Sorumluluk bilinci şüphesiz hayatı devam ettirirken elde edilmesi gereken bir durumdur. Çocuklarda öğrenilmesi ise biraz kafa karıştırıcı olabiliyor.
Çocuklarda sorumluluk bilinci aileden ve çevreden öğrendikleriyle zaman zaman kazanılan öğrenilen bir davranıştır. Hiç kimse doğuştan sorumluluk bilinciyle dünyaya gelmez.
Fakat bu aşamada çocuktan bir yetişkin gibi sorumluluk alması beklenemez. Ve hatta doğru hareket edilmediği müddetçe çocuklarda sorumluluk değil, farklı davranışları öğrenmesine sebep olursunuz.
Ortalama olarak 5-6 yaştan itibaren yavaş yavaş sorumluluk kazandırma oyunlarına başvurabilirsiniz.
Peki bu küçük beyinlere sorumluluk bilincini nasıl aşılayabilirsiniz? İşte günlük hayatta verebileceğiniz görevlerle çocuklarda sorumluluk bilinci oluşturma yolları!
Kendi Alanını Düzenlemesini Sağlayın
İlk adım çocuğunuzun varsa odasını ufak ufak toparlamasında destekleyici davranmak bulunuyor. Aslında bu durum çocuğunuzun dağıttığı ortamı toparlamasıyla da sorumluluk alması gerektiği anlamına gelir.
Bir nevi evde görev dağılımı olarak düşünebilirsiniz. Fakat elbette siz kadar odasını toplaması beklenemez. En azından ufak tefek eşyaları toplayabilmesine yardımcı olabilirsiniz.
Mutfakta Bir Şeyler Yapmak İstediğinde Onay Verin
Genelde bu yaştaki çocuklar siz mutfakta bir şeyler yaparken kendileri de eşlik etmek ister. Bu aşamada onlara gözlem eşliğinde izin vermek sorumluluk açısından iyidir.
Zira çocuk ‘yapabilirim’ duygusunu da alacağı için ileride sorumluluk almak konusunda zorluk çekmeyecektir. Siz de bu aşamada yapılması gerekenleri söyleyebilir ancak bunu yapmanın sorumluluklarını ona bırakabilirsiniz.
Ödevlerin Sorumluluk Üzerindeki Etkisi
Okuldaki ödevler kimi zaman ağır bulunsa da aslında sorumluluk kazanmak açısından en etkili görevler arasında bulunuyor.
Çocuğunuza ilk okula başladığı dönemlerde bu ödevleri hatırlatmalı ve birlikte yapmalısınız. Hatta bunu alışkanlık haline getirmek adına sticker ile pekiştirebilirsiniz.
Belirli bir zaman geçtikten sonra artık ödevlerini sormak yerine kendisinin dile getirmesini, sorumluluk almasını sağlayın. Yine desteğinizi ufak ufak yanında bulundurun.
Konuşmalarının Sorumluluk Üzerindeki Etkilerini Fark Ettirin
Bunu bir anlaşma olarak da oluşturabilirsiniz. Elbette anlaşmayı yerine getirmediğinde bir ceza ile karşılaşılmayacak. Fakat yine de çocuğunuzda sorumluluk duygusunu geliştirmek adına adım atabilirsiniz.
Örneğin konuşma sırasında bir şeyler yapmak istediğini belirten çocuğunuza bu iş sonunda neler olabileceğini, kendisinin ne gibi işler yapması gerektiği hakkında bilgi verin. İş sonu ortalığı ve eşyaları toplamak da dahil. (küçük çaplı)
Anlaşmayı onaylayan çocuğunuz böylece kendi üzerine düşen görevleri yerine getirebilir.
Diş Fırçalama Alışkanlığı Sorumluluk için Basit Yöntemdir
Sorumluluk yapılan davranışların sonucuna katlanmak olarak açıklanabilir. Şayet çocuğunuz diş fırçalama alışkanlığı kazanmak da zorluk çekiyorsa sorumluluk adına bunu kullanabilirsiniz.
Eğer dişlerini fırçalamaz ve bunun sorumluluğunu almazsa ileride dişlerinde neler olabileceğini açıklayabilirsiniz. Tabii ki bunu korkuyla değil, bilimsel olarak yapmaya özen gösterin.
Bununla birlikte pekiştireç kullanarak çocuğunuzu teşvik de etmeye özen gösterin.
Yemek Masasını Kurarken ve Toplarken Yardım Talep Edin
Çocuğunuz en azından kendi tabağını ve kaşığını getirebilecek durumdaysa bu konuda ona ufak bir sorumluluk verebilirsiniz.
Bunu eğlenceli hale getirirseniz çocuğunuzun adapte olma olasılığı da artar. Böylece kendisine ait olaylarda neler yapması gerektiğine dair bilinç gelişmiş olur. Yemek bunun en basit örneğidir.
