Ülkemizde üretimi yaygın olan ürünlerin başında gelen ceviz, insan sağlığına faydasıyla bilinen bir meyvedir. Özellikle de beyni andıran görünümü sebebiyle adından söz edilen cevizin yetiştiriciliği de birtakım aşamalara dayanmaktadır. Bu yazımızda Chandler ceviz yetiştiriciliğinin aşama aşama nasıl yapıldığını öğrenebilirsiniz.
Ceviz Yetiştiriciliği Hakkında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Türkiye, cevizin ana vatanı olarak bilinen ülkelerden birisidir. İstatistiksel olarak en çok ceviz yetiştiren üçüncü ülke olan Türkiye, ceviz yetiştirmeye müsait bir iklim tipi içerisindedir. Bu nedenle ceviz yetiştirmek ve bu işi ticarete dökmek isteyenler aşağıdaki kriterlere göz atmalıdır.
Ceviz yetiştirme kararı alanlar, ilk aşamada belirli hususlara azami olarak önem göstermelidir. Bu hususlar şöyle sıralanabilir:
1 – İlk olarak ceviz türleri bilinmelidir. Verimli ceviz türlerinden faydalanmak, ceviz üretimi konusunda daha az masrafla ve zamanla daha fazla ceviz yetiştirmeyi olanaklı kılacaktır. Chandler ceviz ağacı, oldukça verimli bir tür olarak bilinmektedir ve en sık kullanılan türlerin başında gelmektedir.
2 – Ceviz yetiştirme kararı alındıktan sonra, uygun koşulların gözetilmesi gerekir. Bu koşulların başında toprak ve iklim koşulları yer almaktadır. Cevizin toprak derinliği en az iki metre olmalıdır ve ceviz yetiştirilecek bölge sulama açısından zengin koşullar barındırmalıdır.
3 – Ceviz ağacı, 35 ile -12 santigrat derece arasında yaşayabilir. Bu nedenle iklim koşullarının ceviz yetiştiriciliğine elverdiği topraklarda ceviz yetiştirme işlemi yapılmalıdır. Ülkemizde en fazla ceviz üretimi, yaklaşık 40 ton ile Kahramanmaraş’ta gerçekleştirilmektedir.
4 – Ceviz fidanı dikiminde doğru zaman çok önemlidir. Köklü fidan dikimi tekniği, kış ya da yaz ortasında değil, ilkbahar aylarında (mart ve nisan) tercih edilmelidir. Tüplü fidan dikimi ise her mevsim uygulanabilir.
5 – Ceviz dikilecek arazinin analizi iyice yapılmalıdır. Ceviz fidanları dikilirken arazi gereğinden fazla eğimli olmamalıdır. Düz arazide 8X8 ve eğimli arazide 7X7 ceviz dikimi tercih edilebilir.
Ceviz Yetiştiriciliği İçin Dikim Teknikleri
Eğer yukarıdaki koşullar elverişliyse, ceviz dikim işlemlerine başlanabilir. Bu aşamada ise ceviz fidanı dikme tekniklerine göz atmak gerekir. Zira yanlış dikim teknikleri kullanıldığı taktirde cevizler ya geç büyür ya da hiç büyümez.
Ceviz tarımı konusunda tüplü fidan dikimi ve köklü fidan dikimi olmak üzere başlıca iki teknik bulunmaktadır. Bu tekniklerden tüplü fidan dikiminde, 60 ila 80 mm arasında bir derinlik açılmalıdır. Açılan bu alana gübreleme işlemi yapılmalıdır. Gübreleme işleminden sonra ceviz fidan poşetinin altı dairesel olarak kesilir ve ceviz ağacı zemine dik olacak şekilde dikilir.
Köklü fidan dikimi tekniğinde ise 70 cm genişlik ve 1 metreye yakın bir derinlik açılır. Öncesinde yetiştirilen ceviz bu alana taşınır ve toprağın gübrelenmesi işlemi gerçekleştirilir. Toprak gübrelendikten sonra cevizin üzeri (gözleri yani aşı noktaları kapanmayacak şekilde) toprakla kapatılır. Kapatma işlemi bittikten sonra sulama işlemi yapılabilir. Bu teknikte, cevizlerin kış dinlenmesi geçirmeleri önemlidir. Mart ve nisan aylarında dikimi gerçekleştirilen ceviz, uyanarak yeniden faaliyet göstermeye başlar.
Bakımda Dikkat Edilmesi Gerekenler
Ceviz bakımı ve ceviz üretimi, titizlik isteyen bir iştir. Bu nedenle ay ay farklı bakım türlerine ihtiyaç duyarlar. Ocak ayında dinlendirilen ceviz, şubat ayında ilaçlanarak bakterilerden arındırılır. İlaçlama yapılırken 1 gün boyunca suyla temas etmemesi büyük önem taşır. Bahar aylarında ise ceviz uyanır ve meyve vermeye başlar. Bu aşamada yağmur sularıyla doğal olarak beslenir. Sulama dış etkenlere bağlı olarak ağacın yaşı dikkate alınarak belirlenirken gübreleme için yaprak ve toprak analizi yaptırılıp bir gübreleme programı hazırlanmalıdır.
Yaz aylarında ise hem sulama hem de ilaçlama isteyen ceviz; haziran, temmuz ve ağustos aylarında su ister. Haziran ayında ilaçlama yapılması, cevizin dayanıklılığını artıracaktır. Ağustos ayında ise gübreleme işlemi sonra ermeli ve akabinde eylül ayına geçildiğinde sulama işlemi de tamamlanmalıdır.
Sonbahar aylarında aralıklı olarak sulama işlemi, kasım ayının ortalarında sona erer ve akabinde toz gübreleme yapılır. Aralık ayına gelindiğinde ise arazi temizliğinin yapılması büyük önem taşır.
Bir yıllık bu döngü içerisinde, birbirini takip eden bir yılda gübre miktarı 10’da bir oranında artılır. Bu sayede ceviz büyüdükçe ihtiyaç duyduğu gübre miktarı da aşamalı olarak karşılanmış olur.
İlk yıllarda meyve açısından fakir olan ceviz, yaşlandıkça meyve oranında da artış gösterecektir. Bu nedenle ceviz üretimi sabır gerektiren bir işlemdir ve birkaç yıl içerisinde ceviz, karlı bir yatırım aracı olarak kendini gösterecektir.