Bu yazımızda icra hukuku kapsamında en merak edilen konular arasında yer alan ilamsız icra takibinde borca itiraz, faize itiraz, yetkiye itiraz ve borca kısmen itiraz nedir, süresi ne kadardır ve nasıl yapılır gibi soruların yanıtlarını sizler için bir araya getirdik.
İlamsız İcra Takibi Nedir?
İlamsız icra takibi, alacaklının herhangi bir mahkeme kararına ya da belgeye dayanmaksızın alacaklı olduğu iddiası ile borçlu aleyhine olarak genel haciz yoluyla başlatabileceği icra takibine denilir.
Ödeme Emrine İtiraz Nedir?
Alacaklı için getirilen bu kolaylık karşısında, kanun koyucu borçlu yönünden de ilamsız icra takiplerine karşı İcra İflas Kanunu 62. madde düzenlemesi uyarınca itiraz edebilme ve icra takibini durdurma imkanı tanınmıştır. Bu düzenlemeye göre;
Borçlu 7 gün içerisinde gönderilen icra ödeme emrine karşı, bu emri gönderen icra dairesine başvuruda bulunarak borca, icra dairesinin yetkisine ya da faize itiraz edebilir. Eğer borç adi yazılı bir senede dayanıyorsa, bu durumda imzaya itiraz imkanı vardır.
Borçlu olduğu ileri sürülen kişi, bu yapacağı itiraz kapsamında böyle bir borcunun bulunmadığını ya da borcunu ödediğini, borcun henüz muaccel olmadığını ya da zamanaşımına uğradığını, adi yazılı bir senet varsa senet üzerindeki imzanın kendisine ait olmadığını iddia edebileceği gibi yetkili icra dairesinde yürütülmeyen takip yönünden icra dairesinin yetkisine de itirazda bulunabilir. Yine borçlu olduğu iddia edilen kişi borcun bir bölümünü ödediğini ileri sürerek borca kısmen itiraz da edebilir.
Borca İtiraz Nedir?
Borçlu olduğu alacaklı tarafından iddia edilen kişi, ödeme emrinin kendisine tebliğinden itibaren 7 gün içerisinde borcu bulunmadığını veya borcunu ödediğini ileri sürerek itirazda bulunabilir.
Bu itirazın mutlaka ödeme emrini gönderen icra dairesine ve de yazılı olarak yapılması gerekir. İtiraz içeriğine “Borcum yoktur”, “Borca itiraz ediyorum” ya da “Bu borcu daha önce ödedim” gibi ifadelerin yazılması yeterlidir. Borca itiraz halinde başkaca herhangi bir işleme gerek kalmaksızın başlatılan icra takibi kendiliğinden durur.
Borca Kısmi İtiraz Nedir?
Eğer borçlu, borcunun bir kısmını ödemişse ya da borcun tamamı muaccel olmamışsa bu durumlarda borcun bir bölümüne itiraz edebilir. Buna borca kısmi itiraz adı verilir ve şekil – süre yönünden borca itiraz ile aynı şekilde yapılır. Örneğin 100 bin TL’lik bir borç için başlatılan icra takibinde, borçlu aslında borcunun 50 bin TL olduğunu ya da 50 Bin TL’yi daha önce ödedğini ileri sürerek borca kısmen itirazda bulunabilir.
Bu durumda sadece itiraz edilen kısım yönünden icra takibi durur. İtiraz edilmeyen kısım yönünden ise icra işlemleri sürer.
Faize İtiraz Nedir?
Gönderilen ödeme emrinde asıl alacak ile birlikte faizde talep edilmişse, bu durumda borca itiraz eden kişinin faiz istemine de itirazda bulunması gerekir. Aksi halde asıl borç yönünden takip dursa dahi, faize itiraz edilmediği hallerde faiz miktarı kesinleşir.
Yine borçlu olduğu iddia edilen kişi, takibin yetkisi olmayan icra dairesinde başlatıldığını düşünüyorsa yetki itirazında da bulunabilir. Bu durumda da icra takibi durur.
İtirazlar Hangi Sürede ve Nereye Yapılır?
Bu belirttiğimiz itirazlar yönünden dikkat edilmesi gereken başlıca konu ise, itirazın yazılı olarak ödeme emrini gönderen icra dairesine yapılmasıdır. Yine süre yönünden ise bu itirazların ödeme emrinin tebliğinden itibaren yedi gün içerisinde yapılması gerekir.
Yedi gün içerisinde elinde olmayan nedenlerle borca itiraz edemeyenlerin ise (örneğin o sürede hastalanan, kaza geçiren ve benzeri) haklı mazeretlerinin sona ermesinden itibaren 3 gün içinde itirazda bulunma hakları vardır. Buna gecikmiş itiraz denilir ancak bu itirazın, haczedilen malların paraya çevrilmesinden önce yapılması gerekir. Paraya çevrilme aşamasından sonra gecikmiş itirazda bulunulamaz.