilk 10 yıl boyunca bir sünger gibi verilen hemen her bilgiyi alabilme ve kaydedebilme özelliğine sahiptir. Elbette ki çocukların zeka gelişimine önemli katkıda bulunmak isterken, oldukça dikkat edilmesi gerekecektir. Bu noktada çocukların olumlu yönde desteklenmesi ile ilköğretim döneminde çocukların mantıklı ve kontrollü davranışları geliştirilebilecektir.
Çocuğun Zeka Gelişimi İçin Ne Yemeli?
Çocuklar akıllarına gelen tüm hareketleri anında yapmak isteyecektir. Sağ ve sol beyindeki tepkilerden kaynaklanan bu hareketler, ebeveynler tarafından hoşgörü ile karşılanmalıdır. Çünkü beynin bilinmeyen tepkileri nedeniyle yapılan hareketlerin yargılanması doğru bir davranış olmayacaktır. Genelde ebeveynler çocukların beyinsel tepkileri sonucunda onların vurdumduymaz, saygısız, saldırgan ve tembel olduğunu düşünebilir.
Ancak çocuklarda zeka ve hafıza gelişimi bu hareketleri ile bağlantılı değildir. Çocukların zeka gelişimi için ne yemeli konusu aslında oldukça önemlidir. Çocukların protein ağırlıklı ve yağdan kısıtlı beslenmesi, zeka ve hafızasının güçlenmesi konusunda yardımcı olacaktır. Kuru baklagiller, balık, et, tavuk, renkli sebzeler, yumurta, süt, yoğurt ve vitaminden zengin besinlerin tüketilmesi gerekiyor. Böylece daha güçlü ve dinç vücut yapısına sahip çocukların zeka ve hafıza gelişimi yaşıtlarından daha üstün olabilecektir.
0-3 Yaş Çocuklarda Zeka ve Hafıza Gelişimi İçin Ne Yapmalı?
0-3 yaş çocuklarda zeka ve hafıza gelişimi için yapılacak şeyler oldukça sınırlı görünse de, aslında pek çok şeyin yapılabileceğini söylemek mümkün. Ek gıda alımına başlamış bebeklerin ellerine kullanabilecekleri zararsız kaşıklar vermeniz hem özgüveninin hem de zekasının gelişimine katkıda bulunacaktır.
Yine bu çocuklarda renkli hafıza kartları ile oyunlar kurmanız şekilleri, renkleri ve cisimleri algılamasına yardımcı olacaktır. Böylece çocuklarda zeka ve hafıza gelişimi konusunda ebeveynler önemli bir yol kaydedebilecektir.
Çocukların zeka ve hafıza gelişimi için en önemli döneminin 0-2 yaş aralığı olduğu kesinlikle unutulmamalıdır. Dolayısıyla bu dönemde çocukların gelişimini olumsuz etkileyebilecek tüm uyaranlardan uzak durulması gereklidir. Zekayı negatif etkileyecek en önemli unsur televizyondur. Bu nedenle ilk iki yıl çocuklarda zeka ve hafıza gelişimi için, çocuğu mümkün olduğunca televizyondan uzak tutmak gerekecektir.
2 yaş sonrasında ise ebeveyn kontrolünde günde en fazla bir saat televizyon izleyebilmeleri mümkündür. Televizyon izlerken ebeveynin çocuğa fayda sağlayacak programlar tercih etmesi ve sık sık sorularla konuyu pekiştirmeye çalışması da önemli bir detaydır.
3 Yaş Çocuğun Zeka Gelişimi İçin Ne Yapmalı?
3 yaş çocuğun zeka gelişimi için ne yapmalı sorusuna yanıt arayan ebeveynlere ilk olarak, evde tek başına bakımın yeterli olmadığını belirtmek gerekecektir. Okul öncesi katılım çocukların zeka ve hafıza gelişimi için büyük önem arz ediyor. Yapılan meta araştırmalar göz önünde bulundurulduğunda okul öncesi faaliyetlere katılım gösteren çocukların, diğer akranlarından daha zeki olduklarını gösteriyor.
Okul öncesi dönemde oyunlar kurularak dikkat ve bellek çalışması yaptırılmalıdır. Dikkat ve bellek çalışmalarının bellek problemleri, bulunan çocuklarda değil tüm çocuklarda yaptırılması gereklidir. Okul öncesi dönemde ve okul döneminde çocukların yeterli kesintisiz uyku uyuması oldukça önemlidir. Kaliteli uyku hem çocuklarda zeka ve hafıza gelişimi hem de bedensel gelişimini destekleyecektir. Tüm bu nedenlerden dolayı çocukların kaliteli uyku uyuyabilmesi için, uygun ortam oluşturulmalıdır.
3-6 Yaş Çocuklarda Zeka ve Hafıza Gelişimi İçin Tiroidin Önemi
3-6 yaş çocuklarda zeka ve hafıza gelişimi için tiroid hormonunun da göz önünde bulundurulması gereklidir. Bilindiği üzere bu dönem çocukların vücut yapısının da belirginleştiği dönemdir. Çocuklarda aşırı zayıflık tiroid hormonunun yüksek olmasına, aşırı kilo ise bu hormonun düşük olmasına neden olabilir. Tiroit bezinin az çalışması çocuklarda bedensel gelişimlerin yanı sıra zeka geriliklerine de neden olacaktır.
Bebeklerin doğumundan 2-3 gün sonra sağlık ocaklarında topuktan kan alınarak, tiroit fonksiyonlarına bakılmaktadır. Ebeveynlerin bunu göz ardı etmesi çocuklarda ağır zihinsel engellere dahi sebebiyet verebilecektir. Çocuklarda hem bedensel hem de zihinsen gelişimlerde farklılıkların görülmesi durumunda da mutlaka tiroit hormonlarına baktırılması gereklidir.
6 Yaş Çocuğun Zeka Gelişimi İçin Neler Yapılmalı?
6 yaş dönemi bakımında şekillenmelerin görüldüğü dönemdir. Bu dönemde çocuğun günlük bir faaliyetini, hareketini ya da oyununu kaydederek, çocuğa izletmek doğru bir adım olabilir. Böylece çocuklar dışarıdan nasıl göründüğünü gözlemleyebilecektir. Ancak çocuğun izleme döneminde hiçbir olumsuz yargılama ve düşünce paylaşımında bulunulmaması gerekecektir.
Bu noktada çocuğun izlerken sizinle görüşünü paylaşmasına ve size sorular sorabilmesine de izin vermeniz gerekecektir. 6 yaş döneminde çocuklarda zeka ve hafıza gelişimi için, çocukların öğrenmesi gereken şeylerin video ya da ses kaydı şeklinde kaydedilmesi gereklidir. Çocukların kaydedilen kayıtları sürekli olarak dinlemesi yeni şeyler öğrenmesine dolayısıyla zeka ve hafızasının gelişmesine katkıda bulunacaktır.