Çocuk felci virüsü tam 40 yıl sonra yeniden ortaya çıktı! İngiltere’nin Sağlık Bakanlığı yetkilileri tarafından yapılan açıklamaya göre; başkent Londra’da bulunan kanalizasyon şebekesinden alınan örneklerde yüksek miktarda çocuk felcine neden olan virüsün tespit edildi.
İyi haber ise; günümüzde çocuk felci virüsü nedeniyle kayıt altına alınmış bir vakanın olmaması… Ancak yine de çocuk felcine karşı yetkililer alarm durumuna geçti.
Çocuk Felci Nedir, Çocuk Felci Virüsü Nasıl Yayılır?
Çocuk felci yani polio, virüs taşıyan kişilerin dışkısına temas yoluyla veya öksürük ile hapşırma esnasında saçılan parçacıklarla bulaşan bir enfeksiyon olarak biliniyor. Genel olarak çocuk felci virüsü, beş altı çocukları etkisi altına alıyor.
Çocuk Felci Belirtileri Nelerdir?
Çocuk felci enfeksiyonunun bulaştığı insanların pek çoğu herhangi bir semptom göstermiyor fakat bazı kişilerde şu şikayetler gelişebiliyor:
- Mide ağrısı
- Yüksek ateş
- Mide bulantısı
- Baş ağrısı
- Kas ağrısı
- Boğaz ağrısı
Çocuk felci enfeksiyonu görülen kişilerin yaklaşık olarak yüzde 1 ile binde 1 arasında değişkenlik gösteren oranlarda, çocuk felci virüsü sinir sistemine saldırıyor ve buna bağlı olarak bacaklarda felç inmesi söz konusu olabiliyor. Bunun dışında farklı ve ciddi rahatsızlıklar da beraberinde gelebiliyor.
Bu gibi durumlarda genellikle geçici oluyor. Yani zaman içerisinde çocuklar hareket etme kabiliyetlerini geri kazanabiliyor. Fakat çocuk felci virüsü, nefes almak için kullanılan kasları etkilediğinde hayati riske neden olan rahatsızlıkları ortaya çıkartabiliyor.
Çocuk Felci Virüsüne Karşı Çocuk Felci Aşısı Kaç Yaşında Yapılıyor?
Daha önceleri İngiltere’de çocuk felci aşısı damla olarak uygulanıyordu ve bunun oldukça etkili olduğu düşünülüyordu. Ancak daha sonra tam bir aşı formatına geçildi.
Günümüzde ilk çocuk felci aşısı bebeklere henüz 8 haftalıkken yapılıyor. Ancak çocuklar 14 yaşına kadar toplamda 4 doz aşı oluyor. Çünkü çocuk felci virüsüne karşı bağışıklık kazanılabilmesi için bu aşıların tümünün uygulanması gerekiyor.
Türkiye’de Çocuk Felci Aşısı
Türkiye’de ise diğer rutin aşılarda olduğu gibi çocuk felci aşısı için de Sağlık Bakanlığı’nın aşı takvimine göre hareket ediliyor. Aşı takvimine göre Türkiye’de çocuk felci aşısı; boğmaca, difteri, tetanoz, polio ve hib menenjite karşı koruyuculuğu olan DaBT-IPA-Hib yani beşli karma aşı olarak bebeklere 2-4 ve 6.aylarda uygulanıyor. Bebekler 18 aylık ve 48 aylık olduğunda da pekiştirme aşıları yapılıyor.
Çocuklar, Çocuk Felci Virüsüne Karşı Nasıl Korunur?
Çocukların, çocuk felci virüsüne karşı korunabilmesi için öncelikle çocuk felci aşısı uygulanması gerekiyor. Bu nedenle her ebeveyn, çocuklarının aşı kartlarına bakmalı ve eksik bir aşının olup olmadığını kontrol etmeli. Eğer eksik olan bir aşı söz konusu ise aile hekimine başvurulmalı.
Sağlık yetkililerinin belirttiğine göre; bebeklere uygulanan ilk üç aşı, çocuk felcine karşı korumada oldukça etkili. Fakat Londra’de ilk üç doz aşı yaptıranların oranı %86. İngiltere genelinde ise bu oran %92’yi buluyor.
2020 ve 2021 verileri incelendiğinde; Londra’da beş yaşında olan 34 bin çocuk, dördüncü doz çocuk felci aşısı olmamış durumda.
Çocuk Felci Virüsü Dünyayı Tehdit Ediyor mu?
Alınan önemler ve aşı uygulaması sayesinde 1988 yılından beridir çocuk felci vakalarında %99 oranında bir düşüş söz konusu. 1988 yılında çocuk felci vaka sayısı 350 bin dolaylarındaydı. 2019 yılında ise 175’e kadar düştü.
Asya bölgesi dışında kalan tüm kıtalarda çocuk felcinin temizlendiği de açıklandı. İngiltere’de ise çocuk felci vakası en son olarak 1984 yılında görülmüştü. Çocuk felci virüsüne günümüzde aşının ulaştırılamadığı Pakistan ve Afganistan gibi ülkelerde rastlanıyor.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)’ye göre 2020’de dünya genelinde bebeklerin %83’üne çocuk felci aşısının ilk üç dozu uygulanmış durumda. Son 10 yıl içinde dünya genelinde ağızdan damla şeklinde verilen çocuk aşısı, 10 milyar doz olarak uygulandı. Yine aynı zaman diliminde eğer damla çocuk felci aşısı olmasydı, 6,5 milyardan fazla çocuk poliovirüs sebebiyle felç olabilirdi.
40 Yıl Sonra Londra’da Çocuk Felci Virüsü Neden Ortaya Çıktı?
İngiltere’de her sene kanalizasyonlardan alınan örnekler ile çok düşük oranda çocuk felci virüsü bulunuyordu. Fakat günümüzde ilk defa, bir kaç ay içinde defalarca kez genetik bağlantılı virüsler tespit edildi.
Londra’da tespit edilen bu çocuk felci virüsünün, büyük bir olasılıkla yakın geçmiş zamanda çocuk felci aşısı olan birinden kaynaklanıp yayıldığı tahmin ediliyor. Ancak Londra’da hiçbir hastanede herhangi bir çocuk felci vakası da bulunmuyor.