Günümüzde sosyal medya paylaşımlarında sıkça karşılaştığımız Mevlana sözleri, asırlar öncesinden günümüze etki edebilen eşsiz tespitlerdir. Özellikle İslam felsefesini oldukça güzel yorumlayarak oluşturulmuş bu sözler günümüze adeta birer ışık olmuştur.
Mevlana sözleri ve anlamları incelenip uygulamaya konulduğunda çağımızın en kötü hastalıklarından olan hoşgörüsüzlük kendiliğinden yok olacaktır. Mevlana sözleri aşk üzerine olduğu kadar pek çok konu üzerine söylenmiş sözlerdir.
Mevlana sözleri kısa olduğu kadar derin cümlelerdir aslına bakıldığında. Yani bir sözü alarak sayfalarca kitaplar yazmak mümkündür. Fakat ne yazık ki günümüzde hak ettiği ilgiyi çok fazla görememektedir. Sadece yüzeysel olarak alınıp kullanılan cümlelerden öteye gidememektedir.
Mevlana kimdir sorusu ile başlayarak çeşitliği Mevlana sözlerini inceleyeceğimiz içeriğimizden keyif alacağınızı düşünüyoruz.
Mevlana Kimdir ?
https://www.youtube.com/watch?v=TonpY7l0UdI
Tam ismi Mevlana Celaleddin Rumi olan Mevlana Afganistan sınırları içerisinde yer alan Horasan şehrinde 1207 yılında dünyaya gelmiştir. Babası “ bilginlerin sultanı ” unvanını kazanmış olan Bahaeddin Veled’dir.
Moğol istilasından kaçarak Anadolu’ya kadar Mevlana ve ailesi burada Erzincan, Malatya, Sivas, Niğde ve Konya şehirlerinde yaşamıştır. Konya’da iken babası Bahaeddin Veled’i kaybeden Mevlana kısa süre içerisinde Anadolu Selçuklu topraklarında bulunan önemli âlimlerden birisi olmuştur.
1244 yılında yoldaşlık edeceği Şems-i Tebriki ile karşılaşır. Onunla tanıştıktan sonra bambaşka bir insan olduğunu vurgulayan Mevlana, Şems’in vefatıyla kendisini inzivaya çeker. Günümüze ulaşan çoğu Mevlana sözleri bu dönem içerisinde söylenmiştir.
17 Aralık 1273 tarihinde vefat eden Mevlana günümüze ışık tutan sözleri ile çağımızın fenerlerinden olmuştur. Mevlana’nın vefatından sonra oğlu Sultan Veled Mevlevilik adında bir tarikat kurmuştur. Sünni kaidelere inanan bu tarikat Mevlana’nın prensipleri ile hareket etmiştir.
Mevlana’nın hayatını kısaca özetledikten sonra en özel Mevlana sözleri resimli olarak aktaracağımız içeriğimize devam edebiliriz.
Mevlana’nın Yedi Öğüdü
“Cömertlik ve yardım etmede akarsu gibi ol”.
Yani muhtaç kimselere yardımda bulunurken cimri davranma elindekini ihtiyaç sahiplerine akıt.
“Şefkat ve merhamette güneş gibi ol”.
Şefkatinden güneş gibi herkes faydalanabilsin, kimseye merhametsiz davranma.
“Başkalarının kusurunu örtmede gece gibi ol”.
İnsanların kabahatlerini gece gibi gizle. Kimsenin kusurunu ortaya çıkarma.
“Hiddet ve asabiyette ölü gibi ol”.
Sinir ve asabiyet insana zarardan başka bir şey getirmez. Sen sinirlendiğinde ölü gibi sakin davran.
“Tevazu ve alçak gönüllülükte toprak gibi ol”.
Toprak insanların hayat kaynaklarından birisi olduğu halde nasıl böbürlenmiyorsa sende onun gibi alçak gönüllü ol.
“Hoşgörülükte deniz gibi ol”.
Deniz nasıl içerisinde yaşayan canlıları bir arada tutuyorsa sen de hoşgörün ile insanları bir arada tut.
“Ya olduğun gibi görün, ya da göründüğün gibi ol”.
İçin ve dışın bir olsun, ikiyüzlü davranma. Kimseyi kandırmaya çalışma.
Özlü Mevlana Sözleri
Mevlana sözleri anlamlı birer kitap haline getirilebilecek derin içeriğe sahip sözlerdir. Özellikle insanlara öğütler veren bu sözler günümüz insanına adeta birer yol gösterici olmalıdır.
“Her şey vaktini bekler ne gül vaktinden önce açar, ne güneş vaktinden önce doğar. Bekle senin olan sana gelecektir”.
Mevlana bu sözü ile derin bir kader vurgusu yapmıştır. Özellikle bazı konularda aceleye kapılmamanın, sabır ile beklemenin vurgusu yapıştır Mevlana sözleri içerisinde geçen bu anlamlı sözde.
“Kapı açılır, sen yeter ki vurmayı bil. Ne zaman bilemem. Yeter ki o kapıda durmayı bil”.
Yukarıda Mevlana sözleri ve anlamları gereği birer hazine olduğunu vurgulamıştık. Bu sözde onlardan birisidir. Özellikle bu sözle dua etmenin önemi kapıya vurmak yani istemekle ilişkilendirilmiştir. Bunun dışında duanın ne zaman kabul olacağının belli olmadığı onun kapıda beklemekle yani devamlı istemekle gerçekleşeceği vurgulanmıştır.
“Tut ki Ali’den sana miras kaldı Zülfikâr. Sen de Ali’nin yüreği yoksa Zülfikâr neye yarar?”.
Mevlana sözleri kısa olduğu kadar vurucu sözlerdir. Bu anlamlı sözde; istediğin kadar gücün kuvvetin olsun fakat onu kullanacak yüreğin olmadığı müddetçe bir işe yaramaz vurgusu yapılmaktadır. Yani kazanmayı imkânlar değil niyetler belirler denilmektedir.
“Mum olmak kolay değildir. Işık saçmak için önce yanmak gerek”.
İnsanlara bir şeyler anlatabilmek ya da onlara faydalı olabilmek için kendi çıkarlarının önemli olmadığı vurgulanmaktadır. Özellikle ışık saçabilmek için önce yanmanın gerekliliği bu güzel sözün ne kadar derin olduğunu gösterir.
Öğüt Veren Mevlana Sözleri
“Ne olursan ol, yine gel”.
Mevlana sözleri içerisinde en çok bilinenlerinden bir tanesi bu sözdür. Özellikle insanları görünümleri, inançları ve fikirlerindeki farklılar nedeniyle dışlamayan herkesi olduğu gibi kabul eden bir sözdür. İnsanların ötekileştirildiği günümüzde en çok anlamaya çalışmamız gereken sözlerin başında gelmektedir.
“incitme! İncittiğin yerden incinirsin”.
İnsanlara ve tüm canlılara karşı hoşgörü ile yaklaşılmasını öğütleyen Mevlana sözleri arasında yer almaktadır. Özellikle yapılan kötülüğün er ya da geç karşımıza çıkacağı bunun için kimseye karşı kötülük yapmamamız gerektiği vurgulanan bir sözdür.
” Sevilecek biri olmadığı zamanlarda bile seni sevmeli. Sarılacak biri olmadığı zamanlarda bile sana sarılmalı, dayanılmaz olduğun zamanlarda bile sana dayanmalı.”
Bu sözle Mevlana, sevginin baki olduğunu ifade etmektedir.
“Manasız söz, suya yazılan yazıdır”.
Mevlana sözleri ve anlamları içerisinde en değerli olanlarından bir tanesidir. Bilhassa boş yere söylenen sözlerin bir kıymetinin olmadığı vurgulanmıştır. İnsanların söylenen boş sözlere önem vermediği bunların israf olduğu önemle belirtilmiştir.
“Mutlu olmak istiyorsan; gururu bırak, gönüller almaya bak”.
Mutlu olmak insanların hayatlarına yön veren amaçlardan birisidir. Bu amaca ise gurur ile değil gönüller kazanmakla ulaşılabileceği vurgulanmıştır. Gönül kazanmanın özellikle insana kattığı değerin her şeyden üstün olduğu önemle belirtilmiştir.
Sabırla İlgili Mevlana Sözleri
“Sabır; ağrıları dindiren acı bir ot gibidir. Hem can yakar hem de tedavi eder”.
Sabretmenin insanların başına gelen kötülüklere karşı acı da olsa iyi gelen tek çare olduğu vurgulanmıştır. Mevlana sözleri içerisinde önemle vurgulanan sabır ifadesi İslam felsefesinin önemli yapı taşlarındandır.
“Hak’dan bahar fermanı gelmedikçe, toprak sırrını açmaz”.
Mevlana sözleri kısa sözler olsalar bile muhteviyat olarak derin manalar içermektedir. Özellikle insanların iyi şeyler ile karşılaşabilmeleri için Allah’ın izninin olması gerektiğinin vurgulandığı bu sözde, sabrın önemi insanlara nasihat olarak verilmiştir.
“Sabır sevinç anahtarıdır”.
Mevlana sözleri anlamlı içerikler barındıran kısa sözlerden oluşur. Örneğin 3 kelime ile mutluluğun anahtarını veren Mevlana, bunun sabır ile kazanılabileceğini vurgulamıştır. Sabrın insanlara kötülükler karşısında direnme gücü kattığı ve bu sayede mutluluğun elde edileceği belirtilmiştir.
“Gözyaşının bile görevi varmış. Ardından gelecek gülümseme için temizlik yaparmış.. Üç sözden fazla değil, tüm ömrüm şu üç söz; hamdım, piştim, yandım.”
3 kelime ile derin anlamları içerin bir sözdür. Mevlana sözleri ve anlamları bakımından en derinlerinden bir tanesidir. Burada önceleri kendisini bilgisiz olarak tanımlar. Sonrasında Allah sevgisi ile piştiğini ve tadının geldiğini belirtir. Son olarak ise bu sevginin kendisini yakıp kül ettiğini belirtir.
Aşkın Vurgulandığı Mevlana Sözleri
Mevlana sözleri aşk vurgusunun sıkça yapıldığı sözleri barındırmaktadır. Burada iki çeşit aşk türü kullanılmaktadır. İlki Yaradan’a duyulan Allah aşkı, diğeri ise yaratılmışa duyulan aşktır. Her iki aşk türünü de sözlerinde vurgulayan Mevlana sevgi ve hoşgörünün önemli temsilcilerindendir.
“Aşk davaya benzer, cefa çekmekte şahide. Şahidin yoksa davayı kazanamazsın ki”.
Aşk için cefa çekmenin, sabretmenin vurgusunun yapıldığı bu söz en ünlü Mevlana sözleri arasında yer almaktadır. Önemle çile çekmenin aşkı olgunlaştıracağı ve sonunun mutluluk ile neticeleneceği belirtilmiştir.
” Kalp iyileşir ama sırt hep kambur kalır.. Dilin aşkı yorumlaması güzeldir ama dile gelmeyen aşk daha güzeldir. “
Aşk acısının ardından kalp kırıklığı geçebilir, fakat yaşanan acının ağırlığı insanın ruhunda kalıcıdır. Dile gelen aşk tabi ki güzeldir ve anlamlıdır fakat söylenmeyen içte yaşanan aşkın daha anlamlı olduğunu ifade eden Mevlana, aşkın ulu orta değil gönülde anlam kazandığını dile getirmektedir.
” Sen uzattığın elini tutmayan ele mi dargınsın, yoksa tutmayacak bir ele uzattığın için kendine mi kızgınsın? “
Ünlü düşünür bu sözünde ihtimalsiz bir aşka umut bağladığı için kendisine mi kızgın olduğunu; yoksa karşısındaki kişinin ona cevap vermemesine mi kızgın olduğunu sorgulamaktadır.
” Minareden düşenin parçası bulunur da, gönülden düşenin parçası bulunmaz.. Aşk, altın değildir, saklanmaz. Aşkın bütün sırları meydandadır. “
Aşk açısının herhangi bir yaralanmadan çok daha kalıcı bir acı olduğunu, aşk acısının insanı eksik bıraktığını anlatan Mevlana, aşkın her şeyinin ortada olduğunun altını çizmiştir.
” Dеdilеr ki; Gözdеn ırak olan gönüldеn dе ırak olur. Dеdim ki; Gönül’е girеn gözdеn ırak olsa nе olur. “
Gönlün sevdiği kişi uzakta da olsa gönül onu sevdikçe ona uzak hissetmez. Onu unutmaz. Aşk baki kalır.
“Güzelliğin bir damlası olan Leyla için uykuyu haram etmek çok değil ise, güzelliğin kaynağı Mevla için bir ömrü feda etmek az bile”.
Asıl güzelliğin yansıması olan Dünya güzellikleri için kendimizi harap ederken, Allah aşkı için bir şey yapmamamızın ne kadar yanlış olduğu önemle belirtilmiştir.
” Aşk; sandığın kadar değil, yandığın kadardır.. Hüzün taze tutar aşk yarasını. Yaramdan da hoşum, yârimden de…”
Aşk duygusunun akılda yürütüldüğü kadar değil, insanın hissettiği aşk yangını kadar olduğunu ifade eden Mevlana, bu aşk acısından ve yangınından memnun ve mutlu olduğunu belirtiyor.
“Seni bağrıma değil, bağrımı ve başımı ayağının altına bastım. Gözüm toprak olacak ama gönlüm daima aşk kokacak”. Gerçek aşkın sadece bu Dünya ile sınırlı olmadığını belirtmiştir. Bunun içinde hem beyin hem de kalbin aşk yoluna feda edilmesinin gerekliliği vurgulanmıştır.
Mevlana sözleri aşk için her şeyden vazgeçilmesi gerektiğini belirtmektedir. Ancak bu sayede sonsuz aşka ulaşılabileceğinden bahsedilir. Sokağa çıkma yasağı ile evlerimize kapandığımız 19 Mayıs 2020 tarihinde, Mevlana aşk sözleri, kısa mevlana sözleri, en güzel mevlana sözleri ve Öğüt Veren Mevlana Sözleri ile resimli mevlana sözlerini bir araya getirdik.